น้ำใจธรรม.เนต
สาระธรรม,ความรู้ที่เป็นประโยชน์ => แนะนำหนังสือดี => ข้อความที่เริ่มโดย: ยาใจ ที่ พฤษภาคม 01, 2011, 08:43:35 am
-
(http://upic.me/i/ho/189396_197875806906411_1696993_a.jpg) (http://upic.me/show/49682754)
ดาวน์โหลดหนังสือ
คลิ๊ก => http://www.visalo.org/book/ALLDownload.htm (http://www.visalo.org/book/ALLDownload.htm)
* หนังสือใหม่ *
คลิ๊ก => http://www.visalo.org/book/index.htm (http://www.visalo.org/book/index.htm)
ที่มา : http://www.visalo.org
-------------------------------------------------------------------------
คลิ๊ก => http://www.pasukato.org/read_dhamma.html (http://www.pasukato.org/read_dhamma.html)
ที่มา : เว็บไซต์วัดป่าสุคะโต
http://www.pasukato.org/
-
แนะนำหนังสือใหม่
(http://upic.me/i/o7/suktuklomhyejai.jpg) (http://upic.me/show/30917252)
สุขทุกลมหายใจ
โดย พระไพศาล วิสาโล
คำปรารภ
ตราบใดที่เรายังมีลมหายใจ ความสุขก็หาใช่สิ่งไกลตัวไม่ ที่จริงแล้วความสุขอยู่ที่ลมหายใจนั้นเอง เพียงแค่น้อมจิตมาอยู่ที่ลมหายใจทั้งเข้าและออก รับรู้สัมผัสที่ปลายจมูกเบา ๆ พร้อมกับวางความนึกคิดทั้งปวง ก็จะสัมผัสได้ถึงความสงบเย็น โปร่งโล่ง และเบาสบาย
ความสุขนั้นมีอยู่กับเราตลอดเวลา เป็นแต่เรามองไม่เห็นเอง เพียงแค่หันมาชื่นชมสิ่งที่เรามีอยู่ ก็เป็นสุขได้ไม่ยาก แต่เป็นเพราะเรามัวนึกถึงสิ่งที่ตนยังไม่มี หรือสิ่งที่สูญเสียไป ความทุกข์จึงกลุ้มรุมจิตใจ และเมื่อใดที่หวนอาลัยอดีตหรือกังวลกับอนาคต ใจก็ปิดรับความสุขในปัจจุบันขณะทันที
ไม่ต้องมองหาความสุขที่ไหน แค่เปิดใจรับรู้สิ่งดี ๆ ที่มีอยู่รอบตัว รวมทั้งหยั่งใจให้สัมผัสถึงความสงบเย็นภายใน ก็จะพบสิ่งที่แสวงหามาช้านาน ในยามที่จิตใจเป็นทุกข์ เพียงแค่เป็นมิตรกับลมหายใจ ก็จะพบว่าลมหายใจสามารถดับความรุ่มร้อนภายใน ปลดเปลื้องความหนักอึ้งไปจากจิตใจ มีความโปร่งเบามาแทนที่
บทความในหนังสือเล่มนี้ เขียนและบรรยายในโอกาสต่าง ๆ กัน แต่ชี้ไปที่สิ่งเดียวกัน นั้นคือความสุขนั้นมีอยู่กับเราแล้วทุกขณะ หากวางใจให้เป็นก็เห็นความสุขได้ไม่ยาก หวังว่า สุขทุกลมหายใจ จะช่วยให้ผู้อ่านค้นพบสิ่งวิเศษที่มีอยู่แล้วกับตัวและในทุกลมหายใจ
พระไพศาล วิสาโล
๒๐ มีนาคม ๒๕๕๔
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
(http://image.ohozaa.com/i/02e/yimdaimaepiepae.jpg) (http://image.ohozaa.com/show.php?id=1f5fdf22f7b37ccfbc7d1e379705854b)
แนะนำหนังสือ ยิ้มได้แม้พ่ายแพ้
โดย พระไพศาล วิสาโล
คำปรารภ
นอกจากเพศรส ความหนุ่มสาว และความสนุกสนานแล้ว อีกสิ่งหนึ่งที่เป็นยอดปรารถนาของคนส่วนใหญ่ในยุคบริโภคนิยม ได้แก่ ความสำเร็จ ซึ่งมักชี้วัดด้วยจำนวนทรัพย์สินเงินทอง ตำแหน่งหน้าที่ และชื่อเสียงเกียรติยศ ความสำเร็จดังกล่าวได้กลายเป็นตัวนิยามความหมายและคุณค่าของชีวิตผู้คน รวมทั้งถูกยกระดับให้กลายเป็นจุดมุ่งหมายสูงสุดของชีวิต แม้มันจะมีเสน่ห์และความหอมหวน ทำให้ผู้คนมีความสุขในยามที่ได้ครอบครองมัน แต่ในเวลาเดียวกันมันก็เป็นที่มาแห่งความทุกข์ของผู้คน เช่นเดียวกับทรัพย์สินเงินทอง ตำแหน่งหน้าที่ และชื่อเสียงเกียรติยศ ความสำเร็จเป็นสิ่งที่ไม่จิรังยั่งยืน ดังนั้นเราไม่เพียงต้องเหนื่อยกับการไขว่คว้าไล่ล่ามันเท่านั้น หากยังต้องทุกข์กับการรักษามันเพื่อมิให้หลุดลอยไป แต่ไม่ว่าจะเพียรพยายามเพียงใดในที่สุดมันก็ต้องพลัดพรากจากเราไป มิพักจะต้องกล่าวว่าแม้ในขณะที่มันยังอยู่กับเรา เสน่ห์ของมันก็จืดจางลงไปเรื่อย ๆ จนมีความหมายกับเราน้อยลง
การไต่เต้าดิ้นรนเพื่อบรรลุความสำเร็จเป็นเรื่องยาก แต่ที่ยากกว่าคือการรักษาความสำเร็จ แม้กระนั้นสิ่งที่ยากที่สุดคือการลงจากความสำเร็จโดยไม่เจ็บปวด น่าแปลกก็คือขณะที่มีหนังสือประเภท how to เพื่อบรรลุความสำเร็จ ออกมาเต็มท้องตลาด แต่กลับแทบไม่มีหนังสือ how to ในยามที่ต้องก้าวลงจากความสำเร็จ ทั้ง ๆ ที่เป็นสิ่งที่ทุกคนที่บรรลุความสำเร็จย่อมต้องประสบไม่วันใดก็วันหนึ่ง ใคร ๆ ก็ย่อมปรารถนาชัยชนะ แต่ชีวิตก็เหมือนเกมกีฬา ที่ต้องมีชนะและแพ้ ไม่มีใครชนะได้ตลอด ในเมื่อความพ่ายแพ้เป็นธรรมดาของชีวิต เราจึงควรเรียนรู้ที่จะยอมรับความพ่ายแพ้ด้วยใจที่ไร้ทุกข์ จะว่าไปแล้วนี้เป็นสิ่งสำคัญกว่าการดิ้นรนแสวงหาชัยชนะด้วยซ้ำ การยิ้มเมื่อได้รับชัยชนะนั้นใคร ๆ ก็ทำได้ แต่ที่ยากก็คือยิ้มได้แม้ในยามที่พ่ายแพ้ มิใช่คนขี้แพ้ที่สามารถทำเช่นนั้นได้ จำเพาะผู้ที่มีปัญญาแลเห็นว่ายังมีสิ่งอื่นที่มีคุณค่ามากกว่าชัยชนะ รวมทั้งตระหนักถึงความไม่จิรังยั่งยืนของความสำเร็จ ยิ่งสามารถละวางความยึดติดถือมั่นในความเป็นผู้ชนะหรือผู้แพ้ด้วยแล้ว ความล้มเหลวหรือความพ่ายแพ้ย่อมมิอาจทำใจให้หวั่นไหวได้เลย
ความสำเร็จหรือความล้มเหลวเป็นเพียงส่วนหนึ่งของชีวิต ยังมีสิ่งอื่นอีกมากมายที่สำคัญต่อชีวิตของเรา หรือสำคัญยิ่งกว่า เช่น การทำความดี เอื้อเฟื้อเกื้อกูลผู้อื่น การเป็นอิสระจากความผันผวนปรวนแปรต่าง ๆ ของโลก และการละวางความยึดติดถือมั่นในตัวตน ฯลฯ ประเด็นเหล่านี้ได้ประกอบกันเป็นหนังสือเล่มนี้ โดยข้อเขียนทั้ง ๑๘ บทเคยปรากฏมาก่อนในคอลัมน์ “รับอรุณ” และ “ริมธาร” ในนิตยสารสารคดี ระหว่างปี ๒๕๕๒-๒๕๕๓ บทความเหล่านี้เมื่อครั้งตีพิมพ์ในนิตยสารสารคดี ได้รับการดูแลตรวจตราทางด้านข้อมูลด้วยความเอาใจใส่ของคุณเพ็ญศิริ จันทรประทีปฉาย ซึ่งในเวลานั้นเป็นหัวหน้ากองบรรณาธิการ ข้าพเจ้าจึงขอขอบคุณมา ณ ที่นี้ด้วย
พระไพศาล วิสาโล
๘ ธันวาคม ๒๕๕๓
-
(http://upic.me/i/e0/proongnee.jpg)
พรุ่งนี้หรือชาติหน้า ไม่มีใครรู้ว่าอะไรจะมาก่อน
โดย พระไพศาล วิสาโล
คำปรารภ
ประมาณปี ๒๕๕๐ ข้าพเจ้าได้รับนิมนต์ไปออกรายการของสถานีวิทยุสังฆทานธรรม เพื่อสนทนาเกี่ยวกับชีวิตและงานของข้าพเจ้า ตั้งแต่วัยหนุ่มก่อนบวชจนถึงปัจจุบัน โดยในส่วนหลังนั้นเน้นหนักที่การอบรมเพื่อช่วยเหลือผู้ป่วยระยะสุดท้าย ซึ่งได้ทำมาอย่างต่อเนื่องตั้งแต่ปี ๒๕๔๗
ต่อมาได้มีการนำคำสนทนาครั้งนั้นไปเผยแพร่ในรูปซีดีร่วมกับคำบรรยายแก่สมาชิกชมรม คนรู้ใจในช่วงใกล้ ๆ กัน จนกระทั่งเมื่อกลางปีที่แล้วสำนักพิมพ์อมรินทร์แจ้งความจำนงว่าประสงค์จะนำเนื้อหาทั้งหมดในซีดีดังกล่าวมาตีพิมพ์เป็นหนังสือ เนื่องจากเห็นว่ามีสาระที่ควรเผยแพร่แก่คนวงกว้าง ในการจัดทำต้นฉบับนั้นได้มีการเรียบเรียงตัดต่อเพื่อให้เหมาะกับการอ่านมากขึ้น ดังปรากฏแก่ท่านในบัดนี้
หนังสือเล่มนี้แม้มีเนื้อหาที่ค่อนข้างหลากหลาย แต่เน้นหนักเรื่องการเตรียมตัวเตรียมใจรับมือกับความตาย ประสบการณ์ดังกล่าวส่วนใหญ่เกิดจากการที่ข้าพเจ้าได้เป็นวิทยากรให้กับโครงการเผชิญความตายอย่างสงบ ซึ่งเครือข่ายพุทธิกาทำร่วมกับเสมสิกขาลัย โครงการดังกล่าวเริ่มต้นจากความคิดที่ต้องการแนะนำวิธีช่วยเหลือทางจิตใจแก่ผู้ใกล้ตาย ซึ่งฆราวาสหรือญาติพี่น้องก็สามารถทำได้ ต่อมาก็ได้รับความสนใจจากแพทย์และพยาบาลในโรงพยาบาลต่าง ๆ ซึ่งไม่ต้องการเห็นคนไข้ตายด้วยความทุรนทุราย หลายคนได้พบว่า สาระที่ได้จากการอบรมดังกล่าวยังมีประโยชน์ในการเตรียมตัวเตรียมใจตนเองให้พร้อมเผชิญความตาย รวมทั้งกระตุ้นเตือนให้เกิดความไม่ประมาทในชีวิต หมั่นสร้างกุศล และเร่งทำความดีโดยไม่ผัดผ่อน
ความจริงอย่างหนึ่งที่ผู้คนไม่อยากนึกถึงก็คือ ความตายสามารถเกิดกับเราได้ทุกเวลา การเตรียมตัวเตรียมใจให้พร้อมเผชิญความตายอยู่เสมอจึงเป็นสิ่งสำคัญ แต่คนส่วนใหญ่กลับมองข้ามความจริงข้อนี้โดยให้เหตุผลว่าความตายเป็นเรื่องไกลตัว แท้จริงแล้วความตายอยู่ใกล้ตัวเราอย่างยิ่ง มีภาษิตธิเบตกล่าวว่า “ระหว่างพรุ่งนี้กับชาติหน้า ไม่มีใครรู้หรอกว่าอะไรจะมาก่อน” นี้คือความจริงที่ใครเล่าจะกล้าปฏิเสธ ใครที่คิดว่าพรุ่งนี้จะมาก่อนชาติหน้า ล้วนแต่คาดเดาด้วยความประมาททั้งนั้น เพราะเราแน่ใจได้อย่างไรว่า วันนี้จะไม่ใช่วันสุดท้ายของเรา พ้นจากวันนี้ไปแล้วก็อาจเป็นชาติหน้าเลย หามีพรุ่งนี้ไม่
หนังสือเล่มนี้มีเนื้อหาที่หวังว่าจะช่วยเตือนใจผู้อ่านไม่ให้ประมาทในชีวิตและความตาย สำนักพิมพ์อมรินทร์จึงขอนำภาษิตธิเบตดังกล่าวมาเป็นชื่อหนังสือ ข้าพเจ้าขออนุโมทนาในกุศลเจตนาของสำนักพิมพ์ และขอขอบคุณคุณตรีคิด อินทรขันตี ซึ่งริเริ่มให้เกิดมีหนังสือเล่มนี้ขึ้น
พระไพศาล วิสาโล
-
(http://upic.me/i/af/owchana.jpg) (http://upic.me/show/26736994)
คำปรารภ
คนส่วนใหญ่มักคิดถึงการอยู่ดีมีสุข แต่น้อยคนที่นึกถึงการตายดี ทั้ง ๆ ที่รู้อยู่แก่ใจว่าไม่ช้าก็เร็วความตายก็จะต้องเกิดขึ้นแก่ตน ดังนั้นสิ่งที่มักเกิดขึ้นก็คือ เมื่อถึงคราวป่วยหนักหรือใกล้สิ้นลม ผู้คนจึงตื่นตระหนก ทุรนทราย เพราะไม่เคยเตรียมตัวเตรียมใจสำหรับการตายดีเลย
การตายดีนั้นสามารถเกิดขึ้นได้กับทุกคน แต่มิอาจทำได้ด้วยการวิงวอนร้อนขอ และไม่ได้ขึ้นอยู่กับทรัพย์สมบัติหรืออำนาจ แม้ร่ำรวยแค่ไหน ยิ่งใหญ่เพียงใด ก็อาจหลงตายหรือตายอย่างทุรนทุรายก็ได้ เงินซื้ออะไรต่ออะไรได้มากมายก็จริง แต่อย่างหนึ่งที่เงินซื้อไม่ได้ก็คือ ความสงบในวาระสุดท้ายของชีวิต อำนาจอาจสนองกิเลสของผู้คนได้มากมายหลายประการ แต่มิอาจช่วยให้ใครตายดีได้เลย
บุคคลจะตายดีได้ก็ด้วยการหมั่นฝึกฝนอยู่เสมอ เริ่มต้นด้วยการทำความดี หลีกหนีความชั่ว และฝึกใจให้มีสติและปัญญา ยอมรับความจริงที่เกิดขึ้นด้วยใจที่ไม่หวั่นไหว และพร้อมปล่อยวางทุกสิ่งเมื่อถึงคราวพลัดพรากสูญเสีย จะว่าไปแล้วทั้งหมดนี้ยังช่วยให้เราสามารถอยู่ในโลกนี้อย่างมีความสุข จิตใจไม่ขึ้นลงไปตามเหตุการณ์ต่าง ๆ ที่มากระทบ ดังนั้นจึงช่วยให้เราอยู่ดีอย่างแท้จริง ถ้ารู้จักตายดี การอยู่ดีก็ไม่ใช่เรื่องยาก
เนื้อหาในหนังสือเล่มนี้ตัดทอนมาจาก ตื่นก่อนตาย ซึ่งสำนักพิมพ์ lazy day ได้ตีพิมพ์เมื่อปีที่แล้ว การพิมพ์ครั้งใหม่นี้ผู้พิมพ์ประสงค์จะให้หนังสือเผยแพร่กว้างขวางขึ้นกว่าเดิม จึงจัดทำให้มีรูปเล่มเล็กลงและราคาย่อมเยา หวังว่า เอาชนะความตาย ด้วยหัวใจที่ปล่อยวาง จะช่วยให้ทุกท่านเกิดความไม่ประมาทในชีวิตและพร้อมรับมือกับความตายด้วยใจสงบเมื่อวันนั้นมาถึง
พระไพศาล วิสาโล
๒๕ เมษายน ๒๕๕๔
-
(http://image.ohozaa.com/i/a3a/W9c8H.jpg) (http://image.ohozaa.com/view/d4b7)
สุขประณีต
หนทางสู่ความสงบเย็น ที่ซ่อนเร้นอยู่กลางใจเรา
คำปรารภ
มนุษย์ทุกคนย่อมปรารถนาความสุข แต่น่าสงสัยว่าเรารู้จักความสุขที่กำลังแสวงหาดีแล้วหรือ ทุกวันนี้ไม่ว่าจะมองไปทางไหนก็เห็นแต่ผู้คนที่ใฝ่หาแต่ความสุขจากวัตถุเป็นหลัก และทำทุกอย่างเพื่อความสุขดังกล่าว โดยหาได้ตระหนักไม่ว่ามีความสุขที่ประเสริฐกว่านั้น ใช่แต่เท่านั้นบ่อยครั้งการไล่ล่าหาความสุขทางวัตถุ กลับทำให้เราต้องสูญเสียความสุขที่ประเสริฐกว่าไป ดังนั้นเราจึงพบว่ามีผู้คนเป็นอันมากแม้จะมีทรัพย์สินเงินทองมากมาย มีชีวิตที่สะดวกสบาย แต่ในใจนั้นหาความสุขไม่ได้เลย แม้เขาจะมีเกือบทุกอย่างที่ชีวิตต้องการ แต่มีอย่างหนึ่งที่ขาดหายไป นั่นคือ ความสุขอันประณีต
ความสุขอันประณีตนั้นไม่ได้เกิดจากการเสพหรือเอาเข้าตัวให้มากที่สุดเท่าที่จะมากได้ แต่เกิดจากการสละออกไปจนจิตใจโปร่งเบา ไม่ได้เกิดจากการมีสิ่งเร้าจิตกระตุ้นใจ แต่เกิดจากใจที่สงบรำงับ ความสุขชนิดนี้นอกจากทำให้เรารู้จักพอและไม่ตกเป็นทาสของวัตถุแล้ว ยังประสานใจเราให้เป็นหนึ่งเดียวกับผู้คนรอบข้างและธรรมชาติแวดล้อม ที่สำคัญไม่น้อยกว่ากันก็คือ ทำให้เราเป็นมิตรกับตนเองได้อย่างสนิทแนบแน่น ก่อให้เกิดสันติภาพทั้งภายในและภายนอก ตรงข้ามกับความสุขทางวัตถุที่มักนำไปสู่ความร้าวฉานรุนแรงทั้งกับตนเองและกับผู้อื่น จนถึงกับเกิดสงครามและการทำลายธรรมชาติแวดล้อม
หนังสือเล่มนี้เป็นเรื่องราวของความสุขอันประณีตในแง่มุมต่าง ๆ บทความทั้ง ๒๕ บทนี้เคยพิมพ์ในนิตยสาร Life & Family ช่วงปี ๒๕๔๒-๒๕๔๘ และต่อมาได้รวมพิมพ์เป็นเล่มจำนวน ๔ เล่ม ในการพิมพ์ครั้งนี้สำนักพิมพ์บีไบรท์ได้คัดเลือกบทความเหล่านี้จากบางเล่มของชุดดังกล่าวมาพิมพ์ใหม่ เนื่องจากเห็นว่าหนังสือชุดนี้ได้ขาดตลาดไปนานแล้ว
หวังว่าสุขประณีต จะช่วยให้ผู้อ่านค้นพบความสุขอันประเสริฐซึ่งมีอยู่แล้วในใจตน
รินใจ
๒๐ พฤษภาคม ๒๕๕๔
-
(http://upic.me/i/k6/songsawangtangtai.jpg) (http://upic.me/show/27006923)
คำปรารภ
พุทธศาสนามิได้อยู่ในสุญญากาศ หากเกิดขึ้นและดำรงอยู่ท่ามกลางสังคมแวดล้อม การดำรงอยู่คู่กันมาช้านานได้ทำให้ทั้งสองต่างพึ่งพิงซึ่งกันและกัน ขณะเดียวกันก็มีผลกระทบต่อกันและกันด้วย พุทธศาสนาที่เจริญมั่นคงย่อมช่วยให้สังคมมีความผาสุก ในทางกลับกันความเจริญก้าวหน้าของสังคมก็เป็นปัจจัยสำคัญแห่งความตั้งมั่นของพุทธศาสนา
อย่างไรก็ตาม ความสัมพันธ์ระหว่างพุทธศาสนากับสังคมไม่ได้มีลักษณะที่เกื้อกูลกันเสมอไป บางครั้งก็เป็นไปในทางที่บั่นทอนกัน ความเสื่อมทรุดของสังคมมีผลทำให้พุทธศาสนาอ่อนแอลง เช่นเดียวกับที่ความเรรวนตกต่ำทั้งในทางความเชื่อและสถาบันของพุทธศาสนาก็ผลักดันให้สังคมเข้าสู่วิกฤตเร็วเข้า
วิญญูชนย่อมมิอาจปฏิเสธว่า สถานการณ์อย่างหลังมิได้กำลังเกิดขึ้นกับเมืองไทยในขณะนี้ ประเด็นมิได้อยู่ที่การโทษว่าความเสื่อมโทรมตกต่ำนั้นเริ่มที่ฝ่ายใดก่อน ข้อสำคัญที่ควรตระหนักมากกว่าก็คือ สังคมไทยกับพุทธศาสนานั้น อันใดอันหนึ่งจะเจริญก้าวหน้าโดยละเลยอีกอันหนึ่งหาได้ไม่ หากต้องการเสริมสร้างความเข้มแข็งให้แก่พุทธศาสนา เราต้องช่วยกันทำให้สังคมไทยเข้มแข็งขึ้นด้วย ในทำนองเดียวกันการฟื้นฟูสังคมไทยให้พ้นจากวิกฤต ย่อมไม่อาจแยกขาดจากการฟื้นฟูพุทธศาสนาได้เลย
พุทธศาสนาไทยต้องการการฟื้นฟูและปรับปรุงอย่างเร่งด่วน ทั้งในด้านหลักธรรมและสถาบัน ซึ่งโยงไปถึงการปฏิบัติทางศาสนา สองภาคแรกของหนังสือเล่มนี้พูดถึงประเด็นดังกล่าว โดยได้เสนอทางออกเอาไว้ด้วย แต่จะเป็นไปได้ก็ต้องอาศัยความร่วมมือร่วมใจจากประชาชนทุกภาคส่วนในสังคม โดยไม่จำกัดแต่เฉพาะมหาเถรสมาคมหรือรัฐบาลเท่านั้น ปราศจากความตื่นตัวและร่วมมือจากสังคม พุทธศาสนาไทยย่อมมีอนาคตที่มืดมน
ส่วนสองภาคหลังว่าด้วยความจำเป็นในการนำหลักธรรมมากำกับทิศทางของสังคมไทย ทั้งนี้เพื่อป้องกันมิให้ถลำลึกเข้าไปในกระแสแห่งความรุนแรงและวัตถุนิยม ซึ่งกำลังเชี่ยวกราก ไม่ว่าในระดับสังคมหรือระดับบุคล มิติด้านศาสนธรรมเป็นสิ่งจำเป็น ไม่มีอะไรที่สังคมต้องการยิ่งไปกว่าสันติภาพ ไม่มีอะไรที่ชีวิตต้องการยิ่งไปกว่าความสงบเย็น ปราศจากมิติด้านศาสนธรรม สันติภาพและความสงบเย็นมิอาจเกิดขึ้นได้
วิถีพุทธและวิถีไทไม่ว่าระดับสังคมหรือบุคคลมิอาจแยกกันได้ การถางทางท่ามกลางความมืดมนต้องอาศัยแสงไฟฉันใด การสานก่อวิถีไทในยุควัตถุนิยมก็จำต้องอาศัยภูมิปัญญาจากพุทธศาสนาเป็นเครื่องส่องสว่างฉันนั้น หนังสือเล่มนี้คือคำเชิญชวนให้ชาวพุทธทั้งหลายร่วมกันระดมกำลังเพื่อส่องสว่างและถางทางไทให้ปรากฏเป็นจริง
ข้อเขียนทั้งหลายที่ประกอบกันขึ้นเป็น ส่องสว่างทางไท เกือบทั้งหมดเคยตีพิมพ์ในหนังสือพิมพ์รายวัน นับแต่ปี ๒๕๔๓ จนถึงปัจจุบัน ส่วนใหญ่มาจากคอลัมน์ “มองอย่างพุทธ” ใน มติชนรายวัน ในการรวมพิมพ์ครั้งนี้ได้ปรับปรุงแก้ไขบ้างเล็กน้อยเพื่อให้เหมาะแก่การพิมพ์รวมในที่เดียวกัน และมีบางบทที่ได้คัดออกไปเพราะมีเนื้อหาที่ซ้ำซ้อนและเพื่อมิให้หนังสือหนาเกินไป
ส่องสว่างทางไท พิมพ์ครั้งแรกเมื่อปี ๒๕๔๗ บัดนี้ได้ขาดตลาดไปนานแล้ว สำนักพิมพ์ดวงตะวันประสงค์จะตีพิมพ์ใหม่ ข้าพเจ้ายินดีอนุญาตตามความประสงค์
พระไพศาล วิสาโล
๑๐ พฤษภาคม ๒๕๕๔
-
(http://upic.me/i/kb/jitberkban.jpg) (http://upic.me/show/40161261)
ใจของเรานั้นมีทั้งพลังบวกและพลังลบ พลังลบอันได้แก่ความโกรธ เกลียด เครียด ท้อ นั้นล้วนมีที่มาจากอัตตาหรือความเห็นแก่ตัว ส่วน พลังบวก คือ ความรัก ความเมตตา ความเสียสละ ล้วนมีมโนธรรมเป็น บ่อเกิด ทั้งอัตตาและมโนธรรมนั้น เป็นพลังที่ขับเคลื่อนชีวิตเราและอยู่เบื้องหลังความทุกข์และความสุขของมนุษย์ทุกคน
หนังสือเล่มนี้เป็นเรื่องของการเสริมสร้างพลังบวกและใช้พลัง ดังกล่าว ในการดำเนินชีวิตตลอดจนขับเคลื่อนการงาน ทั้งในระดับบุคคลและระดับ องค์กร บทความทั้ง 8 บทเคยตีพิมพ์ในวารสารสุขศาลา ระหว่างปี 2551- 2553 โดยตั้งชื่อบทความชุดนี้ว่า “ขับเคลื่อนชีวิตด้วยจิตวิวัฒน์” อัน เป็นชื่อเดียวกับคำ บรรยายที่นำ เสนอในการประชุมใหญ่ของสถาบันรับรอง คุณภาพสถานพยาบาล เมื่อเดือนมีนาคม 2551 ทั้ง 8 บทนี้เคยพิมพ์ รวมอยู่ในหนังสือเรื่องอัตตาทำให้ใจเราหนัก ความรักทำให้ตัวเราเบา การ ตีพิมพ์ครั้งใหม่นี้เป็นการแยกพิมพ์เป็นเล่มครั้งแรก โดยมีการปรับปรุง แก้ไขเพียงเล็กน้อย พร้อมกับตั้งชื่อใหม่เพื่อเน้นคุณค่าของพลังบวกให้ เด่นชัดขึ้น
คลิ๊ก => http://www.visalo.org/book/jitBergBaan.htm (http://www.visalo.org/book/jitBergBaan.htm)
-
(http://image.ohozaa.com/i/e81/rVGmT.jpg) (http://image.ohozaa.com/view/1iedc)
คำปรารภ
ในสายตาของคนทั่วไป ความตายเป็นสิ่งน่ากลัวและเลวร้ายที่สุดเท่าที่จะเกิดขึ้นกับคน ๆ หนึ่ง เพราะมันหมายถึงการแตกดับของชีวิตและความพลัดพรากจากทุกสิ่งที่เคยรักและหวงแหน แต่แท้จริงแล้ว ความตายมิใช่วิกฤตเท่านั้น หากยังเป็นโอกาสสำหรับสิ่งดี ๆ หลายอย่าง ความตายของคน ๆ หนึ่งไม่เพียงสามารถช่วยให้อีกหลายชีวิตอยู่รอดด้วยอวัยวะที่ได้รับการปลูกถ่ายเท่านั้น หากยังสามารถกระตุ้นให้เกิดความเปลี่ยนแปลงในทางที่ดีก่อนที่ชีวิตจะจบสิ้น หลายคนได้มีโอกาสคืนดีกับคนรักหรือมิตรสหายหลังจากที่ร้าวฉานกันมานาน ขณะที่อีกไม่น้อยได้พบกับความสงบในจิตใจอย่างที่ไม่เคยมีมาก่อนเพราะได้ปล่อยวางสิ่งต่าง ๆ ที่เคยหลงยึดติดมานาน ในพระไตรปิฎกมีเรื่องราวเกี่ยวกับพระอรหันต์หลายท่านที่หลุดพ้นจากกิเลสขณะที่กำลังจะสิ้นลมเพราะได้ประจักษ์แก่ใจว่าสังขารนั้นเป็นทุกข์อย่างยิ่งและไม่น่ายึดถือเลยแม้แต่น้อย
ความตายนั้นเป็นทุกข์ก็จริง แต่ก็สามารถผลักดันให้จิตใจเป็นอิสระจากทุกข์ได้ ไม่มีใครหนีพ้นความตายได้ก็จริง แต่ก็สามารถพบกับความสงบในวาระสุดท้ายของชีวิตได้ ด้วยเหตุนี้ความตายจึงมิใช่ศัตรูที่น่ากลัวของเรา สิ่งที่น่ากลัวคือความกลัวในใจของเราต่างหาก ความกลัวดังกล่าวมิได้มาจากไหน หากเกิดจากความไม่รู้นั่นเอง มารี คูรี นักวิทยาศาสตร์ชื่อดังชาวโปแลนด์ เคยกล่าวว่า “ในชีวิตนี้ไม่มีอะไรที่น่ากลัว มีแต่สิ่งที่ต้องทำความเข้าใจ” ใช่หรือไม่ว่า เมื่อใดที่เรารู้จักหรือเข้าใจความตายดีพอ เมื่อนั้นความตายก็ไม่น่ากลัวอีกต่อไป
แทนที่เราจะหนีความตาย ไม่รับรู้ใด ๆ เกี่ยวกับความตาย จนแม้แต่คำว่า “ความตาย”ก็ไม่อยากได้ยินหรือเอ่ยถึง ไม่ดีกว่าหรือหากเราจะมาเรียนรู้เกี่ยวกับความตาย เริ่มจากการยอมรับว่าความตายคือความจริงที่จะต้องเกิดขึ้นกับเราไม่วันใดก็วันหนึ่ง ดังนั้นแทนที่จะอยู่อย่างคนลืมตาย ก็หันมาเตรียมตัวเตรียมใจให้พร้อมรับความตายอยู่เสมอ ด้วยวิธีนี้เท่านั้นที่เราจะสามารถเผชิญความตายด้วยใจสงบ หรือเห็นความตายเป็นมิตรที่เราพร้อมอ้าแขนต้อนรับด้วยรอยยิ้ม
หนังสือเล่มนี้มีที่มาจากการบรรยายของข้าพเจ้า ณ ศูนย์วิปัสสนากรรมฐาน ของยุวพุทธิกสมาคมแห่งประเทศไทย ที่จังหวัดชุมพร เมื่อเดือนธันวาคม ๒๕๕๒ คำบรรยายดังกล่าวมีเนื้อหาทั้งในด้านการเตรียมใจตนเองให้พร้อมรับความตาย และการช่วยเหลือผู้ใกล้ตาย สำนักพิมพ์เนชั่นบุ๊คเห็นว่าคำบรรยายดังกล่าวมีประโยชน์ต่อผู้อ่าน จึงขอจัดพิมพ์เป็นเล่ม ข้าพเจ้ายินดีอนุญาต และหวังว่าหนังสือเล่มนี้จะมีส่วนช่วยให้ทุกท่านดำเนินชีวิตด้วยความไม่ประมาท ตั้งมั่นในคุณงามความดี ทำหน้าที่ของตนให้ครบถ้วนสมบูรณ์ รวมทั้งมีสติและปัญญาเป็นเครื่องรักษาใจ เพราะทั้งหมดนี้คือการเตรียมตัวที่ดีที่สุดที่จะช่วยให้ทุกท่านสามารถยิ้มรับความตายด้วยใจสงบ
พระไพศาล วิสาโล
๒๗ มิถุนายน ๒๕๕๔
-
(http://upic.me/i/l3/lienglookplooksati.jpg) (http://upic.me/show/28274237)
เลี้ยงลูก ปลูกสติ
โดย พระไพศาล วิสาโล
พิมพ์ครั้งที่ ๑ ๒๕๕๔
คำปรารภ
ความรักของพ่อแม่เป็นสิ่งงดงามยิ่ง เพราะเปี่ยมด้วยเมตตากรุณา ทำให้พร้อมเสียสละเพื่อลูกแม้ตนจะลำบากเพียงใดก็ตาม ความรักของพ่อแม่ได้นำพาสิ่งดีงามมากมายมาให้แก่ลูก อย่างยากที่จะมาอะไรมาทดแทนได้ พ่อแม่ไม่เพียงให้ชีวิตแก่ลูก และฟูมฟักดูแลลูกจนเติบใหญ่เท่านั้น หากยังสามารถช่วยให้ลูกได้เข้าถึงศักยภาพอันยิ่งใหญ่ที่มีอยู่ในมนุษย์ทุกคน
ความรักของพ่อแม่ทำได้มากกว่าการเลี้ยงดูลูกให้มีสุขภาพดี ส่งเสริมให้มีวิชาความรู้จนสามารถทำมาหากิน พึ่งตนได้และมีครอบครัวเป็นฝั่งฝา หากยังสามารถเกื้อกูลให้ความดีงามภายในใจของลูกเจริญงอกงาม ดุจดังเมล็ดพันธุ์ที่ได้รับการดูแลจนเติบโตเป็นต้นกล้าและไม้ใหญ่ แผ่กิ่งก้านให้ร่มเงาแก่ผู้อาศัย ความดีงามเหล่านี้หากเจริญงอกงามก็จะเป็นเสมือนอริยทรัพย์ที่เกื้อหนุนให้ลูกมีความสุขและพึ่งตนเองได้อย่างแท้จริง อริยทรัพย์นี้พ่อแม่ไม่สามารถให้แก่ลูกได้เหมือนเงินทองและสมบัตินอกกาย แต่พ่อแม่สามารถส่งเสริมให้เกิดขึ้นได้ ด้วยความรัก ด้วยความเข้าใจ และด้วยเวลาที่พร้อมจะให้แก่ลูก
เด็กนั้นมีศักยภาพมากมายชนิดที่มิอาจประมาณได้ จิตใจของเด็กเองสามารถรองรับธรรมะที่ลึกซึ้งได้ เฉกเช่น แผ่นดินที่สามารถรองรับไม้ใหญ่ ในสมัยพุทธกาลเด็กที่บรรลุธรรมเป็นพระโสดาบันตั้งแต่อายุ ๗ ขวบนั้นมีมากมายหลายคน ดังนั้นพ่อแม่จึงอย่าห่วงว่าธรรมะจะเป็นของยากสำหรับลูก ข้อสำคัญก็คือ อย่ายัดเยียดให้แก่ลูก แทนที่จะมุ่งสอนด้วยคำพูด ควรแสดงให้เป็นแบบอย่าง รวมทั้งส่งเสริมการเรียนรู้ของลูก การเรียนรู้นั้นสำคัญกว่าการสอน พ่อแม่จำนวนมากพยายามสอน แต่ลูกไม่มีพัฒนาการเลย เพราะเป็นการสอนที่ไม่ส่งเสริมการเรียนรู้ของลูก ขณะที่ลูกสามารถเรียนรู้สิ่งต่าง ๆได้มากมาย แม้ไม่มีใครสอน
สติ สมาธิ เมตตา กรุณา และปัญญา เป็นสิ่งที่ลูกสามารถเรียนรู้ได้ หากพ่อแม่ทำตัวเป็นกัลยาณมิตร การเรียนรู้ของลูกก็จะเติบโตอย่างรวดเร็ว โดยไม่จำเป็นต้องเข้าวัดหรือฟังพระเทศน์ก็ได้ แต่สามารถเกิดขึ้นได้จากชีวิตประจำวัน จากปฏิสัมพันธ์กับพ่อแม่ ซึ่งมีความเข้าใจลูก พยายามรับฟังลูก แต่ทั้งหมดนี้จะเกิดขึ้นได้ก็ต่อเมื่อพ่อแม่มีเวลาให้ลูก ลำพังความรักของพ่อแม่อย่างเดียวหาเพียงพอไม่
หนังสือเล่มนี้เกิดจากกุศลฉันทะของคุณลัดดา วิวัฒน์สุระเวช ที่อยากให้คุณพ่อคุณแม่ทั้งหลายเข้าใจวิธีการเลี้ยงลูกแบบพุทธ จึงได้คัดเลือกเนื้อหาบางส่วนจากหนังสือของข้าพเจ้า ที่สอดคล้องกับประเด็นนี้ มาเรียบเรียงใหม่ โดยจัดบทและทำหัวข้อย่อยเพื่อให้อ่านง่าย รวมทั้งวาดภาพประกอบด้วยตนเอง แม้เนื้อหาในหนังสือเล่มนี้ยังไม่ครอบคลุมทุกประเด็นที่เกี่ยวกับการเลี้ยงลูกแบบพุทธ แต่ก็คงพอเป็นแนวทางได้บ้างสำหรับการดูแลลูกในด้านจิตใจ และหวังว่าไม่ช้าไม่นานจะมีหนังสือที่เป็นคู่มือในการเลี้ยงลูกแบบพุทธอย่างแท้จริงสมความตั้งใจของคุณลัดดา
พระไพศาล วิสาโล
๑๐ สิงหาคม ๒๕๕๔
-
(http://upic.me/i/rn/kwamsukteetea.jpg)
ความสุขที่แท้
คำปรารภ
ใคร ๆ ก็ต้องการความสุข ชีวิตทั้งชีวิตทุ่มเทเพื่อความสุขที่ใฝ่หา แต่เราเคยถามตนเองหรือไม่ว่าความสุขที่เราเสาะแสวงมาหลายสิบปีนั้น เป็นความสุขที่แท้จริงหรือ และมีความยั่งยืนเพียงใด
ไม่ผิดหากจะกล่าวว่าในบรรดาผู้คนที่กำลังแสวงหาความสุขอยู่ในขณะนี้ น้อยคนที่รู้จักความสุขอย่างแท้จริง ส่วนใหญ่แล้วเข้าใจว่าความสุขนั้นมีอย่างเดียวคือความสุขจากวัตถุ หรือความสุขจากการเสพ แท้จริงแล้วยังมีความสุขอย่างอื่นที่ไม่อิงวัตถุ และเป็นสุขที่ประณีตกว่า
ความสุขที่แท้มิได้อยู่ไกลตัว หากอยู่ในใจเรานี้เอง หากวางใจถูกก็เป็นสุขได้ในทุกหนแห่ง เพียงแค่รู้จักพอ ก็พบความสงบเย็น ไกลจากความรุ่มร้อน หารู้จักปล่อยวาง จิตใจก็โปร่งโล่งเบาสบาย และพบสุขได้แม้ระหว่างทำงาน
หนังสือเล่มเล็ก ๆ นี้ประกอบด้วย ๔ บทความ ซึ่งเคยตีพิมพ์ในที่อื่นมาก่อน ในการรวมพิมพ์ครั้งนี้ เครือข่ายพุทธิกาได้จัดทำรูปเล่มที่สวยงาม น่าอ่าน หวังว่าหนังสือเล่มนี้จะช่วยให้ท่านพบความสุขที่แท้ด้วยตัวท่านเอง
พระไพศาล วิสาโล
๑๕ กรกฎาคม ๒๕๕๔
อาสาฬหปุรณมี
คลิ๊ก => http://www.visalo.org/book/WordaPdf/Kwamsukteetea.pdf (http://www.visalo.org/book/WordaPdf/Kwamsukteetea.pdf)
(http://upic.me/i/4w/happy_nose.jpg) (http://upic.me/show/42847625)
คลิ๊ก => http://www.bia.or.th/ebook/prapisan/happy_nose.pdf (http://www.bia.or.th/ebook/prapisan/happy_nose.pdf)
ที่มา : http://www.bia.or.th
(http://upic.me/i/cm/suksuankrasae.jpg) (http://upic.me/show/42847722)
คลิ๊ก =>http://www.bia.or.th/ebook/prapisan/SukSuankraSae.pdf (http://www.bia.or.th/ebook/prapisan/SukSuankraSae.pdf)
ที่มา : http://www.bia.or.th
-
(http://upic.me/i/2b/dhamma4pupuay.jpg) (http://upic.me/show/28761635)
ธรรมะสำหรับผู้ป่วย
โดย พระไพศาล วิสาโล
จัดพิมพ์โดย เครือข่ายพุทธิกา
พิมพ์ครั้งที่ ๑ ๒๕๕๔
คำปรารภ
ความเจ็บป่วยเป็นธรรมดาของชีวิต ไม่มีใครหนีพ้นความจริงข้อนี้ไปได้ แม้พยายามป้องกันเพียงใดก็ตาม ก็ย่อมมีวันที่จะต้องล้มป่วย ในยามนั้นนอกจากการเยียวยารักษากายแล้ว สิ่งที่สำคัญไม่น้อยไปกว่ากันก็คือการดูแลรักษาใจ เพราะความป่วยใจมักเกิดขึ้นควบคู่กับความป่วยกาย บ่อยครั้งความป่วยใจยังซ้ำเติมให้ความป่วยกายเพียบหนักขึ้น หรือขัดขวางไม่ให้การเยียวยาทางกายประสบผลดี แต่หากดูแลรักษาใจให้ดีแล้ว ความทุกข์ทรมานก็จะลดลง อีกทั้งยังอาจช่วยให้ความเจ็บป่วยทุเลาลงด้วย
ป่วยกายแต่ไม่ป่วยใจนั้น เป็นไปได้ หากรู้จักวางใจให้เป็น ยิ่งกว่านั้นใจที่มีสติและปัญญา ยังสามารถหาประโยชน์จากความเจ็บป่วยได้ด้วย เช่น ทำให้เกิดความเข้าใจในความเป็นจริงของชีวิต ตระหนักถึงความไม่เที่ยงของสังขาร กระตุ้นให้เกิดความไม่ประมาท เร่งสร้างกุศล และทำหน้าที่ของตนให้ดีที่สุดในขณะที่ยังมีเวลา ความเจ็บป่วยจึงสามารถเป็นปัจจัยผลักดันให้ชีวิตเปลี่ยนแปลงไปในทางที่ดีขึ้น ทำให้จิตใจเจริญงอกงามและเป็นสุข
ในยามเจ็บป่วยเราจึงไม่เพียงต้องการยารักษาโรคเท่านั้น หากยังจำเป็นต้องมีธรรมโอสถเพื่อรักษาใจด้วย ข้อเขียนและคำบรรยายในหนังสือเล่มนี้เป็นเสมือนคำเชิญชวนให้ผู้อ่านเห็นความสำคัญของธรรมโอสถและทดลองใช้กับตนเอง ยาทุกชนิด แม้ว่าเราจะรู้สรรพคุณและส่วนประกอบ แต่หากไม่นำมาใช้กับตัวเอง ก็หาเกิดประโยชน์อันใดไม่ ธรรมโอสถก็เช่นกัน เพียงแค่รู้ยังไม่พอ ต้องนำมาปฏิบัติด้วยจึงจะเกิดประโยชน์
หนังสือเล่มนี้ พิมพ์ครั้งแรกเมื่อปี ๒๕๕๓ โดยคุณขจร ธนะแพสย์ และมิตรสหาย เพื่อเผยแพร่เป็นธรรมทาน ได้ทราบว่าหนังสือเล่มนี้ยังเป็นที่ต้องการของผู้คนจำนวนมาก ในการพิมพ์ครั้งใหม่นี้จึงได้มอบให้เครือข่ายพุทธิกาเป็นผู้ดำเนินการเพื่อนำรายได้จากการจำหน่ายไปใช้ในการทำงานเพื่อสาธารณประโยชน์ หวังว่าธรรมะสำหรับผู้ป่วย จะช่วยให้ผู้อ่านเกิดกำลังใจและเห็นแนวทางในการนำธรรมะมาใช้รับมือกับความเจ็บป่วยจนความทุกข์ใด ๆ ไม่อาจบีบคั้นใจได้
พระไพศาล วิสาโล
๒๐ สิงหาคม ๒๕๕๔
-
(http://upic.me/i/vo/kuenkwamsuk.jpg) (http://upic.me/show/29472801)
คืนความสุขให้ชีวิต
โดย พระไพศาล วิสาโล
สำนักพิมพ์ ดวงตะวัน
พิมพ์ครั้งที่ ๒ ๒๕๕๔
คำปรารภ
ความสุขมิได้อยู่ไกลตัวเลย หากมองเป็นก็เห็นสุขอยู่รอบตัว ที่จริงความสุขมีอยู่กับเราตลอดเวลาอยู่แล้วเป็นแต่เรามองไม่เห็นเอง ไม่ต้องดูอื่นไกล การที่เราได้กินอิ่ม นอนอุ่น มีสุขภาพดี นับเป็นความสุขของชีวิต แต่เรามักไม่ตระหนักความจริงข้อนี้จนกว่าจะสูญเสียสิ่งเหล่านั้นไป ต่อเมื่อเราล้มป่วยจึงได้คิดว่าตอนที่ไม่เจ็บไม่ป่วยนั้นเป็นสุขอย่างยิ่งแล้ว
เรามักเข้าใจว่าความสุขจะเกิดขึ้นได้ต่อเมื่อร่ำรวย มีคนรัก มีงานดี มีตำแหน่งสูง ฯลฯ การมองเช่นนั้นคือการเอาความสุขฝากไว้กับอนาคต เราไม่ควรจะรอให้ได้สิ่งเหล่านั้นก่อนถึงจะมีความสุข สิ่งสำคัญกว่าก็คือมีความสุขอยู่ในปัจจุบัน ถึงแม้ไม่มีสิ่งเหล่านั้นอยู่ตอนนี้เราก็มีความสุขได้ เพราะสุขที่แท้นั้นมีอยู่แล้วในใจเรา
หากวางใจเป็นก็สามารถมีความสุขได้ในทุกสถานการณ์ ไม่ว่ามีหรือจน ได้หรือเสีย พบหรือพราก อะไรเกิดขึ้นกับเราไม่สำคัญเท่ากับว่าเรามองหรือรู้สึกกับมันอย่างไร ถ้าเรามองว่าอนิจจังเป็นธรรมดาของชีวิต ไม่ว่าอะไรจะเกิดขึ้นกับเราก็ทำให้เราเป็นทุกข์ไม่ได้ แม้สิ่งนั้นจะเป็นความตายก็ตาม ในทำนองเดียวกันถ้ารู้จักมองในแง่บวก ความป่วยก็กลายเป็นคุณ เคราะห์ก็กลายเป็นโชค
กุญแจสู่การบรรลุความสุขในปัจจุบันก็คือการรู้จักตนเอง ตราบใดที่เรายังไม่รู้จักตนเอง เราก็จะเป็นทุกข์อยู่ร่ำไป เพราะได้เท่าไรก็ไม่พอใจเสียที แม้ไม่มีใครมาทำอะไรเราเลย เราก็ยังเป็นทุกข์อยู่นั่นเอง ทั้งนี้เพราะในส่วนลึกเราทะเลาะกับตัวเองอยู่เกือบตลอดเวลา เมื่อใดที่เรารู้จักตัวเองอย่างแจ่มชัด เราจะกลับมามีสันติกับตัวเอง แล้วความสุขที่เคยสูญเสียไปก็จะกลับคืนสู่ชีวิตเรา
หนังสือเล่มนี้มีที่มาจากการบรรยายให้แก่คณะผู้บริหาร ครู และเจ้าหน้าที่โรงเรียนวรรณสว่างจิตที่มาปฏิบัติธรรม ณ วัดป่าสุคะโต เมื่อเดือนสิงหาคม ๒๕๕๐ ต่อมาได้มีการรวมพิมพ์เป็นเล่มเมื่อปี ๒๕๕๑ บัดนี้หนังสือเล่มนี้หายากแล้ว สำนักพิมพ์ดวงตะวันจึงขออนุญาตพิมพ์เป็นครั้งที่สอง ข้าพเจ้ายินดีอนุญาตตามความประสงค์
พระไพศาล วิสาโล
วันอาสาฬหปุรณมี
๑๕ กรกฎาคม ๒๕๕๔
-
(http://upic.me/i/fl/108dhamma.jpg) (http://upic.me/show/29472914)
ธรรมะสั้นๆ ชวนอ่าน ชวนคิด
หยิบอ่านวันละนิด ช่วยพิชิตความทุกข์
๑๐๘ ธรรมะสะกิดใจ
โดย พระไพศาล วิสาโล
พิมพ์ครั้งที่ ๑ ๒๕๕๔
สนพ. สารคดี
คำปรารภ
สำนักพิมพ์สารคดีมีความประสงค์ที่จะคัดเลือกข้อความบางตอนจากบทความและคำบรรยายของข้าพเจ้ามารวมพิมพ์เป็นเล่ม เพื่อเป็นข้อคิดแก่ผู้อ่าน อาตมายินดีอนุญาตตามความประสงค์
แม้ว่าผู้จัดพิมพ์ตั้งชื่อหนังสือเล่มนี้ว่า "๑๐๘ ธรรมะสะกิดใจ" แต่ผู้อ่านพึงถือเอาเนื้อหาสาระในเล่มนี้เป็นเพียงข้อคิดที่ทำหน้าที่สะกิดใจเท่านั้น เมื่อใจถูกสะกิดแล้ว ผู้อ่านพึงพิจารณาใคร่ครวญด้วยปัญญาของตนว่า ถูกต้องหรือไม่ เป็นประโยชน์เพียงใด ก่อนที่จะนำไปทดลองปฏิบัติ อย่าถึงกับมองว่าที่ได้อ่านนั้นเป็น "ธรรมะ"เลย หรือหากจะถือว่าเป็น "ธรรมะ" ก็ขอให้ตระหนักว่ามี "ธรรมะ"ที่ประเสริฐกว่านั้นคือ ธรรมะของพระพุทธองค์ ซึ่งสามารถชี้นำให้เราเข้าถึงสัจธรรมที่แท้จริง โดยมีแนวทางปฏิบัติที่ชัดเจนที่จะช่วยให้เราพ้นทุกข์ ดับความรุ่มร้อนในใจได้
อันที่จริงข้าพเจ้าก็ได้อาศัยธรรมะของพระพุทธองค์มาเป็นแนวทางในการดำเนินชีวิตด้วย มุมมองของข้าพเจ้าจึงได้รับอิทธิพลจากพุทธธรรมอยู่ไม่น้อย ดังปรากฏในข้อเขียนและคำบรรยายต่าง ๆ แม้กระนั้นก็ย่อมมีความเห็นส่วนตัวปะปน รวมทั้งมีข้อจำกัดตามวิสัยของปุถุชน แต่ก็หวังว่าจะเป็นประโยชน์แก่ผู้อ่านตามสมควร
อนึ่ง ควรกล่าวด้วยว่า ธรรมะหรือคำสอนของพระพุทธองค์ นอกจากส่วนที่เป็นจริยธรรมแล้ว อีกส่วนที่สำคัญมากก็คือสัจธรรม หรือความจริงที่พระองค์ทรงค้นพบ ความจริงเหล่านี้เป็นสากลที่แสดงตัวอยู่ต่อหน้าเราและในตัวเราตลอดเวลา ความจริงดังกล่าวไม่จำเป็นต้องได้มาจากการอ่านตำราหรือคัมภีร์ หากสามารถประจักษ์แก่ใจของเราได้เสมอหากรู้จักมองหรือเปิดใจพร้อมรับ ดังหลวงปู่มั่น ภูริทัตโต ได้เคยกล่าวว่า "ธรรมะมีอยู่ทุกหย่อมหญ้าสำหรับผู้มีปัญญา" ดังนั้นไม่ว่าเราอยู่ที่ใด ในบ้านหรือบนท้องถนน ไม่ว่าเรากำลังทำอะไร ทำงานหรือพักผ่อน ก็มีโอกาสเห็นธรรมะได้ทุกเวลา อย่างไรก็ตามธรรมะนั้นมีหลายระดับ ระดับที่ลึกซึ้งที่สุดนั้น ต้องเกิดจากการหมั่นพินิจมองตนโดยไม่มีอคติหรือกิเลสใด ๆมาเคลือบคลุมหรือชักจูงให้หวั่นไหวไขว้เขว แน่นอนว่านั่นเป็นสิ่งที่ทุกคนต้องทำเอง มาถึงจุดนี้หนังสือเล่มนี้คงช่วยไม่ได้มาก
พระไพศาล วิสาโล
๑๐ สิงหาคม ๒๕๕๔
-
(http://upic.me/i/49/sarapanpanha.jpg) (http://upic.me/show/29472983)
สารพันปัญหา ธรรมะ แก้ได้
โดย พระไพศาล วิสาโล
พิมพ์ครั้งที่ ๑ ๒๕๕๔
สนพ. สุขสว่าง
คำปรารภ
ปุจฉา-วิสัชนาทั้งหมดในหนังสือเล่มนี้ คัดสรรมาจาก Facebook ที่มิตรผู้หนึ่งได้จัดทำขึ้นให้แก่อาตมาในรูป fan page แรกเริ่มเดิมทีเนื้อหาในหน้าดังกล่าวคัดมาจากบทความและคำบรรยายของอาตมาตามที่ต่าง ๆ รวมทั้งจากเว็บไซต์ของอาตมา (www.visalo.org) ต่อมาเริ่มมีผู้อ่านหลายท่านเขียนคำถามมาลงในเพจดังกล่าว มีทั้งที่เกี่ยวกับข้อเขียนและคำบรรยายของอาตมา และที่เป็นข้อสงสัยส่วนตัวในชีวิตประจำวัน มิตรผู้ดูแลเพจดังกล่าวจึงได้รวบรวมคำถามส่งมาให้อาตมาตอบเป็นคราว ๆ ระยะหลัง “ปุจฉา-วิสัชนา”จึงกลายเป็นส่วนหนึ่งของเพจดังกล่าว ที่มีผู้ติดตามอ่านเป็นประจำ
คำถามเหล่านี้มักเป็นข้อสงสัยที่อยู่ในใจของผู้คนเป็นอันมาก หากไม่เป็นเรื่องบุญ-บาปหรือความถูก-ผิดในมุมมองของพุทธศาสนา ก็มักจะเป็นปัญหาความสัมพันธ์กับผู้คน รวมทั้งแนวทางในการดำเนินชีวิต คำตอบส่วนใหญ่ของอาตมาจะพยายามอิงธรรมในพุทธศาสนาเป็นหลัก แต่บางครั้งก็อาศัยความเห็นส่วนตัวหรือประสบการณ์ที่เคยพานพบมา อย่างไรก็ตามเนื่องจากข้อจำกัดด้านเวลาของอาตมา ประกอบกับลักษณะจำเพาะของสื่ออย่าง Facebook คำตอบจึงมักจะไม่ยาวมาก อ่านได้ในเวลาสั้น ๆ และไม่เป็นวิชาการมากนัก จึงไม่ค่อยมีการอ้างอิงพุทธพจน์หรือที่มาของหลักธรรมที่อาตมาใช้เป็นแนวในการตอบ แม้กระนั้นก็มีบางคำถามที่จำเป็นต้องใช้เนื้อที่ในการตอบพอสมควรเพราะเป็นประเด็นที่มีหลายแง่มุม ไม่สามารถตอบแบบ “ฟันธง”โดยแง่เดียวได้
เนื่องจากคำตอบของอาตมามักมีความเห็นส่วนตัวแทรกอยู่ด้วย อีกทั้งเขียนขึ้นภายใต้ข้อจำกัดทั้งด้านเวลาและสติปัญญา ดังนั้นผู้อ่านจึงไม่ควรถือว่าคำตอบเหล่านี้เป็น “คำตอบสุดท้าย” ควรถือเป็นคำตอบแนวหนึ่ง ซึ่งอาจผิดหรือถูกก็ได้ ผู้อ่านจึงควรไตร่ตรองด้วยปัญญาของตน และอาศัยความรู้จากแหล่งอื่นประกอบด้วย และหากพบว่าคำตอบของอาตมามีความผิดพลาดในด้านข้อเท็จจริง กรุณาแจ้งให้อาตมาทราบด้วย เพื่อแก้ไขในโอกาสต่อไป
ขอขอบคุณมิตรผู้ไม่ประสงค์จะออกนาม ซึ่งจัดทำเพจดังกล่าว โดยไม่ได้รู้จักกับอาตมาเป็นการส่วนตัวมาก่อน (และไม่ทราบว่าอาตมามี Facebook ของตัวเองอยู่แล้ว) ธรรมฉันทะและความใส่ใจของมิตรผู้นี้มีส่วนสำคัญมากในการทำให้เพจดังกล่าวได้รับความนิยมและมีผู้ติดตามเป็นจำนวนมาก รวมทั้งทำให้ปุจฉา-วิสัชนาทั้งหมดในหนังสือเล่มนี้เกิดขึ้น (ผู้สนใจโปรดดูที่เพจ “พระไพศาล วิสาโล Phra Paisal Visalo”) พร้อมกันนี้ก็ขอขอบคุณคุณสุวรรณา ตปนียากรกช ที่ได้รวบรวมปุจฉา-วิสัชนาส่วนหนึ่งมารวมพิมพ์เป็นเล่ม ทำให้ผู้อ่านกลุ่มใหญ่ที่ไม่คุ้นกับสื่ออินเตอร์เน็ต สามารถเข้าถึงเนื้อหาได้โดยง่าย หวังว่าหนังสือเล่มนี้จะเป็นประโยชน์แก่ท่านตามสมควร
พระไพศาล วิสาโล
๑ ตุลาคม ๒๕๕๔
-
(http://upic.me/i/3z/dhammaps.jpg) (http://upic.me/show/31621190)
ธรรมะจากพระไพศาล วิสาโล
คำปรารภ
ข้อเขียนและคำบรรยายเหล่านี้ ส่วนหนึ่งเกิดจากประสบการณ์การปฏิบัติส่วนตัว อีกส่วนหนึ่งเป็นผลจากการใคร่ครวญสิ่งที่ประสบพบเห็น รวมทั้งเรื่องราวที่ได้ยินได้ฟังมา แต่ทั้งหมดนี้จะมีสาระน้อยมากหากข้าพเจ้าไม่มีคำสอนของพระพุทธองค์และครูบาอาจารย์ทั้งหลายเป็นเครื่องชี้แนะหรือนำทาง ข้าพเจ้าเป็นหนี้บุญคุณพระพุทธองค์และครูบาอาจารย์ทั้งหลายเป็นอย่างยิ่ง ดังนั้นเมื่อได้รับอานิสงส์จากการศึกษาและปฏิบัติ จึงปรารถนาที่จะนำมาแบ่งปันและถ่ายทอดให้ผู้อื่นเพื่อเป็นประโยชน์ในการดำเนินชีวิต โดยหวังว่าจะมีส่วนเกื้อกูลให้เกิดสันติสุขในสังคม และเป็นการส่งเสริมพระศาสนาให้มีความมั่นคงและยั่งยืนไปพร้อมกัน
เป็นธรรมดาของปุถุชน ข้อเขียนและคำบรรยายของข้าพเจ้าย่อมมีข้อจำกัด และอาจมีความผิดพลาดได้ ผู้อ่านจึงไม่ควรเชื่อไปเสียหมด หากควรนำไปทดลองปฏิบัติดูถ้าเห็นว่าดี หรือแม้จะไม่เห็นด้วยก็อย่าเพิ่งปฏิเสธทันที พึงระลึกว่าเนื้อหาเหล่านี้ข้าพเจ้านำเสนอในฐานะกัลยาณมิตร ที่อยากแบ่งปันให้แก่เพื่อนร่วมทุกข์ มิได้นำเสนอในฐานะครูบาอาจารย์ แม้กระนั้นก็หวังว่าหนังสือเล่มนี้จะให้ข้อคิดในการดำเนินชีวิตและเป็นแนวทางในการปฏิบัติได้บ้าง อย่างน้อยก็ช่วยกระตุ้นให้ผู้อ่านเห็นความสำคัญของการหมั่นดูใจของตนอยู่เสมอ กล่าวคือ รู้เท่าทันความรู้สึกนึกคิด ไม่เผลอถูกชักใยด้วยอัตตาซึ่งแท้จริงก็เป็นมายาที่เกิดจากการปรุงแต่งอีกทีหนึ่ง ขณะเดียวกันก็เปิดใจเรียนรู้ธรรมะจากทุกสิ่งทุกเหตุการณ์ แม้แต่สิงสาราสัตว์ และก้อนหินดินทราย ก็สอนธรรมแก่เราได้ ใช่ว่าธรรมะจะมีอยู่แต่ในหนังสืออย่างเดียวก็หาไม่ จะว่าไปแล้วกระทั่งความรู้สึกนึกคิดทั้งหลายในใจ ก็สอนธรรมให้เราได้มากมาย สามารถบ่มเพาะปัญญาจนปลดเปลื้องใจให้เป็นอิสระจากความทุกข์ได้
ขออนุโมทนาคุณฐิติขวัญ เหลี่ยมศิริวัฒนา และสำนักพิมพ์อมรินทร์ธรรมะที่เห็นความสำคัญของการเผยแผ่ธรรมในรูปแบบต่าง ๆ เพื่อส่งเสริมสัมมาทัศนะและสัมมาปฏิบัติให้งอกงามในจิตใจของผู้คน
พระไพศาล วิสาโล
๑ สิงหาคม ๒๕๕๔
-
(http://upic.me/i/qj/shevitsomdul.jpg) (http://upic.me/show/32612306)
คำปรารภ
ชีวิตมิใช่เส้นตรงหรือมีเพียงระนาบเดียว ๆ สิ่งใดที่ดีมีประโยชน์ หากมีมาก ๆ ใช่ว่าประโยชน์จะเพิ่มพูนตามไปด้วย ก็หาไม่ บ่อยครั้งกลับเป็นโทษด้วยซ้ำ สารอาหาร เช่น ไขมัน หรือ น้ำตาล แม้มีคุณค่าต่อร่างกาย แต่หากบริโภคมากไป ก็สามารถทำให้เกิดโรคร้ายได้ ประโยชน์จะเกิดขึ้นได้อย่างแท้จริง ก็ต่อเมื่อบริโภคแต่พอดี หรือสมดุลกับองค์ประกอบอื่น ๆ
ทุกวันนี้เราให้ความสำคัญกับการมีมาก ๆ จนละเลยความพอดีหรือความสมดุล
เช่น มีโภคทรัพย์เหลือล้นแต่อริยทรัพย์กลับมีน้อยนิด ประสบความสำเร็จในการงานแต่ล้มเหลวในชีวิตครอบครัว คิดแต่จะเอาเข้าตัวแต่ไม่ค่อยสละออกไป การตั้งเป้าแสวงหาสิ่งใดสิ่งหนึ่งมากเกินไป จนละเลยสิ่งอื่นที่มีคุณค่าต่อชีวิต เป็นที่มาของความทุกข์และปัญหาต่าง ๆ ทั้งในระดับบุคคลและสังคม กล่าวอีกนัยหนึ่งการมองข้ามความสมดุลในชีวิต ทำให้ผู้คนห่างไกลจากความสุขยิ่งขึ้นทุกที
การสร้างสมดุลในชีวิต อาทิ สมดุลระหว่างการรับกับการให้ ระหว่างกายกับใจ ระหว่างเหตุผลกับอารมณ์ ระหว่างประโยชน์ตนกับประโยชน์ท่าน ฯลฯ เป็นสิ่งสำคัญที่ช่วยให้ชีวิตมีความผาสุกและเปี่ยมด้วยคุณค่าอย่างแท้จริง อย่างไรก็ตามการสร้างสมดุลในชีวิตมิใช่เรื่องง่าย เพราะคนเรามักมีแนวโน้มที่จะเน้นสิ่งใดสิ่งหนึ่งมากเกินไปจนละเลยสิ่งอื่นที่มีคุณค่าพอ ๆ กัน ความพอดีหรือสมดุลระหว่างสิ่งดีงามสองสิ่งจึงเกิดขึ้นได้ยาก เช่นเดียวกับที่ผู้คนมักจะพลัดจากทางสายกลางซึ่งอยู่ระหว่างความสุดโต่งสองอย่าง จะดำเนินชีวิตให้สมดุลได้จึงจำเป็นต้องมีสติและปัญญา เป็นทั้งเครื่องเตือนใจและแสงสว่างนำทางสู่จุดหมายที่พึงปรารถนา
หนังสือเล่มนี้มีที่มาจากคำบรรยายของอาตมภาพในงานแสดงธรรมและปฏิบัติธรรมครั้งที่ ๒๐ ซึ่งชมรมกัลยาณธรรม ได้จัดขึ้นเมื่อวันที่ ๘ กรกฎาคม ศกนี้ ณ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล กรุงเทพ ฯ เพื่อน้อมถวายเป็นพระราชกุศลแด่องค์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ชมรมกัลยาณธรรมเห็นว่ามีประโยชน์ น่าพิมพ์เผยแพร่ในโอกาสขึ้นปีใหม่ อาตมภาพจึงได้ปรับปรุงแก้ไข ให้เหมาะแก่การจัดพิมพ์
ขออนุโมทนาชมรมกัลยาณธรรม ที่มีกุศลฉันทะในการจัดงานแสดงธรรมและจัดพิมพ์หนังสือเล่มนี้ หวังว่าหนังสือเล่มนี้จะเอื้อให้ทุกท่านดำเนินชีวิตจนเกิดสมดุลในทางธรรม และเข้าถึงชีวิตที่โปร่งเบา สงบเย็น และเป็นอิสระ แม้รอบตัวจะเต็มไปด้วยความผันผวนปรวนแปรเพียงใดก็ตาม
พระไพศาล วิสาโล
๑๐ ธันวาคม ๒๕๕๔
คลิ๊ก => http://www.visalo.org/book/WordaPdf/shevitSomdul.pdf (http://www.visalo.org/book/WordaPdf/shevitSomdul.pdf)
-
(http://upic.me/i/w4/penmitrk.jpg) (http://upic.me/show/32612302)
คำปรารภ
เมื่อปลายเดือนพฤศจิกายนศกก่อน สมาชิกชมรมกัลยาณธรรมโดยการนำของคุณหมออัจฉรา กลิ่นสุวรรณ์ ได้พร้อมใจกันมาปฏิบัติธรรมที่วัดป่ามหาวัน (ภูหลง)ต่อเนื่องเป็นปีที่สอง การปฏิบัติธรรมคราวนี้พิเศษกว่าครั้งก่อนตรงที่ทุกคนได้หลีกเร้นไปค้างแรมในป่า แม้บริเวณนั้นจะมีศาลาและเสนาสนะอยู่บ้าง แต่ทั้งคณะเลือกที่จะกางเต๊นท์เป็นที่ค้างแรมตลอด ๕ วัน ท่ามกลางป่าอันสงบสงัด ทั้ง ๆ ที่ส่วนใหญ่ไม่คุ้นเคยกับการมีชีวิตอยู่ในสภาพแวดล้อมดังกล่าวเลยก็ตาม
แม้กิจวัตรประจำวันเริ่มตั้งแต่ตี ๔ ครึ่งด้วยการทำวัตรเช้า แต่ทุกวันเมื่อข้าพเจ้าตื่นขึ้นมาก็ได้เห็นนักปฏิบัติหลายท่านเดินจงกรมอยู่ก่อนแล้วท่ามกลางอากาศที่หนาวเย็น ภาพนักปฏิบัติเดินอย่างสงบสำรวมใต้แสงจันทร์ที่ทอแสงอาบไล้หุบเขานั้นงดงามมาก การปฏิบัติธรรมที่ดำเนินตั้งแต่เช้ามืดไปจนถึงค่ำคืน โดยเน้นการอยู่กับตัวเองและหลีกเลี่ยงการคลุกคลีกันนั้น ไม่ใช่เรื่องง่ายสำหรับผู้ที่มากด้วยภารกิจทั้งงานส่วนตัวและงานส่วนรวม หลายคนต้องต่อสู้กับนิวรณ์ โดยเฉพาะความง่วงและความเหงา และประจักษ์ด้วยตนเองว่าการอยู่กับตนเองนั้นเป็นเรื่องยากไม่น้อย แต่แม้ ๕ วันเป็นเวลาที่ไม่นานนัก หลายคนก็พบว่าเมื่อใดที่เราสามารถอยู่กับตนเองได้นั้นจะมีความสุขอย่างมาก
การที่เราจะอยู่กับตัวเองได้อย่างมีความสุข สิ่งหนึ่งที่ต้องผ่านให้ได้ก็คือความเหงา แต่นักปฏิบัติทุกคนย่อมรู้ดีว่าการเอาชนะความเหงานั้นไม่อาจเกิดขึ้นได้จากการปฏิเสธผลักไสมัน ขืนทำเช่นนั้นมันก็ยิ่งรังควาญเราหนักขึ้น ไม่ต่างจากอันธพาลที่ไล่เท่าไหร่ไม่ยอมไป หรือยิ่งไล่ก็ยิ่งกวนดังนั้นสิ่งที่ควรทำก็คือรับรู้หรือดูมันเฉยๆ ด้วยใจที่เป็นกลาง นั่นคือรับรู้มันด้วยสติ แทนที่จะผลักไสมัน ก็ยอมรับมัน หรือพร้อมต้อนรับมันเสมือนอาคันตุกะที่มาเยี่ยมเยือน เมื่อทำใจคุ้นกับความเหงาจนเป็นมิตรกับมันได้ ความเหงาก็จะกลายเป็นมิตรกับเราเช่นกัน ในเวลาไม่นานมันก็จะจากลาไปเองเยี่ยงอาคันตุกะที่รู้เวลา และมีมารยาทพอที่จะไม่รบกวนเจ้าบ้านผู้มีไมตรีนานเกินไป น่าแปลกก็คือเมื่อเรามองความเหงาเป็นมิตร แทนที่จะมองเป็นศัตรู ความเหงากลับจะมาเยี่ยมเยือนเราน้อยลง และทุกครั้งที่มาเยือน ก็ไม่ได้รบกวนใจเราให้เป็นทุกข์เลย ถึงตอนนั้นเราจะสามารถอยู่กับตัวเองได้อย่างมีความสุขโดยไม่จำเป็นต้องออกไปแสวงหาความสุขจากที่ไหนเลย กล่าวได้ว่า หากเราไม่รู้จักเป็นมิตรกับความเหงาแล้ว ก็ยากที่จะเป็นมิตรกับตัวเองได้ พูดอีกอย่างก็คือ ถ้าอยากเป็นมิตรกับตัวเองก็ต้องเป็นมิตรกับความเหงาให้ได้
หนังสือเล่มนี้เป็นผลพวงจากการปฏิบัติธรรมครั้งนั้น ซึ่งนับว่าเป็นส่วนน้อยเมื่อเทียบกับอานิสงส์ที่เกิดขึ้นกับผู้ปฏิบัติธรรมทั้งคณะ อย่างไรก็ตามอานิสงส์ประการหลังนั้นดูเหมือนว่าจะต้องใช้เวลาอีกสักพักกว่าที่จะถ่ายทอดมาเป็นตัวหนังสือได้ ในชั้นนี้ชมรมกัลยาณธรรมเห็นว่าคำบรรยายของข้าพเจ้าแก่ผู้ปฏิบัติธรรมคณะนี้น่าจะมีประโยชน์ต่อผู้อื่นด้วย จึงได้จัดทำเป็นหนังสือเล่มนี้ขึ้น รวมทั้งช่วยกันตกแต่งหนังสือให้น่าอ่าน ท่านใดที่ได้รับประโยชน์จากหนังสือเล่มนี้ขอโปรดอนุโมทนาบุญและขอบคุณคณะนักปฏิบัติธรรมและชมรมกัลยาณธรรมด้วย
ในส่วนข้าพเจ้าขออนุโมทนาคณะผู้ปฏิบัติธรรมจากชมรมกัลยาณธรรมทุกท่านที่ได้ใช้เวลาอันมีค่าในการบำเพ็ญประโยชน์ท่านโดยไม่ละเลยประโยชน์ตน หลังจากที่ได้ทำงานมาอย่างเต็มที่เพื่อเผยแผ่ธรรมให้ผู้คนได้ประจักษ์อย่างกว้างขวางแล้ว ก็ยังมีเวลาสำหรับการประจักษ์ธรรมอันทรงคุณค่าด้วยตนเอง ซึ่งไม่เพียงนำความสุขมาหล่อเลี้ยงใจแล้ว ยังทำให้เกิดพลังในการบำเพ็ญประโยชน์เพื่อพระศาสนาและมหาชนอย่างต่อเนื่องยั่งยืน ใช่แต่เท่านั้นฐานใจที่หยั่งลึกในธรรมยังช่วยให้การทำงานเพื่อส่วนรวมดังกล่าวเป็นการปฏิบัติธรรมที่นอกจากขัดเกลาจิตใจของตนให้งดงามแล้ว ยังนำความสุขและสงบเย็นมาให้ท่ามกลางสิ่งแวดล้อมอันยุ่งเหยิงและว้าวุ่น ไม่ต้องสงสัยเลยว่าคุณภาพจิตและวิถีชีวิตดังกล่าวเป็นแบบอย่างที่มีความหมายมากมายเพียงใดในยุคปัจจุบัน
พระไพศาล วิสาโล
๑๓ กันยายน ๒๕๕๔
คลิ๊ก => http://www.kallayanatham.com/book/BefriendWithLoneliness.pdf (http://www.kallayanatham.com/book/BefriendWithLoneliness.pdf)
-
(http://upic.me/i/l4/dhammaruengyai.jpg) (http://upic.me/show/33086927)
คำปรารภ
ผู้คนทุกวันนี้มีชีวิตที่สะดวกสบายมากกว่าแต่ก่อนอย่างเทียบกันไม่ได้ แต่ความทุกข์หาได้ลดลงไม่ กลับเพิ่มขึ้นด้วยซ้ำ เมื่อใคร่ครวญให้ดีจะพบว่า ความทุกข์ที่เกิดขึ้นนั้น ส่วนใหญ่หาใช่ความทุกข์กายไม่ แต่เป็นความทุกข์ใจ ซึ่งเกิดขึ้นเมื่อประสบพบเหตุที่ไม่พึงประสงค์ แม้กระนั้นก็ไม่ได้หมายความว่าเราทุกคนจะต้องเป็นทุกข์เมื่อประสบเหตุดังกล่าวเสมอไป มีคนจำนวนไม่น้อยที่ใจยังเป็นปกติหรืออาจยิ้มได้ด้วยซ้ำเมื่อเกิดเหตุร้ายขึ้นกับตน อะไรทำให้เขาไม่เป็นทุกข์ คำตอบก็คือ เป็นเพราะเขารู้จักวางใจ หรือ “ฉลาดทำใจ”
ด้วยเหตุนี้ในระยะหลังเราจึงได้ยินคำแนะนำเรื่องการ “ทำใจ” มากขึ้น โดยเฉพาะในยามที่เกิดความสูญเสียพลัดพรากหรือเมื่อเจ็บป่วยด้วยโรคร้าย อย่างไรก็ตามหลายคนพบว่าการทำใจเป็นเรื่องยากมาก เข้าทำนอง “พูดง่ายแต่ทำยาก” ส่วนหนึ่งเป็นเพราะไม่ได้ฝึกฝนในด้านนี้จนเป็นนิสัย ใจจึงไม่น้อมตาม หาไม่ก็เป็นเพราะจิตใจถูกครอบงำหรือท่วมท้นด้วยความทุกข์ จึงไม่สามารถออกมามองในมุมใหม่จนได้คิดหรือปล่อยวางความทุกข์ลงได้
แท้ที่จริงการที่คนเราจะออกจากทุกข์ได้ สิ่งสำคัญก็คือการเข้าใจความจริงอย่างลึกซึ้งและแจ่มแจ้ง อีกทั้งดำเนินชีวิตให้สอดคล้องกับความจริง หรือฝึกฝนตนให้มีชีวิตอย่างถูกทำนองคลองธรรม อาทิ การรู้จักแบ่งปัน ช่วยเหลือผู้อื่น เอื้อเฟื้อส่วนรวม และการอบรมบ่มเพาะคุณภาพจิต ให้มีความสงบ ตื่นรู้ ลดละความเห็นแก่ตัว รวมทั้งมีปัญญาแลเห็นความจริงของสิ่งทั้งปวงจนตระหนักว่าไม่มีอะไรที่ยึดติดถือมั่นได้เลย นั่นก็คือวางใจอย่างสอดคล้องกับความจริง ไม่ขวางกระแสแห่งความจริงซึ่งเลื่อนไหลเป็นนิจ กล่าวอย่างสั้น ๆ ก็คือ เข้าถึงธรรม มีธรรมเป็นใหญ่ หรือ “ธรรมาธิปไตย” เมื่อเข้าถึงธรรม มีธรรมเป็นใหญ่ การทำใจอย่างถูกต้องก็จะเกิดขึ้นเอง และมีความไม่ทุกข์เป็นผลที่ตามมา
หนังสือเล่มนี้พูดถึงธรรมในความหมายทั้งที่เป็น “สัจธรรม” และ “จริยธรรม” ซึ่งแยกจากกันไม่ได้ สัจธรรมเป็นสิ่งที่ต้องทำความเข้าใจ ส่วนจริยธรรมเป็นเรื่องที่พึงนำไปปฏิบัติ หากทำได้ทั้งสองประการ การทำใจให้เป็นสุขแม้ประสบทุกข์ ก็เป็นเรื่องไม่ยาก
บทความในหนังสือเล่มนี้ มีที่มาจากหลายแหล่ง มีทั้งข้อเขียนและคำบรรยาย หลายบทเคยรวมพิมพ์เป็นเล่มมาก่อนแล้ว แต่บางบทเพิ่งพิมพ์รวมเล่มเป็นครั้งแรกในที่นี้ ผู้จัดพิมพ์ได้คัดเลือกขึ้นมาตามที่เห็นว่าเหมาะแก่ความสนใจของผู้อ่าน พร้อมกับตั้งชื่อหนังสือเล่มนี้ว่า “ธรรมะเรื่องใหญ่ ทำใจเรื่องเล็ก”
ขอขอบคุณคุณอรรฆพันธ์ อภิรักษ์พงศ์ ที่เป็นทั้งผู้ริเริ่มและเป็นบรรณาธิการให้แก่หนังสือเล่มนี้ หวังว่าหนังสือเล่มนี้จะเป็นประโยชน์แก่ผู้อ่านไม่มากก็น้อย
พระไพศาล วิสาโล
๑๕ มกราคม ๒๕๕๕
-
(http://upic.me/i/9g/sukjainainakorn02.jpg) (http://upic.me/show/33086948)
คำปรารภ
"สุขใจในนาคร" เดิมเป็นชื่อคอลัมน์ที่ข้าพเจ้าเขียนเป็นประจำให้แก่เพื่อนธรรมชาติ อันเป็นวารสารรายสามเดือนของโครงการสมุนไพรเพื่อการพึ่งตนเอง ตั้งแต่ปีพ.ศ.๒๕๓๖ ต่อมาได้มีการตีพิมพ์รวมเล่มเมื่อปี ๒๕๓๘ คำปรารภในการตีพิมพ์ครั้งนั้นได้กล่าวถึงที่มาของข้อเขียนชุดนี้ว่า
"ในโลกที่เศรษฐกิจเข้ามาครอบคลุมแทบทุกส่วนของชีวิต ผู้คนอาจมองไม่เห็นทางเลือกที่ดีไปกว่าการอยู่ในมหานาคร (ตลอดจนเมืองใหญ่ เช่น เชียงใหม่ ขอนแก่น หาดใหญ่ ซึ่งกำลังตามรอยกรุงเทพ ฯ มากขึ้นทุกที) แม้นั่นจะหมายถึงการยอมให้คุณภาพชีวิตถูกกัดกร่อนลงไปเรื่อย ๆ
"อย่างไรก็ตาม แม้ว่ามลพิษตามท้องถนนอาจทำให้ร่างกายเราเสื่อมโทรมลงไป แต่วิถีชีวิตในเมืองก็ไม่จำเป็นว่าจะต้องบีบคั้นบั่นทอนเราให้เป็นทุกข์เสมอไป การวางจิตวางใจอย่างถูกต้อง ดำเนินชีวิตอย่างสมดุล มีมุมมองที่แยบคายและเป็นกุศล อาจช่วยให้เรามีชีวิตที่ผาสุกได้ในท่ามกลางมหานครอันเร่งรีบและเร่าร้อน การพากรุงเทพ ฯ ให้พ้นจากวิกฤตเป็นเรื่องที่ต้องทำอย่างเร่งด่วน แต่ขณะเดียวกันการประคองจิตให้เป็นสุขอยู่ได้ในสภาวะที่บีบคั้นก็มีความสำคัญไม่น้อย
"การดำรงชีวิตอย่างผาสุกในเมืองนั้นทำได้หลายวิธี ผู้รู้ทางด้านนี้ก็มีอยู่มากมาย สุขใจในนาคร เป็นเพียงแต่เสนออีกแนวทางหนึ่งเท่านั้น จากมุมมองของคนที่เกิดและเติบโตในกรุงเทพมหานคร แม้เวลานี้จะมิได้อาศัยอยู่ในกรุงเทพ ฯ แล้ว แต่ก็มักมีเหตุให้ต้องมาร่วมทุกข์ร่วมสุขกับชาวกรุงเทพ ฯ อยู่เนือง ๆ ข้อคิดเห็นในหนังสือเล่มนี้จึงยังคงพอมีประโยชน์อยู่บ้าง อย่างน้อยก็ควรค่าแก่การทดลองกระมัง"
บัดนี้กาลเวลาได้ผ่านมาถึง ๑๗ ปี แม้กรุงเทพ ฯ จะมีความแออัดและอลหม่านมากขึ้น แต่ก็ยังไม่เหลือวิสัยที่เราจะสามารถรักษาใจให้เป็นสุขได้ในมหานครแห่งนี้ จะว่าไปแล้วกลับมีความจำเป็นมากขึ้นด้วยซ้ำที่เราจะต้องดูแลจิตใจของเราให้ดีเพื่อไม่ให้เป็นทุกข์ไปตามสภาพแวดล้อม คงเพราะเหตุนี้สำนักพิมพ์เคล็ดไทยจึงมีความประสงค์ที่จะพิมพ์หนังสือเล่มนี้อีกครั้ง
ในการตีพิมพ์ครั้งนี้นอกจากการปรับเปลี่ยนชื่อบทความบางบทแล้ว ผู้จัดพิมพ์ยังได้ขอเพิ่มบทความสองชิ้นของผู้เขียน ซึ่งมีเนื้อหาเกี่ยวกับมหาอุทกภัยที่เพิ่งเกิดขึ้น เผื่อจะเป็นประโยชน์สำหรับการเตรียมตัวเตรียมใจหากเกิดอุทกภัยครั้งต่อไป เพราะนอกจากรถติดและอากาศเป็นพิษแล้ว ดูเหมือนว่าน้ำท่วมกำลังจะกลายเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตคนกรุงเทพ ฯ อย่างหนีได้ยาก
ขอขอบคุณคุณอรรฆพันธ์ อภิรักษ์พงศ์ ที่ดำเนินการให้หนังสือเล่มนี้ได้รับการพิมพ์ซ้ำจนสำเร็จเป็นรูปเล่มดังที่เห็น
พระไพศาล วิสาโล
๑ มกราคม ๒๕๕๕
-
(http://upic.me/i/op/tangdham.jpg) (http://upic.me/show/34347082)
พุทธศาสนากลางกระแสโลกาภิวัตน์
ทางธรรม
โดยพระไพศาล วิสาโล
พิมพ์ครั้งที่ ๑ ๒๕๕๕
คำปรารภ
ว่ากันว่าโลกาภิวัตน์นั้นมิใช่ของใหม่ หากเกิดขึ้นมาเป็นระยะ ๆ แต่โลกาภิวัตน์อย่างที่เห็นและเป็นอยู่ทุกวันนี้เป็นปรากฏการณ์ที่เพิ่งเกิดขึ้นเมื่อสองทศวรรษนี้เอง อันเป็นผลจากความเปลี่ยนแปลงทางการเมืองระดับโลกและนวัตกรรมทางเทคโนโลยีที่รุดหน้าอย่างรวดเร็ว กระแสโลกาภิวัตน์นั้นได้นำความเปลี่ยนแปลงอย่างมากมาสู่สังคมทุกระดับ และส่งผลกระทบต่อทุกมิติที่มนุษย์เกี่ยวข้อง หนึ่งในนั้นคือศาสนา
เคยมีผู้รู้คาดการณ์เมื่อหลายปีก่อนว่า กระแสโลกาภิวัตน์จะทำให้ศาสนาตกเป็นฝ่ายตั้งรับ และมีอิทธิพลลดลง แต่ทุกวันนี้ก็เห็นได้ชัดว่า ศาสนาหาได้ลดความสำคัญลงไม่ หากยังมีบทบาทอย่างมากโดยเฉพาะในทางการเมือง ไม่ว่าในตะวันตกหรือตะวันออก อย่างไรก็ตามปฏิเสธไม่ได้ว่าศาสนาทุกศาสนาได้รับผลกระทบไม่น้อยจากกระแสโลกาภิวัตน์ บ้างก็ถูกอิทธิพลของลัทธิบริโภคนิยมครอบงำ บ้างก็หันมาตอบโต้และต่อต้านโลกาภิวัตน์ หรือกลายมาเป็นเครื่องมือในการต่อสู้กับอิทธิพลจากภายนอก
พุทธศาสนาจะปรับตัวอย่างไรท่ามกลางกระแสโลกาภิวัตน์ นี้เป็นคำถามที่น่าหาคำตอบ หนังสือเล่มนี้แม้ไม่มีคำตอบที่ชัดเจน แต่จากประสบการณ์ในประวัติศาสตร์และจากบทเรียนทั่วโลก ทำให้เชื่อได้ว่าพุทธศาสนาจะอยู่ได้อย่างมั่นคงก็ต่อเมื่อสามารถบรรเทาความทุกข์ของผู้คนได้ ตั้งแต่เรื่องพื้นฐานคือชีวิตความเป็นอยู่ ไปจนถึงความสงบเย็นในจิตใจ นั่นหมายถึงการไม่แยกขาดจากสังคม หากมีส่วนร่วมในการแก้ปัญหาสังคมควบคู่ไปกับการแก้ปัญหาชีวิต ใส่ใจในการสร้างความเป็นธรรมในสังคมควบคู่ไปกับการพัฒนาจิตให้เป็นอิสระจากความทุกข์ ค้นพบความสุขภายในโดยไม่เป็นทาสวัตถุหรือโลกธรรม
"โลก" กับ "ธรรม"ไม่ได้แยกขาดจากกัน ทางธรรมไม่จำต้องตรงข้ามกับทางโลก หรือขนานกันอย่างไม่มีวันบรรจบ แท้จริงแล้วทางธรรมควรประสานกับทางโลก เพื่อชักนำทางโลกให้มุ่งสู่ความผาสุกและสงบสันติ ปราศจากการเบียดเบียนทั้งต่อมนุษย์ด้วยกันและต่อธรรมชาติ
บทความที่รวมพิมพ์ในหนังสือเล่มนี้ส่วนใหญ่เป็นบทความขนาดยาวที่เขียนในโอกาสต่าง ๆ กัน แม้ประเด็นจะหลากหลายแต่มีพุทธศาสนาเป็นแกนกลาง หรือมองจากมุมของพุทธศาสนา โดยมีลักษณะกึ่งวิชาการ
นอกจากเล่มนี้แล้ว ยังมีอีกสามเล่มที่ออกมาในชุดเดียวกัน คือ มุ่งไปสู่หนใด ,ก่อนสายใยจะขาดสะบั้น , และ ธรรมไม่ได้เทศน์ แต่ละเล่มมีจุดเน้นที่ต่างกัน กล่าวคือ มุ่งไปสู่หนใด เน้นเกี่ยวกับการรักษาใจให้เป็นสุขท่ามกลางความผันผวนปรวนแปร ก่อนสายใยจะขาดสะบั้น เน้นเกี่ยวกับเหตุการณ์บ้านเมืองและแนวทางการสร้างสมานฉันท์ในสังคมไทย ส่วน ธรรมไม่ได้เทศน์ เป็นงานรวมปาฐกถาและคำบรรยายในโอกาสต่าง ๆ ซึ่งเน้นถึงความสัมพันธ์ระหว่างคุณภาพจิต ชีวิตที่ผาสุก และสังคมที่สงบสันติ
ขอขอบคุณคุณนิภา เผ่าศรีเจริญ ซึ่งนอกจากริเริ่มและสนับสนุนให้มีหนังสือชุดนี้แล้ว ยังรับเป็นบรรณาธิการต้นฉบับให้ด้วยความใส่ใจทั้ง ๆ ที่มีงานประจำรัดตัว ทำให้หนังสือชุดนี้สำเร็จด้วยดี พร้อมกันนี้ขอขอบคุณสำนักพิมพ์โพสต์บุ๊กส์ที่เห็นว่าหนังสือชุดนี้มีคุณค่าควรแก่การเผยแพร่ให้กว้างขวาง หวังว่าผู้อ่านจะได้รับประโยชน์สมความมุ่งหวังของผู้จัดพิมพ์
พระไพศาล วิสาโล
๑ มกราคม ๒๕๕๕
-
(http://upic.me/i/25/raksajai.jpg) (http://upic.me/show/34547826)
คำปรารภ
เมื่อเราล้มป่วย เราไม่ได้ป่วยแต่กายเท่านั้น ส่วนใหญ่มักป่วยใจด้วย เช่น ขึ้งเครียด วิตกกังวล ยิ่งป่วยหนัก ก็ยิ่งหวาดกลัว ตื่นตระหนก ความป่วยใจนี้เองที่ทำให้ร่างกายทรุดลงและเพิ่มพูนความทุกข์เป็นทวีตรีคูณ ในทางตรงข้ามหากเราตั้งสติได้ ยอมรับความจริงที่เกิดขึ้นไม่ปฏิเสธผลักไส ความทุกข์ก็จะลดลง และหากรู้จักทำสมาธิภาวนา ความปวดก็จะทุเลานอกจากจะช่วยให้อยู่กับความทุกข์กายโดยใจไม่ทุกข์แล้ว ความสงบเย็นในจิตใจยังช่วยฟื้นฟูร่างกายให้ดีขึ้นด้วย
ปัจจัยสำคัญประการหนึ่งที่ช่วยให้ผู้ป่วยวางใจได้ดีขึ้น ก็คือผู้เยียวยา อาทิ แพทย์ พยาบาล รวมทั้งญาติมิตร น้ำใจและความเข้าใจของผู้เยียวยาสามารถเพิ่มพูนกำลังใจของผู้ป่วยได้ จะทำเช่นนั้นได้ ผู้เยียวยาก็ต้องรู้จักวางใจให้ถูกต้อง ไม่แบกรับความเครียดจนกลายเป็นปัญหาต่อผู้ป่วย ดังนั้นการมีสติรู้ทันความรู้สึกนึกคิดของตน รู้จักผ่อนคลายจิตใจ และมองเห็นโลกตามความเป็นจริงจึงเป็นสิ่งสำคัญที่ไม่เพียงช่วยผู้เยียวยาเท่านั้น แต่ยังมีคุณค่าผู้ป่วยด้วย
หนังสือเล่มนี้มีที่มาจากการบรรยายแก่สมาชิกเครือข่ายมะเร็งโคราชและเครือข่ายมิตรภาพบำบัดโดยการนำของคุณหมอรุจิรา มังคละศิริ ณ อ.โชคชัย และ อ.วังน้ำเขียว นครราชสีมา เมื่อวันที่๒๑ สิงหาคม ๒๕๕๒ และ ๒๓ พฤษภาคม ๒๕๕๔ ต่อมาได้ตีพิมพ์ในวารสารธรรม(ะ)ชาติบำบัด ของสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติเขต ๙ ได้ทราบว่ามีหลายท่านได้รับประโยชน์จากคำบรรยายนี้ และเห็นว่าควรตีพิมพ์เป็นรูปเล่มเพื่อการเผยแพร่ให้กว้างขวาง จึงได้มอบให้เครือข่ายพุทธิกาจัดพิมพ์หนังสือเล่มนี้ ทั้งนี้ขอขอบคุณคุณหมอรุจิรา มังคละศิริที่ริเริ่มให้เกิดการบรรยายดังกล่าวและสนับสนุนการตีพิมพ์ครั้งนี้
พระไพศาล วิสาโล
๑ มีนาคม ๒๕๕๕
คลิ๊กดาวน์โหลด => http://www.visalo.org/book/WordaPdf/rakSaJai.pdf (http://www.visalo.org/book/WordaPdf/rakSaJai.pdf)
-
(http://upic.me/i/pi/tookjakpanha.jpg) (http://upic.me/show/34547827)
คำปรารภ
คำถามและคำตอบในหนังสือเล่มนี้ มีที่มาจาก Facebook ในหน้าแฟนเพจที่ใช้ชื่อว่า “ พระไพศาล วิสาโล -Phra Paisal Visalo” ซึ่งมิตรผู้หนึ่งได้จัดทำขึ้นเพื่อเผยแผ่ธรรมที่เป็นประโยชน์และสอดคล้องกับการดำเนินชีวิตของคนสมัยใหม่ นอกจากคำสอนของครูบาอาจารย์เช่น ท่านอาจารย์พุทธทาสภิกขุ หลวงพ่อชา สุภัทโท และข้อเขียนของข้าพเจ้าแล้ว ยังมี “ปุจฉา-วิสัชนา” ซึ่งเปิดโอกาสให้ผู้อ่านส่งคำถามและข้อสงสัย จากนั้นก็มีการรวบรวมและคัดเลือกมาให้ข้าพเจ้าตอบ คำถามนั้นมีมากมายหลายประเภท มีทั้งข้อสงสัยเกี่ยวกับธรรมะ พิธีกรรมทางพุทธศาสนา และปัญหาชีวิต ซึ่งส่วนใหญ่เป็นเรื่องความสัมพันธ์กับคนใกล้ชิด ที่มีไม่น้อยก็คือข้อสงสัยเกี่ยวกับพฤติกรรมของตนว่าเป็นบุญหรือบาป ถูกต้องชอบธรรมหรือไม่
คำถามเหล่านี้ไม่ใช่ข้อสงสัยในใจของใครคนใดคนหนึ่งเท่านั้น แต่เป็นเรื่องคาใจของคนจำนวนไม่น้อย จะเรียกว่าเป็นปัญหาร่วมสมัยก็ได้ สำนักพิมพ์สุขสว่างเห็นว่า คำตอบของข้าพเจ้านั้นมีประโยชน์ที่ควรเผยแพร่ให้กว้างขวาง ไม่ควรจำกัดแต่เฉพาะผู้อ่าน facebook หรือเข้าถึงสื่ออินเตอร์เน็ตเท่านั้น จึงได้คัดเลือกปุจฉา-วิสัชนา เหล่านี้มารวมพิมพ์เป็นหนังสือ โดยเล่มที่ท่านถืออยู่นี้เป็นเล่มที่สอง คำตอบเหล่านี้มีบางส่วนที่ข้าพเจ้าได้ปรับปรุงแก้ไขเพิ่มเติม เพื่อพิมพ์ในหนังสือพิมพ์คม ชัด ลึก ทุกวันพระ
ขอขอบคุณคุณสุวรรณา ตปนียากรกช ที่เป็นบรรณาธิการให้แก่หนังสือเล่มนี้ ตลอดจนประสานงานในการจัดทำต้นฉบับจนสำเร็จด้วยดี สำหรับผู้ที่สนใจปุจฉา-วิสัชนาที่นอกเหนือไปจากนี้ สามารถอ่านได้ที่ facebook.com/visalo
พระไพศาล วิสาโล
๑๕ มีนาคม ๒๕๕๕
-
(http://upic.me/i/co/mitnairuenjai2.jpg) (http://upic.me/show/34547828)
คำปรารภ
มิตรที่ดีที่สุดของเรานั้นมิได้อยู่ที่ไหนเลย แต่อยู่กลางใจเรานี้เอง มิตรในเรือนใจช่วยให้เรามีความสุขในทุกหนแห่ง แม้ในยามที่ถูกกระทบกระแทก ก็สามารถเปลี่ยนร้ายให้กลายเป็นดีได้ หรือช่วยให้เราอยู่ท่ามกลางความทุกข์ได้โดยใจไม่ทุกข์ แต่หากไม่สามารถทำใจให้เป็นมิตร แม้มั่งมีด้วยทรัพย์สมบัติ มียศศักดิ์อัครฐาน ก็ยากที่จะหาความสุขพบ ยิ่งกว่านั้นยังอาจถึงกับทำร้ายตัวเองด้วยซ้ำ
เกิดมาทั้งทีควรรู้จักมิตรในเรือนใจ จะทำเช่นนั้นได้ก็ต้องมีเวลาให้แก่จิตใจของตนและหมั่นรักษาใจไม่ให้กิเลสหรืออารมณ์อกุศลครอบงำ โดยหมั่นทำความดีและปลูกสติสร้างความรู้สึกตัวให้เกิดขึ้น กล่าวโดยสรุปก็คือมีธรรมะรักษาใจ
มิตรในเรือนใจ มีที่มาจากการบรรยายของข้าพเจ้าในระหว่างการอบรมคณะครู
และเจ้าหน้าที่โรงเรียนวรรณสว่างจิต ณ วัดป่าสุคะโต จ.ชัยภูมิ ระหว่างวันที่ ๒๖ – ๓๐ สิงหาคม ๒๕๔๙ ต่อมาโรงเรียนวรรณสว่างจิตได้พิมพ์รวมเล่ม บัดนี้สำนักพิมพ์แสงดาวแจ้งความประสงค์ขอตีพิมพ์ซ้ำ ข้าพเจ้ายินดีอนุญาตและหวังว่าหนังสือเล่มนี้จะช่วยให้ผู้อ่านได้พบกับมิตรที่ตนละเลยมานาน นั่นคือมิตรในเรือนใจ
พระไพศาล วิสาโล
๒๒ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๕
-
(http://upic.me/i/s7/arnterd.jpg) (http://upic.me/show/35570973)
หนังสือดีที่น่าอ่าน
พระไพศาล วิสาโล
บทความในหนังสือ อ่านเถิดชาวไทย
สนพ. อมรินทร์
พิมพ์ครั้งแรก ๒๕๕๕
พุทธธรรม โดย พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตโต) พิมพ์โดย มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย หนังสือเล่มนี้นำเสนอคำสอนทางพุทธศาสนาได้อย่างรอบด้าน ลุ่มลึก และเป็นระบบมากที่สุดเท่าที่เคยมีในภาษาไทย (และคงจะไม่มีเล่มใดมาเทียบเคียงได้ไปอีกนาน) ครอบคลุมทั้งหลักความจริงตามธรรมชาติ ที่เรียกว่า "สัจธรรม"และข้อปฏิบัติเพื่อชีวิต ที่เรียกว่า "จริยธรรม" จึงไม่เพียงช่วยให้เข้าใจแนวคิดทางพุทธศาสนาอย่างละเอียดลออเท่านั้น หากยังสามารถนำมาใช้เป็นแนวทางในการดำเนินชีวิตเพื่อความเจริญงอกงามทั้งในส่วนตนและส่วนรวมได้เป็นอย่างดี กล่าวได้ว่าสิ่งที่เป็นประเด็นสำคัญของชีวิตของคนยุคนี้ แทบไม่มีประเด็นใดเลยที่ไม่ถูกกล่าวถึงในหนังสือเล่มนี้อย่างพินิจพิเคราะห์ โดยเฉพาะที่เกี่ยวกับความสุขและความทุกข์ ใครที่ได้อ่านหนังสือเล่มนี้แล้ว ไม่เพียงจะรู้จักพุทธศาสนาดีขึ้นกว่าเดิมเท่านั้น แต่ยังจะเข้าใจชีวิตจิตใจของตนเองเพิ่มขึ้น และอาจเห็นถึงความสำคัญของการพัฒนาตนเพื่อเป็นอิสระจากความทุกข์
จุดเด่นประการหนึ่งของพุทธธรรม ก็คือ การใช้ภาษาร่วมสมัยที่คนไกลวัดเข้าใจได้ แม้สาระของหนังสือเล่มนี้จะ "หนัก" (เช่นเดียวกับน้ำหนักของหนังสือ) แต่คนที่ไม่มีพื้นทางพุทธศาสนามาก่อนเลย ก็สามารถอ่านหนังสือเล่มนี้อย่างเข้าใจได้ตลอดทั้งเล่ม (หากเริ่มอ่านตั้งแต่บทแรก) อันที่จริงถ้าได้เห็นแค่สารบัญก็จะรู้สึกว่าหนังสือเล่มนี้น่าอ่าน เพราะดำเนินเรื่องด้วยการตั้งคำถามสำคัญเกี่ยวกับชีวิต ๕ ประการคือ ชีวิตคืออะไร ชีวิตเป็นอย่างไร ชีวิตเป็นไปอย่างไร ชีวิตควรให้เป็นไปอย่างไร และชีวิตควรเป็นอยู่อย่างไร ใครที่จริงจังกับชีวิต แม้ไม่ได้นับถือพุทธศาสนา ก็ควรอ่านหนังสือเล่มนี้ แต่สำหรับคนที่ไม่คิดว่าจะมีเวลาและความอดทนสำหรับหนังสือหนาร่วม ๑,๐๐๐ หน้า ก็สามารถอ่านเฉพาะตอนที่สนใจได้ เช่น เรื่องความสุข ตัณหาและฉันทะ อิทธิปาฏิหาริย์ และเทวดา
หนังสืออย่างนี้น้อยครั้งนักที่จะเกิดขึ้นในภาษาไทย เป็นงานชั้นเลิศทั้งในวงการพุทธศาสนาและวงวิชาการของไทย เปี่ยมด้วยอรรถรส คือนอกจากเนื้อหาจะเข้มข้น จรรโลงสติปัญญาแล้ว ภาษาที่ใช้ก็กระชับและสละสลวย นับเป็นแบบอย่างที่ดีของงานเขียนทางวิชาการ
อีกเล่มที่อยากแนะนำคือ เล่าไว้เมื่อวัยสนธยา โดย พุทธทาสภิกขุ พิมพ์โดย สำนักพิมพ์มูลนิธิโกมลคีมทอง หนังสือเล่มนี้เป็นอัตชีวประวัติของท่านพุทธทาสภิกขุ ปราชญ์คนสำคัญของไทยผู้มีบทบาทอย่างมากในการปฏิรูปพุทธศาสนาในช่วง ๗๐ ปีที่ผ่านมา แม้ท่านจะเขียนหนังสือไว้มาก แต่เล่าเรื่องราวเกี่ยวกับชีวิตของท่านน้อยมาก จนเมื่อพระประชา ปสนนธมโมมาขอสัมภาษณ์ท่านในวัยใกล้ ๘๐ ท่านจึงยอมเล่าประวัติของท่าน หนังสือเล่มนี้ช่วยให้เราได้รู้จักท่านพุทธทาสภิกขุอย่างใกล้ชิด เพราะนอกจากท่านจะเล่าถึงภูมิหลังตั้งแต่วัยเด็กแล้ว ยังกล่าวถึงแรงบันดาลใจในการอุทิศตนเพื่อพระพุทธศาสนา ถึงขนาดยอมตนเป็นทาสของพระพุทธเจ้า รวมทั้งเปิดเผยนิสัยส่วนตัวของท่าน ซึ่งยากจะหาอ่านได้จากที่อื่น ประสบการณ์ของท่านที่ถ่ายทอดออกมาตลอด ๗๐๐ หน้าเป็นแนวทางอย่างดีสำหรับการดำเนินชีวิตบนเส้นทางธรรม ที่ถึงพร้อมด้วยประโยชน์ตนและประโยชน์ท่าน
หนังสือเล่มนี้เต็มไปด้วยเกร็ดน่าสนใจมากมาย ทางด้านประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมไทย รวมทั้งเรื่องราวเกี่ยวกับคณะสงฆ์ไทยในอดีต ซึ่งชวนให้น่าติดตามเป็นอย่างมาก
-
(http://upic.me/i/13/t3o30.png) (http://upic.me/show/35877079)
หนังสือเล่มนี้มีขนาดเล็กกระทัดรัด มีภาพประกอบสี่สีชวนอ่านเนื้อหาเป็นการนำเสนอวิธีการทำบุญ
ที่เป็นรูปธรรม สอดคล้องกับชีวิตคนสมัยใหม่ เนื่องจากเป็นการทำบุญที่ก่อให้เกิดทั้งประโยชน์ตนและ
ประโยชน์ส่วนรวม ครอบคลุมทั้งประโยชน์ทางด้านวัตถุหรือกายภาพ และประโยชน์ทางจิตใจ
วิธีการดังกล่าวแบ่งเป็น 4 หมวดใหญ่ ๆ คือ
1.สละทรัพย์ เช่น ถวายสังฆทาน บริจาคเงินช่วยเด็กยากไร้ คนพิการ
2.ทำชีวิตให้โปร่งเบา เช่น ละเลิกสิ่งเสพติด ไม่เข้าหาอบายมุข
3.เกื้อกูลด้วยแรงกาย เช่น ช่วยเหลืองานของส่วนรวม เป็นอาสาสมัครให้แก่โรงเรียน
4.ฝึกจิตชำระใจ เช่น ทำสมาธิ แผ่เมตตา ยิ้มเป็นกิจวัตร
สำหรับท้ายเล่ม จะมีบทสวดมนต์ หรือคำกล่าวที่ใช้ในพิธีทำบุญต่าง ๆ เช่น คำถวายสังฆทาน
คำอาราธนาศีล คำอุทิศส่วนกุศล เป็นต้น ทั้งนี้เพื่อเป็นแรงจูงใจ ให้ผู้อ่านเก็บหนังสือเล่มนี้ไว้กับตัว
สำหรับเป็น คู่มือการทำบุญ
คลิ๊ก => http://ebooks.in.th/ebook/5529/ (http://ebooks.in.th/ebook/5529/)
ที่มา : http://ebooks.in.th
-
(http://upic.me/i/0x/20_1_1.jpg) (http://upic.me/show/36032188)
พรวันใหม่ ชีวิตใหม่
พระไพศาล วิสาโล
จัดพิมพ์โดย โครงการสุขแท้ด้วยปัญญา เครือข่ายพุทธิกา
"วันใหม่หมายถึงโอกาสในการสร้างชีวิตใหม่ ที่เราไม่ควรรอให้ถึงปีใหม่เสียก่อน ขณะเดียวกัน เมื่อปีใหม่ใกล้มาถึง เราก็ไม่ควรคาดหวังเพียงแค่ความสนุกสนาน รื่นเริงหรือการได้เสพสิ่งใหม่ แต่ควรเป็นโอกาสสำหรับการมอบสิ่งใหม่ให้แก่จิตใจของตน รวมทั้งการเร่งทำความดีที่เคยผัดวันประกันพรุ่ง เพราะสิ่งเหล่านี้ต่างหากที่จะทำให้เรามีชีวิตใหม่อย่างแท้จริง "
คลิ๊กโหลด => http://www.ebooks.in.th/ebook/5590/ (http://www.ebooks.in.th/ebook/5590/)
ที่มา : http://www.ebooks.in.th/ebook
-
(http://upic.me/i/ej/senpom.jpg) (http://upic.me/show/36032191)
เส้นผมบังความสุข
โดยพระไพศาล วิสาโล
พิมพ์ครั้งที่ ๑ ๒๕๕๕
คำปรารภ
เราทุกคนล้วนปรารถนาความสุข ทำทุกอย่างเพื่อความสุข แต่น้อยคนที่ถามตนเองว่ารู้จักความสุขดีแล้วหรือ ส่วนใหญ่เข้าใจว่าความสุขจะเกิดขึ้นได้ก็ต่อเมื่อได้มี ได้เสพ ได้ครอบครองสิ่งที่พึงปรารถนา เช่น เงินทอง ยศฐาบรรดาศักดิ์ และอำนาจ แต่แท้จริงแล้วนั่นเป็นแค่ความสุขประเภทหนึ่งเท่านั้น ยังมีความสุขอีกหลายประเภท ซึ่งประณีตและประเสริฐกว่า และก่อให้เกิดความพึงพอใจอย่างแท้จริง ในขณะที่ความสุขประเภทแรกนั้น ให้ความพึงพอใจเพียงชั่วคราว ต้องดิ้นรนแสวงหาไม่จบสิ้น เจือไปด้วยทุกข์ และก่อให้เกิดโทษมากมาย โดยเฉพาะเมื่อยึดติดถือมั่นอย่างเหนียวแน่น
เมื่อใดที่เรารู้ว่ามีความสุขอื่นที่ประณีตและประเสริฐกว่าความสุขจากสิ่งเสพ นั่นคือจุดเริ่มต้นของการเป็นอิสระจากวัตถุสิ่งเสพ และนำไปสู่การพ้นทุกข์ในที่สุด ในระหว่างที่ยังไม่ถึงความพ้นทุกข์ ก็จะพบกับความสงบเย็นที่เพิ่มพูนขึ้นเป็นลำดับ ขณะเดียวกันก็สามารถบำเพ็ญประโยช์แก่ผู้อื่นได้อย่างกว้างขวาง โดยมีความสุขเป็นรางวัล
ความสุขประณีตนั้นหาได้อยู่ไกลตัวไม่ แท้จริงอยู่กลางใจนี้เอง เพียงแค่วางใจให้ถูก ก็จะพบความสุขสงบเย็นที่กลางใจ และหากมองเป็น ก็เห็นได้ทันทีว่าความสุขอยู่กับเราแล้วทุกขณะ ไม่จำเป็นต้องดิ้นรนแสวงหาที่ไหนเลย เพราะเพียงแค่ไม่ทุกข์ ก็สุขแล้วมิใช่หรือ เป็นเพราะใจเผลอจมอยู่ในอดีต กังวลกับอนาคต จึงมองไม่เห็นความสุขในปัจจุบัน เป็นเพราะใจหลงวนอยู่ในความคิด จึงไม่สามารถเปิดรับความสุขที่อยู่เบื้องหน้า ทั้ง ๆ ที่ความสุขปรากฏต่อหน้าต่อตาเราแล้ว แต่กลับมองไม่เห็น จึงไม่ต่างจากคนที่ถูกเส้นผมบดบังจนมองไม่เห็นภูเขา
หนังสือเล่มนี้มีที่มาจากคำบรรยายของข้าพเจ้าในหลายวาระหลายโอกาส กองบรรณาธิการสำนักพิมพ์บิสซี่เดย์เห็นว่ามีประโยชน์ จึงตัดทอนคำบรรยายบางส่วนมาจัดเรียงใหม่ โดยผนวกกับคำสัมภาษณ์ที่เกิดขึ้นในภายหลัง ส่วนขั้นตอนสุดท้ายเป็นการขัดเกลาและปรับปรุงของข้าพเจ้า หวังว่าหนังสือเล่มนี้จะช่วยในการปัดเป่า “เส้นผม” จนผู้อ่านสามารถเห็นความสุขที่อยู่รอบตัวได้อย่างชัดเจน
พระไพศาล วิสาโล
๑๐ มีนาคม ๒๕๕๕
-
(http://upic.me/i/8u/lamtharn2.jpg) (http://upic.me/show/36720987)
ลำธารริมลานธรรม
โดย พอจ. ไพศาล วิสาโล
เกร็ดประวัติและเรื่องราวของครูบาอาจารย์ที่เป็นพระสุปฏิปันโนนั้น
นอกจากเป็นแบบอย่างแห่งการดำเนินชีวิตที่งดงามแล้ว
ยังเป็นภาพปรากฏแห่งธรรมที่มีชีวิตชีวา
อันเราสามารถแลเห็นและจับต้องได้
ทำให้ธรรมะมิใช่เป็นเพียงแค่หลักการทางนามธรรม
ที่ต้องใช้เหตุผล ในการทำความเข้าใจเท่านั้น
รูปธรรมแห่งธรรมะดังกล่าวสามารถให้แรงบันดาลใจแก่ผู้คน
ในการน้อมนำมาปฏิบัติได้เป็นอย่างดี
ใช่แต่เท่านั้น เรื่องราวของท่านเหล่านั้น
ซึ่งส่วนใหญ่เป็นบุคคลในอดีต
ยังสะท้อนให้เห็นถึงขนบธรรมเนียมหรือวิถีปฏิบัติอันดีงาม
ของสงฆ์ที่นับวันจะเลือนหายไป ด้วยเหตุนี้ข้าพเจ้าจึงเห็นว่า
การนำเกร็ดประวัติของพระดีพระแท้ทั้งหลาย
มาเรียบเรียงเผยแพร่จะเป็นประโยชน์แก่ผู้อ่าน
เช่นเดียวกับที่ข้าพเจ้าเคยได้รับมาแล้ว
(ข้อความและ file หนังสือจากชมรมกัลยาณธรรม)
คลิ๊ก => http://www.kallayanatham.com/book/lamtharn2.pdf (http://www.kallayanatham.com/book/lamtharn2.pdf)
-
(http://image.ohozaa.com/i/g58/vzLQ22.jpg) (http://image.ohozaa.com/view2/w9IejLwjWK7wgya2)
ความสุขของนักศึกษาเพื่อปัญญาของแผ่นดิน
พระไพศาล วิสาโล
พิมพ์ครั้งแรก ธันวาคม ๒๕๕๔
จัดพิมพ์โดย กองกิจการนักศึกษา มหาวิทยาลัยมหิดล
คำปรารภ
ความสุขกับการเรียนรู้นั้น มิใช่สิ่งที่แยกขาดจากกัน ที่จริงแล้วเป็นสิ่งเกื้อกูลกันมาก การเรียนรู้นั้นสามารถทำให้เกิดความสุขได้โดยเฉพาะเมื่อมีใจใฝ่รู้ ขณะเดียวกันความสุขก็เอื้อให้เกิดการเรียนรู้ได้มาก ยิ่งมีใจผ่องใสโปร่งเบาก็สามารถใช้ความคิดได้ดี เรื่องยากก็สามารถเข้าใจได้ง่ายขึ้น
ความสุขนั้นมีหลายประเภท เกิดขึ้นได้หลายทาง การเรียนรู้ก็เช่นกันสามารถเกิดขึ้นได้หลายวิธี มิได้จำกัดแต่เฉพาะในห้องเรียน เท่านั้น แต่สามารถเกิดขึ้นได้ทุกหนแห่ง และจากกิจกรรมทุกชนิด กล่าวได้ว่าโลกนี้เป็นห้องเรียนที่สามารถเรียนรู้ได้ไม่จบสิ้น และหากเรียนอย่างมีจุดมุ่งหมายและใช้ความคิดอย่างถูกวิธี ก็สามารถให้ความสุขแก่เรา ช่วยให้ชีวิตมีคุณค่า สามารถพัฒนาตนและเป็นประโยชน์ต่อส่วนรวมได้อย่างไม่มีประมาณ พระพุทธศาสนานั้นมองว่าความสุข ความดี กับความจริงนั้นเชื่อมโยงสัมพันธ์กันอย่างยิ่ง การเรียนรู้ที่ถูกต้องนั้นย่อมช่วยให้เราเข้าถึงความจริง น้อมใจสู่ความดี และเกิดความสุขในที่สุด เป็นความสุขที่เกิดขึ้นท่ามกลางชีวิตที่เรียบง่าย และเอื้อเฟื้อเกื้อกูลผู้อื่น ขณะเดียวกันก็ช่วยเสริมสร้างปัญญาของสังคมส่วนรวมให้งอกงามขึ้น
ขออนุโมทนาที่คณะกรรมการพัฒนานักศึกษาบ้านมหิดลได้จัดให้มีการบรรยายเรื่อง“ความสุขของนักศึกษาเพื่อปัญญาของแผ่นดิน”เมื่อวันที่ 9 มิถุนายน 2554 ณ ศูนย์การเรียนรู้ มหาวิทยาลัยมหิดล บัดนี้กองกิจการนักศึกษา มหาวิทยาลัยมหิดลมีความประสงค์ที่จะนำคำบรรยายดังกล่าวของอาตมภาพ จัดพิมพ์เป็นเล่มเพื่อเผยแพร่ให้กว้างขวางออกไป อาตมภาพยินดีอนุญาตด้วยความเต็มใจ และหวังว่าหนังสือเล่มนี้จะมีส่วนช่วยให้ผู้อ่านมีความสุขกับการแสวงหาความรู้เพื่อเข้าถึงชีวิตที่ดีงาม และเพื่อเกื้อกูลส่วนรวม ไม่ว่าในฐานะนักศึกษา อาจารย์ หรือคนทั่วไปก็ตาม
พระไพศาล วิสาโล
๑ มกราคม ๒๕๕๕
เข้าใจสิ่งที่เรียกว่า “ความสุข”
ความสุขของนักศึกษาเกิดจากความใฝ่รู้
ถ้าใฝ่รู้ ใจเราจะเปิด การเรียนรู้จะเกิดตลอดเวลา
สำหรับผู้ใฝ่รู้ ไม่มีคำว่าเสียเวลาเปล่า
คนรักความรู้ ย่อมไม่กลัวคำวิพากษ์วิจารณ์
เปลี่ยนจากใฝ่เสพมาเป็นใฝ่รู้ เราจะมีความสุขมากขึ้น
คนไทยใฝ่เสพ ขาดความใฝ่รู้ และขาดความเพียร
ความสุขจากการใฝ่เสพ เต็มไปด้วยความระคายเคือง
การใฝ่เสพทำให้เราขาดอิสรภาพ
พอใจในสิ่งที่มี ยินดีในสิ่งที่ได้
ความดี ความจริง ความงามที่เชื่อมโยงกัน
ชีวิตที่ดี คือชีวิตที่สงบเย็นและเป็นประโยชน์
ผู้ให้ความสุข ย่อมได้รับความสุข
การทำกิจกรรมเพื่อสังคม ทำให้เรารู้จักคิด
จิตที่อยู่กับปัจจุบัน จะช่วยลดความทุกข์ ความเครียด ความกังวล
อ่านเพิ่มเติมได้ที่ => http://www.visalo.org/book/punyaKongPD.htm (http://www.visalo.org/book/punyaKongPD.htm)
-
(http://image.ohozaa.com/i/925/Y3aU12.jpg) (http://image.ohozaa.com/view2/wbtMIpy5lIG35vNf)
คำปรารภ
มนุษย์ทุกคนล้วนรักตนเอง แต่น่าแปลกที่คนส่วนใหญ่กลับไม่สามารถอยู่กับตัวเองได้ หากอยู่คนเดียวเมื่อไหร่ ไม่นานก็จะรู้สึกกระสับกระส่าย หรือถูกความเหงาเกาะกุมจิตใจ คนจำนวนไม่น้อยจึงพยายามหนีตัวเอง ด้วยการทำตนให้วุ่นกับสิ่งต่างๆที่อยู่นอกตัว เช่น เที่ยวเตร่สนุกสนาน ช็อปปิ้งเล่นเกมออนไลน์ หรือไม่ก็วิ่งหาผู้คน สนทนาไม่หยุด อยู่ห่างจากโทรศัพท์ (และแบล็คเบอรี่) ไม่ได้ หลายคนยอมแลกอิสรภาพและความสุขสงบ เพื่อมีใครสักคนเป็นเพื่อนหรือคู่รัก แม้จะถูกเขาทำร้ายจิตใจก็ยอม ทั้งนี้เพียงเพื่อจะได้หายเหงาเท่านั้นเอง
เรารักตนเองแต่เหตุใดจึงทนอยู่กับตนเองไม่ได้ หากเรารักตนเองจริง เราย่อมพอใจและมีความสุขที่ได้อยู่กับตัวเอง แต่เหตุใ ดเราจึงรู้สึกเหงาในยามที่ไม่มีใครนอกจากตัวเองใช่หรือไม่ นั่นเป็นเพราะเรายังไม่เป็นมิตรกับตัวเอง ในส่วนลึกเรายังทะเลาะเบาะแว้งหรือขัดแย้งกับตัวเอง จึงพยายามหนีตัวเองตลอดเวลา จะว่าไปแล้วความทุกข์ส่วนใหญ่ของผู้คน ล้วนมีรากเหง้ามาจากการที่ไม่สามารถเป็นมิตรกับตัวเองได้อย่างแท้จริง
ต่อเมื่อเป็นมิตรกับตัวเอง เราจึงจะพบสันติสุขภายใน และสามารถอยู่คนเดียวได้โดยความเหงาไม่อาจลุกล้ำกล้ำกลาย จิตใจได้เมื่อมีความสุขจากภายใน ก็ไม่จำเป็นต้องไล่ล่าหาความสุขจากภายนอก ไม่ว่าทรัพย์สิน เงินทอง ชื่อเสียง เกียรติยศ หรือผู้คนที่คอยพะเน้าพะนอ ตรงกันข้ามกลับสามารถแบ่งปันความสุข ให้แก่ผู้อื่นได้ไม่ขาดสาย ไม่ว่าจะอยู่ที่ไหนก็เป็นสุขและอบอุ่นใจ ทุกสถานที่เป็นเสมือนบ้าน ทั้งนี้เพราะมีตนเองเป็นเพื่อนสนิทที่ตามติดไปทุกหนแห่ง
หนังสือเล่มนี้พิมพ์ครั้งแรกโดยชมรมกัลยาณธรรมเมื่อปี ๒๕๕๔ ประกอบด้วย ๖ บทความซึ่งมีที่มาจากการบรรยายธรรมหลังทำวัตร ณ วัดป่าสุคะโตเมื่อปี ๒๕๕๒ ต่อมาสำนักพิมพ์ Someday มีความประสงค์จะตีพิมพ์ซ้ำ จึงได้เพิ่มอีก ๕ บทความ โดยปรับปรุงจากคำบรรยายธรรมระหว่างการเดินธรรมยาตราลุ่มน้ำลำปะทาวเมื่อปี ๒๕๕๒ หวังว่าหนังสือเล่มนี้จะมีส่วนช่วยให้ผู้อ่านกลับมาคืนดีและเป็นมิตรกับตนเองอย่างแท้จริง
พระไพศาล วิสาโล
๒๐ มีนาคม ๒๕๕๕
-
(http://upic.me/i/u0/namsaijaiyen.jpg) (http://upic.me/show/38147315)
คำปรารภ
น้ำใจเมื่อเกิดขึ้นกับใคร ไม่เพียงนำความชุ่มเย็นสู่บุคคลผู้นั้น หากยังช่วยประสานใจผู้คนให้อยู่ร่วมกันอย่างราบรื่น ในทางตรงกันข้าม จิตใจที่แห้งผาก ย่อมสร้างความเร่าร้อนแก่เจ้าตัว อีกทั้งยังเป็นบ่อเกิดแห่งความร้าวฉานและวิวาทบาดหมางระหว่างผู้คน
จิตใจของเราทุกคนย่อมโหยหาความสงบเย็น เช่นเดียวกับร่างกายที่ขาดน้ำไม่ได้ ความสุขชนิดใดก็สู้ความสงบเย็นในจิตใจไม่ได้ แม้นมีเงินมากมาย พรั่งพร้อมด้วยสิ่งเสพ ยศศักดิ์อัครฐานสูงส่ง แต่หากปราศจากซึ่งความสงบจิตเย็นใจแล้ว ชีวิตก็เสมือนว่างเปล่าและไร้ค่า ครั้นจะตามล่าหาความสงบเย็นจนสุดขอบฟ้าก็ไม่มีวันหาพบ เพราะแท้จริงแล้วความสงบเย็นอยู่ในส่วนลึกของจิตใจ ที่ผู้คนมักจะมองข้ามไป
ต้นไม้ไพรพฤกษ์ที่หยั่งรากลึกย่อมสัมผัสความชุ่มเย็นของน้ำใต้ดินฉันใด จิตใจที่หยั่งลึกเท่านั้นจึงจะพบความสงบเย็นที่ช่วยหล่อเลี้ยงชีวิตให้สดใส เพิ่มพูนน้ำใจให้เกิดเมตตาปรารถนาดีต่อผู้อื่น ขณะเดียวกันยิ่งช่วยเหลือเกื้อกูลเพื่อนมนุษย์มากเท่าใด ความเห็นแก่ตัวและความแข็งกระด้างก็ยิ่งน้อยลงมากเท่านั้น เหมือนชั้นหินใต้ดินที่อ่อนตัว ช่วยให้จิตใจหยั่งลึกขึ้นจนถึงความสุขชั้นในที่ประเสริฐ เป็นสุขที่บำรุงใจให้ใสเย็นอยู่เสมอและเกิดพลังที่จะทำความดีไม่หยุดหย่อน
หวังว่าหนังสือเล่มนี้จะช่วยเป็นแนวทางให้ผู้อ่านได้พบน้ำใสใจเย็นอันเป็นความสุขอย่างง่าย ๆ ที่ไม่ได้แยกขาดจากชีวิตประจำวัน ข้อเขียนทั้ง ๓๐ ชิ้นนั้นแบ่งเป็นสองส่วน ส่วนแรกเป็นงานเขียนของ “ภาวัน”ที่เคยตีพิมพ์ในนิตยสาร IMAGE ระหว่างปี ๒๕๕๒-๒๕๕๔ ส่วนที่สองนั้นคัดสรรจาก “คำปรารภ” ในหนังสือของพระไพศาล วิสาโล โดยมีการล้อมกรอบเพื่อให้แยกจากส่วนแรก โดยเรียงสลับกันทีละบทตลอดทั้งเล่ม เพื่อเสริมเนื้อหาของกันและกัน
หนังสือเล่มนี้สำเร็จได้ โดยคุณนงลักษณ์ ตรงศีลสัตย์ เป็นบรรณาธิการคัดเลือกต้นฉบับ และคุณมณี ศรีเพียงจันทร์ ช่วยดำเนินการตีพิมพ์จนสำเร็จเป็นรูปเล่ม ขอขอบคุณทั้งสองท่านมา ณ ที่นี้
พระไพศาล วิสาโล
“ภาวัน”
๑๕ มิถุนายน ๒๕๕๕
-
(http://upic.me/i/sz/naikroameechok.jpg) (http://upic.me/show/39940573)
คำปรารภ
เราทุกคนย่อมเป็นผลจากการปรุงแต่งของสิ่งแวดล้อมไม่มากก็น้อย แต่ในเวลาเดียวกันเราก็มีอิทธิพลต่อสิ่งแวดล้อมด้วยเช่นกัน แม้ความจริงจะมีอยู่ว่า มนุษย์เราอยู่ไม่ได้ถ้าขาดธรรมชาติ ส่วนธรรมชาตินั้นอยู่ได้แม้ไม่มีเราก็ตาม ศักยภาพที่เพิ่มพูนในหลายศตวรรษที่ผ่านมาทำให้เรามีความสามารถในการดัดแปลงสิ่งแวดล้อมมากขึ้น ขณะเดียวกันก็ถูกกำหนดโดยสิ่งแวดล้อมน้อยลง ทุกวันนี้เห็นได้ชัดว่าเทคโนโลยีได้ขยายสมรรถนะของมนุษย์อย่างมากมายจนสามารถพลิกผันธรรมชาติทั้งบนดินในน้ำและบนฟ้าได้อย่างไม่เคยปรากฏมาก่อน ศักยภาพดังกล่าวถูกใช้เพื่อสร้างความสะดวกสบายแก่มนุษย์ แต่มักลงเอยด้วยความพินาศของสิ่งแวดล้อม
อย่างไรก็ตามมนุษย์ยังมีศักยภาพอีกอย่างหนึ่ง นั่นก็คือ ความสามารถในการรักษาใจให้เป็นอิสระจากสิ่งแวดล้อม ไม่ผันผวนตกต่ำแม้สิ่งแวดล้อมจะผันแปร ถึงกายจะถูกบีบคั้นกระทบกระแทก แต่ใจก็สงบเย็นได้ ใช่แต่เท่านั้นเรายังสามารถใช้ประโยชน์จากสถานการณ์อันเลวร้ายย่ำแย่ ทำให้จิตใจนอกจากจะไม่เป็นทุกข์แล้ว ยังมีความเจริญงอกงามมั่นคง ความสามารถดังกล่าวนี้เองที่สามารถเปลี่ยนเคราะห์ให้กลายเป็นโชค เช่นเดียวกับต้นไม้ที่เปลี่ยนขยะปฏิกูลให้กลายเป็นปุ๋ยบำรุงดอกไม้ให้งดงามและผลไม้ให้หอมหวาน แต่ทุกวันนี้ศักยภาพดังกล่าวมักถูกมองข้ามไป ผู้คนจึงมุ่งเปลี่ยนแปลงสิ่งแวดล้อม ครั้นสิ่งแวดล้อมไม่เป็นไปดั่งใจหรือเกิดเหตุการณ์ไม่คาดฝัน จึงเป็นทุกข์อย่างยิ่ง
แต่เมื่อใดที่เราตระหนักถึงศักยภาพในทางจิตดังกล่าว เราจะเห็นความสำคัญของการเปลี่ยนแปลงตนเอง ฝึกจิตให้ฉลาดในการมองโลกและเข้าใจชีวิต อันจะทำให้เราเห็นโลกในมุมใหม่ ขณะเดียวกันก็ยกจิตให้เป็นอิสระจากสิ่งแวดล้อมและมีความสุขได้ง่ายขึ้น
ข้อเขียนทั้งหมดในเล่มนี้เคยตีพิมพ์มาก่อนในคอลัมน์ "รับอรุณ" และ "ริมธาร" ในนิตยสารสารคดีระหว่างปี ๒๕๕๑-๒๕๕๔ นับเป็นเล่มที่ ๓ ต่อจาก เดินสู้ทุกข์ และ ยิ้มได้แม้พ่ายแพ้ บทความเหล่านี้เมื่อครั้งตีพิมพ์ในนิตยสารสารคดี ได้รับการดูแลตรวจตราทางด้านข้อมูลด้วยความเอาใจใส่ของคุณวิรพา อังกูรทัศนียัรัตน์ บรรณาธิการต้นฉบับ ข้าพเจ้าจึงขอขอบคุณมา ณ ที่นี้ด้วย
พระไพศาล วิสาโล
๒๒ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๕
-
(http://upic.me/i/uy/kawhangkwamsook.jpg) (http://upic.me/show/41111298)
คำปรารภ
ธรรมยาตราเพื่อชีวิตและลุ่มน้ำลำปะทาว เป็นกิจกรรมที่จัดขึ้นทุกปีบนเทือกเขาภูแลนคา จังหวัดชัยภูมิ นับแต่ปี ๒๕๔๓ จนถึงปัจจุบัน นอกจากมีจุดมุ่งหมายเพื่อกระตุ้นให้ผู้คนตระหนักถึงปัญหาสิ่งแวดล้อมที่กำลังเกิดขึ้นอย่างหนักหน่วงในเขตลุ่มน้ำลำปะทาว อันเป็นภาพสะท้อนของวิกฤตการณ์ในระดับโลกแล้ว ยังเป็นการปฏิบัติธรรมเพื่อเจริญสติและฝึกฝนจิตใจ ทั้งนี้เพราะธรรมกับธรรมชาตินั้นเป็นสิ่งที่เกี่ยวเนื่องกันอย่างใกล้ชิด ในด้านหนึ่งธรรมชาติย่อมเอื้อให้เกิดความงอกงามในธรรม ขณะเดียวกันธรรมที่เจริญมั่นคงในบุคคลย่อมส่งเสริมให้ธรรมชาติดำเนินไปอย่างปกติไม่เสียสมดุล แต่เมื่อใดก็ตามที่ธรรมขาดหายไปจากใจของผู้คน ธรรมชาติย่อมถูกทำลายเพื่อปรนเปรอตัณหาของมนุษย์อย่างไม่มีที่สิ้นสุด
ธรรมยาตราแต่ละครั้งใช้เวลาประมาณ ๗ คืน ๘ วัน โดยเยี่ยมเยือนและค้างแรมตามหมู่บ้านต่าง ๆ นอกจากการทำกิจกรรมกับชาวบ้าน อาทิ พิธีกรรมทางศาสนา และการสนทนาแลกเปลี่ยนกันแล้ว การเดินกลางแดด(หรือกลางฝนในบางครั้ง)ในภูมิประเทศที่หลากหลาย เป็นกิจกรรมอีกอย่างหนึ่งที่มีความสำคัญมาก เพราะแม้จะเต็มไปด้วยความยากลำบาก แต่ได้ก่อให้เกิดการเรียนรู้อย่างมากแก่ผู้เดินชนิดที่หาได้ยากจากชีวิตประจำวันหรือกิจกรรมทั่วไป หลายคนได้พบว่า “เหนื่อยแต่กาย ใจเบิกบาน” หรือ “กายร้อน ใจไม่ร้อน” นั้น ทำได้อย่างไร ขณะที่นักเรียนและหนุ่มสาวจำนวนไม่น้อยได้คำตอบว่าความสุขจากชีวิตที่เรียบง่ายนั้นเป็นอย่างไร
ทุกวันหลังทำวัตรเช้าและเย็น มีการบรรยายธรรมโดยข้าพเจ้า เพื่อย้ำเตือนจุดมุ่งหมายของธรรมยาตรา ขณะเดียวกันก็ให้แง่คิดหรือบทเรียนจากการเดิน ซึ่งแยกไม่ออกจากการดำเนินชีวิต กล่าวได้ว่าเราเดินอย่างไร ก็ใช้ชีวิตอย่างนั้น หากเดินด้วยใจที่เป็นสุข เราก็สามารถดำเนินชีวิตอย่างเป็นสุขได้ไม่ยาก ในทางตรงข้ามหากเดินด้วยใจที่เครียด กังวล และหงุดหงิดอยู่ตลอดเวลา การดำเนินชีวิตของเราก็ย่อมถูกรบกวนด้วยอาการดังกล่าวอยู่เป็นนิจ
สำนักพิมพ์เนชั่นบุ๊คส์ เห็นว่าคำบรรยายดังกล่าวมีเนื้อหาสาระที่เป็นประโยชน์ จึงได้นำคำบรรยายดังกล่าวมารวมพิมพ์เป็นเล่ม โดยแยกออกเป็นสองเล่ม คือ ก้าวแห่งความสุข และ เป็นสุขทุกย่างก้าว ข้าพเจ้ายินดีอนุญาต และหวังว่าผู้อ่านจะได้ข้อคิดจากหนังสือเล่มนี้เพื่อทำให้แต่ละก้าวแห่งการดำเนินชีวิตของตนเป็นย่างก้าวแห่งความสุข โดยมีธรรมเป็นที่หมาย
พระไพศาล วิสาโล
๑ ตุลาคม ๒๕๕๕
-
(http://upic.me/i/y5/pensooktookyk.jpg) (http://upic.me/show/41437667)
คำปรารภ
หนังสือเล่มนี้มีที่มาจากคำบรรยายของข้าพเจ้าระหว่างวันที่ ๑-๘ ธันวาคม ๒๕๕๒ อันเป็นส่วนหนึ่งของกิจกรรมที่ชื่อว่า “ธรรมยาตราเพื่อชีวิตและลุ่มน้ำลำปะทาว” ซึ่งคณะสงฆ์วัดป่าสุคะโตและวัดป่ามหาวัน ร่วมกับเครือข่ายกัลยาณมิตร ได้จัดขึ้นทุกปีบนเทือกเขาภูแลนคา จังหวัดชัยภูมิ นับแต่ปี ๒๕๔๓ จนถึงปัจจุบัน
ธรรมยาตราเพื่อชีวิตและลุ่มน้ำลำปะทาว นอกจากมีจุดมุ่งหมายเพื่อรณรงค์เสริมสร้างจิตสำนึกของผู้คนท่ามกลางปัญหาสิ่งแวดล้อมที่กำลังเกิดขึ้นอย่างหนักหน่วงในเขตลุ่มน้ำลำปะทาว อันเป็นภาพสะท้อนของวิกฤตการณ์ในระดับโลกแล้ว ยังเป็นการปฏิบัติธรรมเพื่อเจริญสติและฝึกฝนจิตใจ ทั้งนี้เพราะธรรมกับธรรมชาตินั้นเป็นสิ่งที่เกี่ยวเนื่องกันอย่างใกล้ชิด กล่าวได้ว่าวิกฤตทางธรรมชาตินั้นมีรากเหง้ามาจากวิกฤตทางจิตวิญญาณของผู้คน หากไม่ฟื้นในธรรมในใจของผู้คน ก็ยากที่จะฟื้นธรรมชาติให้กลับมามีความสมดุลได้
ธรรมยาตราแต่ละครั้งใช้เวลาประมาณ ๗ คืน ๘ วัน โดยเยี่ยมเยือนหมู่บ้านต่าง ๆ ตามเส้นทางที่เปลี่ยนไปทุกปี และค้างแรมตามวัดเป็นหลัก แม้ความสะดวกสบายจะหาได้ยาก แต่ผู้ร่วมเดินมีจำนวนเพิ่มขึ้นทุกปี จนกลายเป็นหลายร้อยคนโดยมาจากทุกภาคของประเทศ กว่าครึ่งเป็นนักเรียนทั้งบนเทือกเขาภูแลนคา และจากจังหวัดใกล้เคียง รวมทั้งจากกรุงเทพ ฯ กระทั่งสองปีมานี้ต้องมีการจำกัดจำนวนผู้เดินเพื่อไม่ให้เป็นภาระแก่ชุมชนที่ต้อนรับ
นอกจากการทำกิจกรรมกับชาวบ้าน อาทิ พิธีกรรมทางศาสนา และการสนทนาแลกเปลี่ยนกันแล้ว การเดินกลางแดด(หรือกลางฝนในบางครั้ง)ในภูมิประเทศที่หลากหลาย เป็นกิจกรรมอีกอย่างหนึ่งที่มีความสำคัญมาก เพราะแม้จะเต็มไปด้วยความยากลำบาก แต่ได้ก่อให้เกิดการเรียนรู้อย่างมากแก่ผู้เดินชนิดที่หาได้ยากจากชีวิตประจำวันหรือกิจกรรมทั่วไป หลายคนได้พบว่า “เหนื่อยแต่กาย ใจเบิกบาน” หรือ “กายร้อน ใจไม่ร้อน” นั้น ทำได้อย่างไร ขณะที่นักเรียนและหนุ่มสาวจำนวนไม่น้อยได้คำตอบว่าความสุขจากชีวิตที่เรียบง่ายนั้นเป็นอย่างไร
ทุกวันหลังทำวัตรเช้าและเย็นเป็นการบรรยายธรรมของข้าพเจ้า เพื่อย้ำเตือนจุดมุ่งหมายของธรรมยาตรา ขณะเดียวกันก็นำเอาประสบการณ์แต่ละวันมาเป็นข้อคิดหรือบทเรียนสำหรับการดำเนินชีวิต เพราะ ความจริงมีอยู่ว่าเราเดินอย่างไร ก็ใช้ชีวิตอย่างนั้น หากเดินด้วยใจที่เป็นสุข เราก็สามารถดำเนินชีวิตอย่างเป็นสุขได้ไม่ยาก ในทางตรงข้ามหากเดินด้วยใจที่เครียด กังวล และหงุดหงิดอยู่ตลอดเวลา การดำเนินชีวิตของเราก็ย่อมถูกรบกวนด้วยอาการดังกล่าวอยู่เป็นนิจ
สำนักพิมพ์เนชั่นบุ๊คส์ เห็นว่าคำบรรยายดังกล่าวมีเนื้อหาสาระที่เป็นประโยชน์ จึงได้นำคำบรรยายดังกล่าวมารวมพิมพ์เป็นเล่ม โดยแยกออกเป็นสองเล่ม คือ ก้าวแห่งความสุข และ เป็นสุขทุกย่างก้าว ข้าพเจ้ายินดีอนุญาต และหวังว่าผู้อ่านจะได้ข้อคิดจากหนังสือเล่มนี้เพื่อทำให้แต่ละก้าวแห่งการดำเนินชีวิตของตนเป็นย่างก้าวแห่งความสุข โดยมีธรรมเป็นที่หมาย
พระไพศาล วิสาโล
๑ ตุลาคม ๒๕๕๕
-
(http://upic.me/i/d3/dhammakangt.jpg) (http://upic.me/show/41635070)
คำปรารภ
ผู้ป่วยทุกประเภท ไม่ได้ต้องการการเยียวยาทางกายเท่านั้น หากยังปรารถนาความช่วยเหลือทางจิตใจด้วย เพราะหากจิตใจเป็นทุกข์แล้วก็สามารถฉุดกายให้ทรุดลงยิ่งกว่าเดิม อีกทั้งทำให้เกิดความทุกข์ทรมานมากขึ้น ยิ่งเป็นผู้ป่วยระยะสุดท้ายด้วยแล้ว การดูแลทางจิตใจเป็นเรื่องสำคัญมาก อาจจะยิ่งกว่าการดูแลทางกายด้วยซ้ำ เพราะแม้กายมีแต่จะเสื่อมถอย พ้นวิสัยเยียวยาได้ แต่ใจก็ยังสามารถประคองให้เป็นปกติ มีสติจนวาระสุดท้าย และจากไปอย่างสงบได้ จะว่าไปแล้ว สำหรับผู้ป่วยที่ใกล้สิ้นลม การมีชีวิตยืนยาวไปอีกหนึ่งอาทิตย์หนึ่งเดือนด้วยอุปกรณ์ทางการแพทย์ ไม่สำคัญเท่ากับการพบกับความสงบในวาระสุดท้ายของชีวิต
การให้ความช่วยเหลือทางจิตใจแก่ผู้ป่วยระยะสุดท้ายนั้น ไม่ใช่เรื่องลี้ลับซับซ้อน ที่ต้องพึ่งพาผู้เชี่ยวชาญ เช่น พระสงฆ์ แต่เป็นเรื่องสามัญที่อาศัยความเข้าอกเข้าใจและความใส่ใจ ซึ่งญาติผู้ป่วยก็สามารถทำได้ และอาจทำได้ดีกว่าพระสงฆ์ด้วยซ้ำ หากตระหนักเป็นเบื้องต้นว่าสิ่งที่ผู้ป่วยต้องการคือความสงบทางจิตใจ ก็ย่อมเห็นถึงความสำคัญของการน้อมใจให้ผู้ป่วยนึกถึงสิ่งดีงามที่นับถือ บุญกุศลที่ได้บำเพ็ญ สิ่งที่เป็นความภาคภูมิใจในชีวิต รวมทั้งการปล่อยวางสิ่งที่ค้างคาใจหรือหวงแหนกังวล
เนื้อหาในหนังสือเล่มนี้คัดเลือกมาจากคำสนทนาของข้าพเจ้ากับผู้ป่วยระยะสุดท้ายในช่วงหลายปีที่ผ่านมา ส่วนใหญ่อยู่ในสภาพโคม่าแล้ว แต่ก็เชื่อว่ายังสามารถรับรู้สิ่งที่เกิดขึ้นรอบตัวได้ หลายคนแสดงอาการตอบสนองทั้งระหว่างสนทนาและเมื่อสนทนาเสร็จสิ้นแล้ว เนื้อหาของการสนทนานั้นแตกต่างกันไปตามภูมิหลังและประสบการณ์ ตลอดจนความเข้าใจทางธรรมของผู้ป่วย เชื่อว่าน่าจะเป็นประโยชน์ต่อผู้ป่วยคนอื่น ๆ ด้วย โดยผู้ป่วยอาจอ่านหนังสือเล่มนี้ด้วยตนเอง หรือมีญาติช่วยอ่านให้ฟัง ที่ดีกว่านั้นก็คือ ญาติหยิบเอาสาระบางส่วนที่เป็นประโยชน์ มาใช้ในการสนทนากับผู้ป่วย เพื่อให้เป็นการสื่อสารที่ออกมาจากใจและสอดคล้องกับสภาพจิตใจและอุปนิสัยของผู้ป่วย
หวังว่าหนังสือเล่มนี้จะมีส่วนช่วยให้ผู้ป่วยทั้งหลายสามารถเผชิญความตายด้วยใจสงบ อีกทั้งยังช่วยให้ผู้คนอีกมากมายสามารถทำสิ่งที่มีคุณค่าที่สุดแก่คนที่ตนรักในวาระสุดท้ายของชีวิต นั่นคือการน้อมใจเขาให้เป็นกุศลและปล่อยวางก่อนสิ้นลม
พระไพศาล วิสาโล
วันมหาปวารณา-ออกพรรษา
๓๐ ตุลาคม ๒๕๕๕
-
(http://upic.me/i/1z/book_205.jpg) (http://upic.me/show/41634545)
มิตรในเรือนใจ
โดย พอจ. ไพศาล วิสาโล
ใครๆก็อยากมีเพื่อน โดยเฉพาะเพื่อนสนิทใกล้ชิด ไปไหนไปด้วย ร่วมทุกข์ ร่วมสุขกัน ไม่ทอดทิ้งกัน
พอจ. ไพศาลได้แนะนำเพื่อนให้เรารู้จัก เพื่อนที่จะอยู่ใกล้ชิดกับเรา ร่วมทุกข์ร่วมสุขกัน เพื่อนที่จะเป็นกัลยาณมิตรที่ดีให้แก่เรา
คลิ๊ก => http://www.kanlayanatam.com/Mybookneanam/Mitnairuenjai.pdf (http://www.kanlayanatam.com/Mybookneanam/Mitnairuenjai.pdf)
ที่มา : http://www.kanlayanatam.com
-
(http://upic.me/i/3n/kwarmsuk.jpg) (http://upic.me/show/41839771)
ความสุขอันประเสริฐ
โดย พอจ. ไพศาล วิสาโล
คนเราทุกคน ย่อมปราถนาความสุข
แต่ความสุขที่คนส่วนใหญ่แสวงหา
เป็นความสุขที่เจือด้วยทุกข์ และมักนำความทุกข์ตามมาด้วย
ทั้งในระหว่างที่ไขว่คว้า และเมื่อได้มาครอบครองแล้ว
แต่มีความสุขอีกแบบหนึ่ง
เป็นความสุขที่เกิดจากความสงบ
ไม่ต้องไขว่คว้าหามา ไม่เจือด้วยทุกข์
เราเรียกความสุขนั้นว่า
" ความสุขอันประเสริฐ "
ลองมาดูกันซิว่า
ความสุขที่ พอจ. ไพศาล พูดถึง
เป็นความสุขแบบไหนกัน....
(ข้อความและ File หนังสือจากชมรมกัลยาณธรรม)
คลิ๊ก => http://www.kallayanatham.com/book/KwarmSuk.pdf (http://www.kallayanatham.com/book/KwarmSuk.pdf)
ที่มา : http://kanlayanatam.com/
-
(http://upic.me/i/cg/teunruatpulong3.jpg) (http://upic.me/show/42560617)
คำปรารภ
หนังสือเล่มนี้มีอนุสนธิจากการที่นักปฏิบัติธรรมกลุ่มหนึ่งนำโดยคุณอโนทัย เจียรสถาวงศ์ ได้มาบำเพ็ญสมาธิภาวนาที่วัดป่ามหาวันหรือ “ภูหลง”เป็นเวลา ๕ วันเมื่อเดือนมกราคม ๒๕๔๙ หลังจากนั้นคุณอโนทัยและคณะได้นำคำบรรยายธรรมของข้าพเจ้าหลังทำวัตรเช้า-และเย็นในช่วงดังกล่าวมาตีพิมพ์เป็นหนังสือ เพื่อเผยแพร่เป็นธรรมทาน ผ่านมาจนถึงปัจจุบัน หนังสือเล่มนี้ยังเป็นที่ต้องการอีก แต่หาได้ยากแล้ว บัดนี้คุณศศิวรรณ เตชะกฤตธีรนันท์ มีความประสงค์จะตีพิมพ์หนังสือเล่มนี้อีกครั้งหนึ่งเพื่อประโยชน์แก่ผู้สนใจในธรรม อาตมาอนุญาตด้วยความเต็มใจ
ชื่อของหนังสือเล่มนี้แม้บ่งบอกถึงปณิธานของผู้จัดทำที่ต้องการสร้างความตื่นรู้ให้แก่ตนเองที่ภูหลง แต่มิได้หมายความว่าความตื่นรู้จะขึ้นอยู่กับสถานที่ เราสามารถสร้างความตื่นรู้หรืออยู่กับความรู้ตัวทั่วพร้อมได้ทุกหนแห่ง ไม่ว่าในป่าหรือในเมือง ไม่ว่าในกุฏิหรือบนท้องถนน ศักยภาพแห่งความตื่นรู้นั้นมีอยู่กับเราแล้ว เป็นแต่ว่าจะพัฒนาให้ปรากฏขึ้นเป็นจริงหรือไม่
อันที่จริง เมื่อมองให้ลึกลงไปแล้ว “ภูหลง” หาได้หมายถึงสถานที่ซึ่งอยู่นอกตัวเราเท่านั้นไม่ หากยังดำรงอยู่ในใจของเราด้วย “ตื่นรู้ที่ภูหลง” จึงมีนัยยะอีกชั้นหนึ่งว่า แม้ความหลงจะครองใจอยู่ เราก็ยังสามารถตื่นรู้ได้ ใช่หรือไม่ว่าเราต้อง “หลง”ก่อนถึงจะ “รู้”ตามมา ยิ่งไปกว่านั้นในท่ามกลางความหลงนั้นเองที่เราสามารถบรรลุถึงความตื่นรู้ได้ ถ้าเข้าใจเช่นนี้ ย่อมไม่ยากที่เราจะพบสุขท่ามกลางความทุกข์ หรือสงบเย็นท่ามกลางความร้อน แม้แต่ท่านพุทธทาสภิกขุก็ได้เตือนเราว่า ในวัฏสงสารนั้นมีนิพพาน
ขออนุโมทนาคุณศศิวรรณ เตชะกฤตธีรนันท์ และคณะที่ได้ร่วมกันบำเพ็ญธรรม ทั้งส่วนที่เป็นประโยชน์ตนและประโยชน์ท่าน ขอให้ความตื่นรู้ของทุกท่านที่มีส่วนร่วมในบุญนี้ จงดำรงอย่างต่อเนื่อง และอำนวยให้ประจักษ์แจ้งในสัจธรรม จนบรรลุถึงอิสรภาพในที่สุด
พระไพศาล วิสาโล
๑ พฤษภาคม ๒๕๕๕
-
(http://upic.me/i/bw/komdhamma.jpg) (http://upic.me/show/43943712)
คำปรารภ
ธรรมะมีอยู่ทุกหนแห่ง ปรากฏให้เราเห็นอยู่รอบตัว อีกทั้งยังแฝงอยู่ในประสบการณ์ชีวิตของเราตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบัน ไม่ว่าดีหรือร้าย ขึ้นหรือลง หากรู้จักใคร่ครวญ ก็จะเห็นธรรมและคติเตือนใจได้ไม่ยาก
อย่างไรก็ตามการเรียนรู้จากผู้อื่น เป็นหนทางหนึ่งที่ช่วยให้เราเข้าใจธรรมได้ง่ายขึ้น แต่เพียงแค่สดับฟังหรืออ่านยังไม่พอ จำต้องใคร่ครวญและพิจารณาด้วยตนเอง จากนั้นก็ต้องนำไปปฏิบัติหรือทดลองใช้เพื่อเห็นผลด้วยตนเอง ดังพระพุทธองค์ได้ตรัสว่า ปัจจัย ๔ ประการที่ช่วยให้เกิดปัญญางอกงามได้แก่ การเสวนากับสัตบุรุษ การฟังธรรม โยนิโสมนสิการ(การคิดถูก คิดเป็น) และ ธรรมานุธรรมปฏิบัติ (การปฏิบัติอย่างถูกต้องหรือสมควรแก่ธรรมนั้น)
ข้อคิดความเห็นในหนังสือเล่มนี้ส่วนใหญ่เกิดจากกระบวนการทั้ง ๔ ประการ แต่ก็มิได้หมายความว่าจะถูกต้องจริงแท้ เพราะข้าพเจ้าเป็นปุถุชนที่มีขอบเขตจำกัดทั้งในการรับรู้ ใคร่ครวญ รวมทั้งสติปัญญา แต่เชื่อว่าหากผู้อ่านรู้จักพิจารณาไตร่ตรอง ก็น่าจะได้ประโยชน์ และมีประโยชน์ยิ่งขึ้นหากนำไปทดลองปฏิบัติ เพราะถึงตอนนั้นธรรมะหรือความรู้ที่เกิดขึ้นจะกลายเป็นของตนเองอย่างแท้จริง หาใช่สิ่งที่หยิบยืมมาจากผู้อื่นไม่ แต่ตราบใดที่ยังเป็นแค่ความรู้ที่ได้ยินได้ฟังมา หรือแม้ใคร่ครวญจนเห็นด้วยแล้วก็ตาม ความรู้นั้นก็ยังเป็นความรู้ “มือสอง” อยู่นั่นเอง
เนื้อหาในหนังสือเล่มนี้ คุณสิริลักษณ์ ปรินรัมย์ คัดตัดตอนมาจากข้อเขียนและคำบรรยายของข้าพเจ้าในที่ต่าง ๆ ซึ่งปรากฏใน Facebook (www.facebook.com/psvisalo) โดยได้จัดหมวดหมู่ให้อ่านง่ายขึ้น ขออนุโมทนาคุณสิริลักษณ์ที่ได้ริเริ่มจัดทำหนังสือเล่มนี้ขึ้น และหวังว่าผู้อ่านจะได้รับประโยชน์ตามสมควรจากหนังสือเล่มนี้
พระไพศาล วิสาโล
๓๑ ธันวาคม ๒๕๕๕
-
(http://upic.me/i/kr/peunruamloke.jpg) (http://upic.me/show/44119315)
คำปรารภ
อนุรักษ์ เป็นชื่อจดหมายข่าวรายเดือนที่ข้าพเจ้าและเพื่อน ๆ ได้ช่วยกันจัดทำขึ้นระหว่างปี ๒๕๓๖-๒๕๔๒ โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อส่งเสริมการอนุรักษ์ธรรมชาติจากมุมมองของพุทธศาสนา นอกจากเรื่องราวเกี่ยวกับประเด็นปัญหาด้านสิ่งแวดล้อม แต่ละเดือนยังมีบทความว่าด้วยธรรมะกับธรรมชาติ ข้อมูลเกี่ยวกับระบบนิเวศและสถานการณ์ด้านสิ่งแวดล้อม และข่าวคราวความเคลื่อนไหวในวงการอนุรักษ์ธรรมชาติ โดยเฉพาะกิจกรรมที่ริเริ่มโดยพระสงฆ์
คอลัมน์หนึ่งที่อยู่คู่กับอนุรักษ์ ตั้งแต่ปีแรกจนปีสุดท้าย คือ “ร่วมโลกเดียวกัน” ซึ่งเป็นเรื่องราวที่น่าสนใจเกี่ยวกับสิ่งมีชีวิตชนิดพันธุ์ต่าง ๆ ตั้งแต่แบคทีเรียไปจนถึงช้าง ทั้งในแง่ที่มีความสำคัญต่อมนุษย์และโลกที่เราอาศัย และในแง่ที่บ่งชี้ถึงความมีสติปัญญาและความเอื้อเฟื้อเกื้อกูล อันเป็นคุณสมบัติที่ครั้งหนึ่งเราเคยคิดว่าเป็นของมนุษย์เท่านั้น แต่อันที่จริงแล้วก็มีอยู่ในสัตว์ด้วยเช่นกันแม้ในระดับที่น้อยกว่าก็ตาม ข้อมูลเหล่านี้บางส่วนข้าพเจ้าเก็บมาจากข่าวหนังสือพิมพ์ อีกส่วนก็สรุปจากบทความหรือรายงานทางวิทยาศาสตร์ โดยนำมาเรียบเรียงให้น่าอ่านมากขึ้น ทั้งหมดนี้ก็เพื่อให้เราเห็นว่าสิ่งมีชีวิตทั้งหลายหาใช่สิ่งต้อยต่ำ ที่มีขึ้นเพื่อสนองความต้องการของมนุษย์ แต่เป็นเพื่อนร่วมโลก ร่วมเกิด แก่ เจ็บ ตาย ที่เราควรให้ความเคารพ และพึงถือว่าเป็นเจ้าของโลกเช่นเดียวกับเรา
บทความเหล่านี้ได้เคยรวมพิมพ์เป็นหนังสือเล่มเล็ก ๆ สองเล่มด้วยกัน คือ ร่วมโลกเดียวกัน (พ.ศ.๒๕๓๘) และ เพื่อนร่วมโลก (พ.ศ.๒๕๔๓) อย่างไรก็ตาม แม้เวลาจะผ่านไปนับสิบปีแล้ว เนื้อหาในหนังสือทั้งสองเล่ม ก็ยังมีประโยชน์อยู่ ด้วยเหตุนี้สำนักพิมพ์สารคดีจึงขออนุญาตนำข้อเขียนจากทั้งสองเล่มมารวมพิมพ์เป็นเล่มเดียวกัน โดยมีการปรับปรุงแก้ไขบ้างเล็กน้อย แต่ก็ไม่ถึงกับเพิ่มเติมข้อมูลใหม่ที่เกิดจากการค้นคว้าและค้นพบในช่วงหลายปีที่ผ่านมา (ซึ่งเชื่อว่าคงมีอยู่ไม่น้อย) ทั้งนี้เป็นเพราะข้อจำกัดส่วนตัวของข้าพเจ้า แต่หากท่านผู้ใดเห็นว่าข้อมูลในเล่มนั้นล้าสมัยแล้ว กรุณาแจ้งให้ทราบด้วย จะขอบคุณมาก เพื่อการปรับปรุงในครั้งต่อไป
ขอขอบคุณคุณนงลักษณ์ ตรงศีลสัตย์ ที่เป็นกำลังสำคัญคนหนึ่งในการจัดทำอนุรักษ์ มาตั้งแต่ปีแรกจนปีสุดท้าย รวมทั้งช่วยหาข้อมูลหลายอย่างที่เป็นประโยชน์ต่อข้อเขียนในหนังสือเล่มนี้ ขอขอบคุณสำนักพิมพ์สารคดีที่ฟื้นชีวิตของหนังสือเล่มนี้ขึ้นมา โดยเฉพาะบรรณาธิการของหนังสือเล่มนี้ในการพิมพ์ครั้งล่าสุด
พระไพศาล วิสาโล
๕ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๖
-
(http://upic.me/i/ua/sookkupchevit.jpg) (http://upic.me/show/45154390)
คำปรารภ
เราทุกคนรู้ว่าสักวันหนึ่งตนเองต้องตาย แต่ส่วนใหญ่แล้วยากที่จะทำใจยอมรับได้ มองเห็นความตายเป็นสิ่งเลวร้ายน่ากลัว จึงมีชีวิตเหมือนคนลืมตาย พยายามทำตัวให้วุ่น ทำใจไม่ให้ว่าง จะได้ไม่ต้องนึกถึงความตาย แต่ในที่สุดก็หนีความตายไม่พ้น แต่ก่อนจะถึงตรงนั้นก็ต้องประสบกับความทุกข์ทรมานแสนสาหัสเมื่อรู้ว่าความตายมาประชิดตัว เช่น พบว่าตนเองเป็นโรคร้ายที่รักษาไม่ได้ ผลก็คืออยู่เหมือนตาย หรือรู้สึกตายทั้งเป็น เพราะไม่เคยเตรียมใจไว้เลย ครั้นถึงเวลาที่ต้องจากโลกนี้ไป ก็มีอาการหลงตาย คือตายอย่างทุรนทุราย เป็นที่น่าเวทนาอย่างยิ่ง
ในเมื่อเราต้องตายอย่างแน่นอน ไม่มีอะไรดีกว่าการยอมรับความตายและเตรียมตัวเตรียมใจพร้อมรับความตายทุกขณะ ท่าทีดังกล่าวไม่เพียงช่วยให้เราเผชิญความตายได้ด้วยใจสงบเท่านั้น หากยังส่งผลต่อคุณภาพชีวิตของเราด้วย ทำให้ใฝ่ในการทำความดี หลีกหนีความชั่ว ไม่หลงมัวเมาในทรัพย์สมบัติและเกียรติยศชื่อเสียง เพราะรู้ว่าสิ่งเหล่านี้เป็นของชั่วคราว ไม่สามารถตามติดตัวไปได้เวลาตาย อีกทั้งไม่ช่วยให้จิตใจสงบเย็นได้เลยเมื่อวาระสุดท้ายมาถึง การระลึกถึงความตายอยู่เสมอทำให้เราคลายความยึดติดทั้งสิ่งที่น่ายินดีและสิ่งที่ชวนยินร้าย (เช่น ความสูญเสีย ความบาดหมาง) จึงช่วยให้เรามีชีวิตที่ผาสุก โปร่งเบา และสงบเย็น กล่าวอีกนัยหนึ่งหากเรารู้วิธีตายดี ก็ย่อมรู้ว่าจะมีชีวิตที่ดีได้อย่างไร ในทางกลับกันการมีชีวิตที่ดีย่อมช่วยให้เราตายดีในที่สุด ชีวิตที่ผาสุกกับความตายที่สงบ หาได้แยกจากกันไม่
บทความทั้ง ๒๕ บทในหนังสือเล่มนี้นำมาจากข้อเขียนในคอลัมน์ “Joyful Life and Peaceful Death” ซึ่งพิมพ์ในนิตยสาร Secret สองเดือนครั้ง ระหว่างปี ๒๕๕๒- ๒๕๕๕ สำนักพิมพ์อมรินทร์เห็นว่าข้อเขียนเหล่านี้น่ารวมพิมพ์เป็นเล่มเพื่อสะดวกแก่การอ่าน จึงรวบรวมและจัดหมวดหมู่ขึ้นใหม่ หวังว่าหนังสือเล่มนี้จะช่วยให้ผู้อ่านเห็นความสำคัญของการเตรียมตัวเตรียมใจจนเป็นมิตรกับความตายขณะเดียวกันก็มีความสุขกับชีวิตได้มากขึ้น
พระไพศาล วิสาโล
วันมาฆบูชา
๒๕ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๖
-
(http://upic.me/i/5s/rungarunkyd.jpg) (http://upic.me/show/45952470)
คำปรารภ
รุ่งอรุณที่สุคะโต พิมพ์ครั้งแรกเมื่อปี ๒๕๔๖ เพื่อแจกเป็นธรรมทานในงานทอดผ้าป่าของคณะครูและผู้ปกครองโรงเรียนรุ่งอรุณ ณ วัดป่าสุคะโต หลังจากนั้นไม่นานได้มีการตีพิมพ์ซ้ำอีกครั้ง แล้วก็ขาดช่วงไป บัดนี้คุณหมออัจฉรา กลิ่นสุวรรณ์ ประธานชมรมกัลยาณธรรม แจ้งความประสงค์ขอพิมพ์ซ้ำ ข้าพเจ้าอนุญาตด้วยความเต็มใจ
หนังสือเล่มนี้มีที่มาจากคำบรรยายรับอรุณหลังจากทำวัตรเช้าในช่วงเข้าพรรษาปี ๒๕๔๕ หลายบทเป็นคำบรรยายให้แก่คณะครูและผู้ปกครองโรงเรียนรุ่งอรุณ จึงให้ชื่อว่า รุ่งอรุณที่สุคะโต มองให้กว้างออกไป คำว่า “รุ่งอรุณ” ยังมีความหมายงดงามในทางธรรม บ่งบอกถึงสภาวะหรือปัจจัยที่ก่อให้เกิดความสว่างไสวทางปัญญา ดังพระพุทธองค์ได้ตรัสว่า โยนิโสมนสิการ และ กัลยาณมิตร เป็นบุพนิมิตหรือรุ่งอรุณแห่งวิถีชีวิตที่ดีงาม อันได้แก่อริยมรรคอันมีสัมมาทิฐิเป็นตัวนำ ดังนั้นบุคคลที่หวังชีวิตที่ดีงาม จึงพึงให้ความสำคัญแก่ โยนิโสมนสิการ และ กัลยาณมิตร
ที่ควรกล่าวถึงในที่นี้ก็คือ รุ่งอรุณที่สุคะโต เป็นหนังสือรวมคำบรรยายเล่มแรกของข้าพเจ้า ก่อนที่จะมีตามมาอีกหลายเล่มในช่วงสิบปีที่ผ่านมา สำหรับผู้ที่คุ้นเคยกับงานเขียนหรือคำบรรยายของข้าพเจ้า หนังสือเล่มนี้คงไม่มีอะไรใหม่ แต่ก็หวังว่าจะเป็นกัลยาณมิตรหรือช่วยเสริมสร้างโยนิโสมนิสการแก่ผู้อ่านบ้างตามสมควร
ในการจัดพิมพ์ครั้งใหม่นี้ ชมรมกัลยาณธรรมได้จัดทำรูปเล่มอย่างสวยงามน่าอ่าน จึงขอขอบคุณมา ณ ที่นี้ พร้อมกันนั้นก็ขออนุโมทนาคุณหมออัจฉรา กลิ่นสุวรรณ์ และชาวชมรมกัลยาณธรรมที่บำเพ็ญธรรมทานมาอย่างต่อเนื่อง นับว่าเป็นกำลังสำคัญในการส่งเสริมสัมมาทัศนะและสัมมาปฏิบัติตลอดหลายปีที่ผ่านมา
พระไพศาล วิสาโล
๑๕ มิถุนายน ๒๕๕๖
คลิ๊กดาวน์โหลด => http://www.visalo.org/book/WordaPdf/RungAroonKYD.pdf (http://www.visalo.org/book/WordaPdf/RungAroonKYD.pdf)
-
(http://upic.me/i/bm/ngaytaengam.jpg) (http://upic.me/show/45952557)
คำปรารภ
ความสุขนั้นเป็นเรื่องง่ายเพราะอยู่ใกล้ตัวเรา อีกทั้งยังมีอยู่กับเราแล้วทุกขณะ เราเองต่างหากที่ทำให้ความสุขเป็นเรื่องยาก เพราะมัวแต่ใช้ชีวิตอย่างซับซ้อนตั้งแต่การกิน การแต่งกาย การพักผ่อน การคบเพื่อน ไปจนถึงการนอน เราทำให้ชีวิตพะรุงพะรังไปด้วยวัตถุสิ่งเสพ รุ่มร่ามด้วยเกียรติยศ และพูนพอกด้วยพิธีรีตอง ทั้ง ๆ ที่ความเรียบง่ายสามารถให้ความสุขสงบเย็นแก่เราได้ แต่เรากลับมองข้ามไป
ความสุขยังแยกไม่ออกจากความงดงาม คนเราไม่ได้มีความสุขเพียงเพราะอยู่ท่ามกลางทิวทัศน์ที่งดงามเท่านั้น ที่สำคัญกว่านั้นคือ การมีจิตใจที่งดงาม เอื้ออาทรต่อผู้อื่น ชีวิตที่อุทิศตนเพื่อผู้อื่นนั้น เป็นความงดงามที่นำความสุขอย่างลึกซึ้งมาให้แก่ตนเอง นี้เป็นบ่อเกิดแห่งความสุขอีกประการหนึ่งที่ถูกละเลยไป
ชีวิตที่เรียบง่ายนั้นมักเป็นชีวิตที่งดงาม เพราะนึกถึงตนเองน้อย แต่คำนึงถึงผู้อื่นมาก เป็นชีวิตเปี่ยมด้วยน้ำใจ ปรารถนาดีต่อผู้อื่นอยู่เสมอ รางวัลแห่งความง่ายและงามก็คือความสุข ที่ไม่ว่ารวยหรือจน ชายหรือหญิง หนุ่มหรือแก่ ก็สามารถสัมผัสได้ เพราะเป็นความสุขที่สากล
เนื้อหาในหนังสือเล่มนี้ คุณอัคพันธ์ อภิรักษ์พงศ์ได้คัดสรรจากข้อความใน Facebook ของข้าพเจ้า (www.facebook.com/psvisalo) เพราะเห็นว่าให้ข้อคิดที่เป็นประโยชน์ ควรเผยแพร่ในวงกว้าง โดยมอบหมายให้สำนักพิมพ์เพชรประกายเป็นผู้จัดพิมพ์ หวังว่าผู้อ่านจะได้ประโยชน์จากข้อเขียนดังกล่าวตามสมควร
พระไพศาล วิสาโล
๒๓ เมษายน ๒๕๕๖
-
(http://upic.me/i/nb/jitsaijaisook.jpg) (http://upic.me/show/45952610)
คำปรารภ
จิตใจนั้นเปรียบเหมือนน้ำ จิตที่ดีงามเปรียบเหมือนน้ำใสสะอาด แต่ส่วนใหญ่ใจมักถูกครอบงำด้วยอารมณ์ เช่นเดียวกับน้ำที่เจือปนแปดเปื้อนด้วยสิ่งต่าง ๆ หากไม่ขุ่นมัวด้วยตะกอน มีสีแปดเปื้อน ก็มีสาหร่ายปกคลุมอยู่เต็ม หรือถูกลมพัดกระเพื่อม หนักกว่านั้นก็คือเดือดพล่าน จนไม่สามารถมองเห็นอะไรที่อยู่เบื้องล่าง หรือสะท้อนสิ่งต่าง ๆ ตามความเป็นจริงได้เลย
ทุกวันนี้เรามักปล่อยให้จิตใจขุ่นมัว มืดมน กระเพื่อมไหว หรือเดือดพล่านตลอดทั้งวัน ทั้ง ๆที่จิตใจนั้นสามารถใสสะอาดได้ เพียงแต่ปกป้องมิให้สิ่งต่าง ๆ มาแปดเปื้อนหรือปรุงแต่งจิตใจ สติเป็นเครื่องรักษาจิต ปกป้องใจมิให้เศร้าหมอง เมื่อใจใสสะอาด ย่อมเปิดเผยความเป็นจริงในส่วนลึกให้เราได้เห็นอย่างแจ่มแจ้ง อีกทั้งสะท้อนความเป็นจริงภายนอกอย่างซื่อตรงไม่บิดเบี้ยว ทำให้เกิดปัญญาที่แจ่มกระจ่าง
จิตที่ใสสะอาดแจ่มกระจ่างย่อมนำมาซึ่งความสุข เป็นสุขที่มิได้เกิดจากการเสพรับอารมณ์ต่าง ๆ ภายนอกที่พึงใจ แต่เกิดจากการทรงไว้ซึ่งความปกติหรือสงบนิ่ง ท่ามกลางความผันผวนปรวนแปรต่าง ๆ ของสิ่งรอบตัว เป็นความเย็นท่ามกลางความรุ่มร้อนเดือดดาล
จิตใสใจสุขเป็นสิ่งที่สามารถเกิดขึ้นได้กับเราทุกคน หากหมั่นมองตนและฝึกฝนจิตอยู่เสมอในทุกมิติของชีวิตและในทุกความสัมพันธ์ ไม่ว่ากับผู้อื่น กับวัตถุสิ่งเสพ กับประสบการณ์ต่าง ๆ ที่พานพบ รวมทั้งกับความรู้สึกนึกคิดของตนเอง
หนังสือเล่มนี้ประกอบด้วยข้อเขียนรวมทั้งสิ้น ๓๖ ชิ้น แบ่งเป็นสองส่วน ส่วนแรกเป็นงานเขียนของ “ภาวัน” ที่เคยตีพิมพ์ในนิตยสาร IMAGE ระหว่างปี ๒๕๕๔-๒๕๕๖ ส่วนที่สองเป็นข้อเขียนของพระไพศาล วิสาโล ซึ่งคัดเลือกจาก “คำปรารภ” หรือ “คำนิยม” ในที่ต่าง ๆ โดยมีการล้อมกรอบเพื่อให้แยกจากส่วนแรก โดยเรียงสลับกันทีละบทตลอดทั้งเล่ม เพื่อเสริมเนื้อหาของกันและกัน
หนังสือเล่มนี้สำเร็จได้ โดยคุณนงลักษณ์ ตรงศีลสัตย์ เป็นบรรณาธิการคัดเลือกต้นฉบับ และคุณมณี ศรีเพียงจันทร์ ช่วยดำเนินการตีพิมพ์จนสำเร็จเป็นรูปเล่ม ขอขอบคุณทั้งสองท่านมา ณ ที่นี้
พระไพศาล วิสาโล
“ภาวัน”
๒๐ มิถุนายน ๒๕๕๖
คลิ๊กดาวน์โหลด => http://www.ebooks.in.th/ebook/15536/ (http://www.ebooks.in.th/ebook/15536/)
ที่มา : http://www.ebooks.in.th/ebook (http://www.ebooks.in.th/ebook)
-
(http://upic.me/i/07/yootukteemeesook.jpg) (http://upic.me/show/46514435)
คำปรารภ
ความสุขไม่ได้อยู่ที่ไหน แต่อยู่ตรงนี้และเดี๋ยวนี้แล้ว เพียงแต่เปลี่ยนมุมมอง วางใจให้ถูก เราก็จะพบความสุขได้เสมอ ความสุขไม่ได้เกิดจากทรัพย์สมบัติ เกียรติยศ และอำนาจ แต่อยู่ที่ว่าเรามีสติรู้ทันอารมณ์ของตน และมีปัญญารู้เท่าทันธรรมดาโลก หรือไม่ หากมองเป็น ไม่เพียงพบความสุขรอบตัวเท่านั้น หากยังสามารถสัมผัสความสุขที่มีอยู่กับตัวเราแล้วด้วย
เมื่อใดก็ตามที่เราตระหนักว่าความสุขนั้นตามติดเราไปตลอด ไม่ว่าอยู่ที่ไหน อยู่ในสถานการณ์ใด มีอะไรมากระทบ เราก็สามารถพบความสุขได้เสมอ
หนังสือเล่มเล็ก ๆ นี้ปรับปรุงจากคำบรรยายของข้าพเจ้าเมื่อปี ๒๕๕๓ และเคยนำไปรวมพิมพ์กับคำบรรยายของท่านอื่น ๆ ในหนังสือชื่อเดียวกันนี้ ในการพิมพ์ครั้งนี้เครือข่ายพุทธิกาขอนำมาพิมพ์แยกเล่มต่างหาก เพื่อสะดวกแก่การเผยแพร่ในวงกว้าง
พระไพศาล วิสาโล
๒๐ กรกฎาคม ๒๕๕๖
-
(http://upic.me/i/if/nerkwamtie3.jpg) (http://upic.me/show/46514449)
คำปรารภ
ความตายเป็นหน้าที่ของทุกชีวิต ไม่มีใครสามารถหลีกหนีหน้าที่ดังกล่าวไปได้ ผู้ที่พยายามทำเช่นนั้นนอกจากไม่ประสบผลแล้ว ยังถูกธรรมชาติลงโทษให้เป็นทุกข์หรือทุรนทุรายด้วย จะไม่ดีกว่าหรือหากเราพยายามทำหน้าที่ดังกล่าวให้ดีที่สุด ด้วยการเรียนรู้เกี่ยวกับความตายเสียแต่ต้นมือ และฝึกฝนตนให้พร้อมเผชิญกับความตายในขณะที่ยังปกติสุขอยู่
หน้าที่นั้นตามมาด้วยสิทธิเสมอ ผู้ที่เตรียมตัวตายด้วยใจที่พร้อม โดยตระหนักว่าความตายเป็นหน้าที่ตามธรรมชาติ ย่อมได้รับสิทธิคือการตายอย่างสงบและเข้าถึงสุคติ หรืออาจเข้าถึงภาวะหลุดพ้นจากวัฏสงสารเลยก็ได้ สิทธิดังกล่าวเป็นของทุกคนไม่เลือกว่า ผู้ใหญ่หรือเด็ก หญิงหรือชาย ยาจกหรือเศรษฐี และไม่เลือกด้วยซ้ำว่าจะตายที่ไหน ด้วยสาเหตุใด
ทั้ง ๆ ที่สิทธิดังกล่าวมีความสำคัญอย่างยิ่งสำหรับทุกคน แต่น้อยคนจะรู้ว่าตนมีสิทธิดังกล่าว ดังนั้นจึงเห็นความตายเป็นเรื่องน่าสะพรึงกลัว และพยายามทุกวิถีทางที่จะผลักไสความตายออกไปให้ไกลที่สุด แม้จะทุกข์ทรมานเพียงใดก็ตาม ในทางตรงข้ามหากเราประจักษ์ชัดว่าเรามีสิทธิที่จะตายอย่างสงบ และสิทธินี้ขึ้นอยู่การกระทำของเราเอง เราก็จะเห็นความสำคัญของการเตรียมตัวตายให้ดีที่สุด ไม่งอมืองอไม้หรือปล่อยเวลาให้ล่วงเลยไปโดยเปล่าประโยชน์
ความตายนั้นไม่ใช่เป็นแค่วิกฤตเท่านั้น หากยังเป็นโอกาสในทางจิตวิญญาณ ดังท่านอาจารย์พุทธทาสเรียกวาระสุดท้ายก่อนหมดลมว่าเป็น “นาทีทอง” ที่ไม่ควรปล่อยให้พลาด เพราะสามารถนำไปสู่ภาวะ “ดับเรา ดับตน ดลนิพพาน”ได้ ทุกวันนี้เรามีความรู้เกี่ยวกับความตายในแง่กายภาพมาก แต่ในแง่จิตใจนั้นเรากลับรู้น้อยมาก จึงควรที่จะทำความเข้าใจและใช้ประโยชน์จากความรู้ในแง่ดังกล่าวให้ได้มากที่สุด
เมื่อเจ็บไข้ได้ป่วย เราต้องอาศัยเทคโนโลยีเพื่อช่วยเหลือในทางกายภาพ แต่ในทางจิตใจนั้นสิ่งที่จะช่วยได้อย่างมากคือธรรมะ เทคโนโลยีนั้นทำได้อย่างมากแค่ผัดผ่อนความตายให้ไกลออกไปเท่านั้น แต่ในที่สุดก็หนีไม่พ้น ส่วนธรรมะนั้นสามารถทำให้เราเอาชนะความตายได้ คือนอกจากไม่ทุกข์หรือทุรนทุรายเพราะความตายแล้ว อาจจะช่วยให้เข้าถึงภาวะที่ไม่มีเราเป็น “ผู้ตาย” นี้ใช่ไหมที่เรียกว่า “เหนือความตาย” ความข้อนี้พระพุทธองค์ก็ได้ตรัสว่า “ถ้าได้อาศัยเราเป็นกัลยาณมิตรแล้ว ....สัตว์ที่มีความตายเป็นธรรมดา จะพ้นจากความตาย”
เนื้อหาของหนังสือเล่มนี้ว่าด้วยความตายในแง่มุมต่างๆ ประกอบด้วยบทความ บทสนทนา และบทสัมภาษณ์ โดยมุ่งให้เห็นถึงความสำคัญของการเตรียมตัวเตรียมใจให้พร้อมเผชิญกับความตาย รวมทั้งการใช้ธรรมเพื่อช่วยเหลือผู้ใกล้ตาย เนื้อหาเหล่านี้เคยตีพิมพ์ในที่อื่นมาแล้ว แต่ค่อนข้างกระจัดกระจาย ยากที่ผู้สนใจจะตามหาอ่านได้อย่างทั่วถึง ในครั้งนี้จึงนำมารวมพิมพ์ในที่เดียวกัน อย่างไรก็ตามการนำบทความที่เขียนหรือพูดในวาระต่าง ๆ มารวมไว้ในหนังสือเล่มเดียวกันนั้น ย่อมยากที่จะหลีกเลี่ยงข้อความหรือตัวอย่างที่ซ้ำซ้อนได้ หากผู้อ่านรู้สึกว่าเนื้อหาบางตอนซ้ำซากก็ขออภัยมา ณ ที่นี้ด้วย
หนังสือเล่มนี้ตีพิมพ์ครั้งแรกเมื่อปี ๒๕๔๘ และมีการพิมพ์ซ้ำอีกหลายครั้ง ในการตีพิมพ์ครั้งใหม่นี้ได้ปรับปรุงและขัดเกลาเนื้อหาในหลายบท โดยมีคุณนงลักษณ์ ตรงศีลสัตย์ เป็นบรรณาธิการ หวังว่าหนังสือเล่มนี้จะมีส่วนช่วยให้ผู้อ่านเกิดความไม่ประมาทในชีวิต และตระหนักถึงความสำคัญของการฝึกฝนตนให้พร้อมเผชิญกับความตาย จนสามารถเปลี่ยนวิกฤตให้เป็นโอกาสแห่งความสงบเย็นทางจิตใจได้ในที่สุด
พระไพศาล วิสาโล
๒๕ พฤศจิกายน ๒๕๕๕
-
(http://upic.me/i/zv/someday_penmit.jpg) (http://upic.me/show/48008260)
คำปรารภ
“ชีวิต”เป็นของขวัญล้ำค่าที่สุดอย่างหนึ่งที่เรามี ต่อเมื่อมีชีวิตเราจึงสามารถทำความดี มีความสุขและเข้าถึงประโยชน์สูงสุดเท่าที่ธรรมชาติจะมีให้ได้ แน่นอนว่า ชีวิตในที่นี้ หมายรวมถึงการมีจิตใจที่สามารถคิดนึกได้อย่างมนุษย์ แม้กายจะไม่สมประกอบ แต่หากมีจิตใจที่ทำงานได้เป็นปกติ ชีวิตนี้ก็สามารถเปิดโอกาสให้เราได้พบสิ่งดีงาม รวมทั้งมีความสุขได้ไม่น้อยกว่าคนอื่น
แม้ชีวิตกับความทุกข์เป็นสิ่งที่แยกจากกันไม่ได้ ดังมีสำนวนที่ชาวพุทธคุ้นเคยกันดี นั่นคือ “การเกิดก็เป็นทุกข์” เมื่อเกิดมาแล้วไม่มีใครหนีพ้นความแก่ ความเจ็บ ความพลัดพราก และความตาย ไปได้ แต่นั่นไม่ได้หมายความว่า เกิดมาแล้วจะพ้นทุกข์ไม่ได้ ผู้ที่แก่ชรา แต่ไม่ทุกข์ มีอยู่มาก ผู้ที่เจ็บป่วย แต่ใจสดใส ก็มีอยู่ไม่น้อย ทุกข์กายเป็นสิ่งที่ทุกคนต้องประสบ แต่ทุกข์ใจนั้นเป็นอีกเรื่องหนึ่ง ชีวิตนี้สามารถให้อิสระแก่เราในการยกจิตอยู่เหนือทุกข์ได้
ดังนั้นไม่ว่าชีวิตนี้จะเต็มไปด้วยความลำเค็ญเพียงใด เราก็ไม่ควรชิงชังชีวิต หากควรเปิดใจรับทุกอย่างที่ผ่านเข้ามาในชีวิต แล้วใช้ประโยชน์จากมันให้เต็มที่ ความทุกข์นั้นหากเรารู้จักมันอย่างถูกต้อง ก็จะกลายเป็นประตูสู่ธรรมที่ลึกซึ้งได้ ดังครูบาอาจารย์ได้ย้ำเตือนว่า “ทุกข์นั้นมีไว้ให้เห็น ไม่ใช่ให้เป็น” หากวางใจเช่นนี้ได้ เราจะเป็นมิตรกับทุกประสบการณ์ที่ผ่านเข้ามาในชีวิต รวมทั้งใช้ชีวิตให้เกิดประโยชน์สูงสุด จนเข้าถึงอุดมคติของชีวิต ซึ่งสำหรับชาวพุทธก็คือ นิพพานอันเป็นบรมสุข อย่างนี้แหละจึงเรียกว่าเป็นมิตรกับชีวิตอย่างแท้จริง
หนังสือเล่มนี้มีที่มาจากคำบรรยายของข้าพเจ้าในที่ต่าง ๆ รวมทั้งที่วัดป่าสุคะโตและวัดป่ามหาวัน สำนักพิมพ์ Someday เห็นว่ามีประโยชน์ น่าเผยแพร่ จึงได้มอบให้คุณสายฟ้า บัลลังก์ เรียบเรียงคำบรรยายเหล่านี้ โดยนำส่วนที่มีเนื้อหาเชื่อมโยงกันมาไว้ด้วยกัน และตัดเนื้อหาที่ซ้ำซ้อนกันออกไป ขั้นตอนสุดท้ายเป็นการขัดเกลาและปรับปรุงของข้าพเจ้า ในโอกาสนี้ขอขอบคุณ พญ.นวพร ตันศิริ ที่ได้ช่วยถอดคำบรรยายส่วนใหญ่ออกมาเป็นตัวอักษร ทำให้งานบรรณาธิกรณ์ง่ายขึ้นมาก
พระไพศาล วิสาโล
๓๑ สิงหาคม ๒๕๕๖
-
(http://upic.me/i/d6/dhammatuankrasae.jpg) (http://upic.me/show/48271958)
คำปรารภ
การเดินทวนกระแสน้ำไม่ใช่เรื่องง่าย แม้จะเป็นการเดินเลียบลำน้ำก็ตาม ทั้งนี้เพราะธรรมชาติของน้ำย่อมไหลจากที่สูงไปหาที่ต่ำ การเดินทวนกระแสน้ำจึงหมายถึงการเดินจากที่ต่ำไปยังที่สูง ซึ่งเท่ากับต่อสู้กับแรงดึงดูดของโลก จึงย่อมต้องใช้ความเพียรมากกว่าการเดินตามกระแสน้ำ แต่ยิ่งเดินทวนกระแสน้ำขึ้นไปไกลเท่าไร ทัศนียภาพโดยรอบก็ยิ่งงดงามมากขึ้นเท่านั้น ยิ่งเมื่อใกล้ถึงต้นน้ำ ก็จะสัมผัสกับป่าเขาที่ร่มรื่น ต้นไม้ที่เขียวขจี ธรรมชาติที่บริสุทธิ์ อากาศที่สะอาด น้ำที่ขุ่นมัวก็กลับใสมากขึ้น จนสามารถดื่มกินได้ ใช่แต่เท่านั้นความสงัดของลำเนาธารยังน้อมใจให้สงบเย็นได้ง่าย นี้ใช่ไหมคือรางวัลแห่งความเพียรของผู้เดินทวนกระแส
การเดินทวนกระแสกิเลสก็เช่นกัน แม้ต้องใช้ความเพียรมาก ต้องสู้กับแรงดึงดูดของโลกธรรม อาทิ ลาภสักการะ แต่รางวัลที่ได้รับคือความบริสุทธิ์สะอาดและความสงบเย็นในจิตใจ รวมทั้งเข้าถึงต้นธารแห่งความสุขที่หล่อเลี้ยงจิตใจให้สดชื่นแจ่มใสอยู่เสมอ แม้ความสะดวกสบายทางกายมีไม่มาก แต่ใจนั้นโปร่งโล่งเบาสบายและไร้ทุกข์
คนเราจึงไม่ควรปล่อยตัวไหลไปตามกระแสกิเลส ซึ่งมีแต่นำพาชีวิตให้ตกไปสู่ทางต่ำ แต่ควรเพียรพยายามทวนกระแสกิเลส ด้วยการฝึกตนให้รู้จักลดละ ทั้งความเห็นแก่ตัวและความยึดติดถือมั่น โดยอาศัยธรรมที่พระพุทธเจ้าได้ทรงประทานให้แก่เรา โดยเฉพาะหลักไตรสิกขา คือ ศีล สมาธิ และปัญญา ซึ่งนอกจากเป็นแผนที่นำทางให้เราทวนกระแสกิเลสได้จนถึงที่สุดแล้ว ยังช่วยให้เรามีความสุขในการทวนกระแสกิเลส อีกทั้งยังได้พบกับคุณธรรมอื่น ๆ มากมาย ที่หนุนเสริมให้เราไปถึงจุดหมายได้อย่างปลอดภัย
การทวนกระแสกิเลสเป็นสิ่งที่ต้องทำอย่างต่อเนื่องในชีวิตประจำวัน ไม่ใช่เรื่องเฉพาะกิจเฉพาะคราว แต่บางครั้งการปลีกตัวมาฝึกตนอย่างเข้มข้นในสถานที่สงบสงัดก็เป็นสิ่งจำเป็น เพื่อเพิ่มพูนประสบการณ์สำหรับการกลับไปอยู่ในโลกกว้างอย่างรู้เท่าทัน ไม่เผลอไผลพลัดหลงไปตามกระแสกิเลสอันเชี่ยวกรากง่าย ๆ
หนังสือเล่มนี้มีที่มาจากคำบรรยายของข้าพเจ้าในช่วงที่ชาวชมรมกัลยาณธรรม ซึ่งนำโดยคุณหมออัจฉรา กลิ่นสุวรรณ์มาปฏิบัติธรรมอย่างเข้มข้นที่วัดป่ามหาวันปลายปี ๒๕๕๕ โดยได้หลีกเร้นไปค้างแรมในป่าอันสงบสงัดและไร้สิ่งอำนวยความสะดวกใด ๆ เป็นช่วงที่ทุกคนได้สัมผัสกับธรรมชาติทั้งภายนอกและภายในอย่างใกล้ชิด ซึ่งแสดงธรรมให้จิตใจได้รับรู้อยู่ตลอดเวลา
หนังสือเล่มนี้จัดว่าเป็นผลพลอยได้จากการปฏิบัติธรรมครั้งนั้น ส่วนอานิสงส์ที่เป็นหลักนั้นได้เกิดขึ้นแล้วแก่ผู้ปฏิบัติธรรมทุกท่าน ซึ่งเป็นสิ่งที่รู้เห็นเฉพาะตน ไม่สามารถแบ่งปันให้ใครได้ อย่างไรก็ตามคุณหมออัจฉรา และชาวชมรมกัลยาณธรรมมีความปรารถนาดี อยากเผื่อแผ่แบ่งปันประโยชน์จากการปฏิบัติธรรมครั้งนั้นให้แก่ผู้อื่นบ้าง จึงได้จัดทำหนังสือเล่มนี้ขึ้นมาอย่างงดงามย นับได้ว่าเป็นธรรมทานที่น่าอนุโมทนาอย่างยิ่ง
ขออนุโมทนาคณะผู้ปฏิบัติธรรมจากชมรมกัลยาณธรรมทุกท่าน ที่ไม่เพียงบำเพ็ญประโยชน์ท่านอย่างแข็งขันตลอดหลายปีที่ผ่านมา หากยังเห็นความสำคัญของการเสริมสร้างประโยชน์ตน ซึ่งจะว่าไปแล้วก็คือ การบำเพ็ญประโยชน์ท่านอีกแง่หนึ่งนั่นเอง คือ ทำให้ตนมีความพร้อมในการทำงานเผยแผ่ธรรมให้กว้างขวางยิ่ง ๆ ขึ้นไป ขออานิสงส์แห่งการประพฤติธรรมดังกล่าวจงอำนวยให้ทุกท่าน รวมทั้งผู้ที่ร่วมจัดทำหนังสือเล่มนี้ ตลอดจนผู้อ่าน ประสบความเจริญก้าวหน้าในธรรม มีสัมมาทัศนะและมั่นคงในสัมมาปฏิบัติ สามารถทวนกระแสกิเลสจนลุถึงความสิ้นทุกข์ พบสุขเกษมศานต์ มีพระนิพพานเป็นที่หมายด้วยกันทุกคนเทอญ
พระไพศาล วิสาโล
๓๐ กันยายน ๒๕๕๖
คลิ๊ก => http://www.kallayanatham.com/book/Tuankrasae.pdf (http://www.kallayanatham.com/book/Tuankrasae.pdf)
-
(http://upic.me/i/pe/yokpukao.jpg) (http://upic.me/show/48271966)
คำปรารภ
เนื้อหาในหนังสือเล่มนี้ นำมาจาก“ปุจฉา-วิสัชนา” ซึ่งเป็น “คอลัมน์ประจำ” ในเฟซบุ๊คพระไพศาล วิสาโล (www.facebook.com/visalo) ซึ่งริเริ่มโดยกัลยาณมิตรผู้หนึ่งเมื่อสองปีที่แล้ว ในเวลาต่อมาก็ได้รับความนิยมจากผู้คนทั่วไป มีผู้ติดตามอ่านอย่างต่อเนื่อง รวมทั้งส่งต่อหรือแนะนำไปยังมิตรสหาย ผลสืบเนื่องประการหนึ่งก็คือ มีผู้ส่งคำถามมาอย่างต่อเนื่อง และนับวันจะมีมากขึ้น แต่เดิมคำถามส่วนใหญ่เป็นเรื่องเกี่ยวกับหลักธรรมในพุทธศาสนา ต่อมาก็มีข้อสงสัยว่าพฤติกรรมอย่างใดที่เรียกว่าบาปหรือผิดศีล ทำอย่างไรจึงจะได้บุญ แต่ระยะหลังน่าสังเกตว่าคำถามส่วนใหญ่จะเป็นเรื่องปัญหาความสัมพันธ์ทั้งกับคนในครอบครัว คู่รัก และเพื่อนร่วมงาน จะเรียกว่าเป็นปัญหาชีวิตก็ว่าได้
ปัญหาเหล่านี้ แม้บางท่านจะมองว่าเป็นเรื่องไกลวัด แต่ข้าพเจ้าเห็นว่าไม่ไกลจากเรื่องธรรมะ เพราะธรรมะนั้นเป็นเรื่องของวิถีชีวิต ถ้าปรารถนาจะมีชีวิตที่ดีงามและผาสุก จำเป็นอย่างยิ่งที่เราจะต้องอาศัยธรรมะ ในการตอบคำถามเหล่านี้ ข้าพเจ้าเห็นเป็นโอกาสที่จะชี้ให้ผู้คนเห็นความสำคัญของธรรมะ และนำธรรมะไปใช้ในการดำเนินชีวิต รวมทั้งในความสัมพันธ์กับผู้คน ซึ่งเชื่อว่าจะช่วยลดความขัดแย้งไปได้มาก สิ่งที่ข้าพเจ้าเน้นก็คือ นอกจากการวางใจให้ถูกต้อง (หรือ “ทำจิต”)แล้ว การปฏิบัติต่อกันด้วยดี รวมทั้งการจัดการกับปัจจัยภายนอกอย่างถูกกรณี (หรือ “ทำกิจ”) ก็มีความสำคัญเช่นกัน ทำเพียงอย่างใดอย่างหนึ่งย่อมไม่เพียงพอ
ก่อนหน้านี้เคยมีการรวม “ปุจฉา-วิสัชนา”บางตอนมารวมพิมพ์เป็นเล่มแล้วจำนวนสองเล่ม อย่างไรก็ตามสำนักพิมพ์ busy day เห็นว่า ยังมี “ปุจฉา-วิสัชนา” อีกหลายตอนที่สมควรเผยแพร่ในวงกว้าง จึงได้คัดเลือกมาพิมพ์เป็นเล่ม โดยตั้งชื่อว่า “ยกภูเขาออกจากใจ” ข้าพเจ้าขออนุโมทนาด้วย และหวังว่าหนังสือเล่มนี้จะมีส่วนช่วยยกภูเขาออกจากใจของผู้อ่านได้ไม่มากก็น้อย
พระไพศาล วิสาโล
๓๐ สิงหาคม ๒๕๕๖
-
(http://upic.me/i/kn/plikjit.jpg) (http://upic.me/show/51442352)
พลิกจิต ชีวิตเปลี่ยน
โดย พระไพศาล วิสาโล
จัดพิมพ์โดย โรงเรียนวรรณสว่างจิต
พิมพ์ครั้งที่ ๑ ธันวาคม ๒๕๕๖
คำปรารภ
ผู้คนทุกวันนี้ส่วนใหญ่ทุกข์เพราะความคิด แม้มีมากมายเพียงใด หากมัวนึกถึงแต่สิ่งที่ตนยังไม่มีหรือจดจ่ออยู่กับสิ่งที่สูญเสียไป ก็ไม่มีความสุข ไม่ว่าได้มาเท่าไร ถ้าเห็นคนอื่นมีมากกว่า ก็รู้สึกไม่พอใจขึ้นมาทันที ถึงจะได้โชคลาภ แต่ถ้าคิดว่าตนน่าจะได้มากกว่านั้น ใจก็พลันขุ่นมัว ในทางตรงข้าม แม้จะมีน้อย แต่หากชื่นชมและเห็นคุณค่าของสิ่งที่ตนมี ใจก็เป็นสุข แม้เจ็บป่วย แต่รู้จักมองแง่บวก ก็สามารถยิ้มได้ มีเหตุร้ายมากระทบ แต่ถ้ามีสติและปัญญา ก็ยังเป็นสุขอยู่ได้
เราไม่สามารถควบคุมทุกอย่างให้เป็นไปดั่งใจได้ อีกทั้งไม่สามารถปกป้องมิให้อันตรายหรือความสูญเสียเกิดขึ้นกับเราได้แม้แต่น้อย แต่เราสามารถปรับใจของเราให้เป็นสุขได้แม้ทุกข์มากระทบ ชีวิตที่มืดมนและสิ้นหวัง สามารถกลายเป็นชีวิตที่สว่างไสวและเบิกบานได้ ไม่ใช่เพราะลาภ ยศ สรรเสริญ และความสำเร็จหลั่งไหลมา แต่เป็นเพราะจิตพลิกเปลี่ยนต่างหาก
การฝึกฝนพัฒนาจิตจึงเป็นกุญแจสำคัญที่นำไปสู่ชีวิตที่ผาสุกและเจริญงอกงาม ดังนั้นการที่คณะครูและเจ้าหน้าที่โรงเรียนวรรณสว่างจิต มารับการฝึกอบรมเพื่อการพัฒนาจิต ที่วัดป่าสุคะโต อย่างต่อเนื่องตลอดสิบปีที่ผ่านมาจึงนับว่าน่าอนุโมทนาอย่างยิ่ง ว่าจำเพาะการอบรมครั้งล่าสุดคือ เมื่อวันที่ ๑๖-๒๐ มีนาคม ศกนี้ เกือบทุกคนเคยผ่านการอบรมที่วัดป่าสุคะโตมาแล้วอย่างน้อยหนึ่งครั้ง ดังนั้นกิจกรรมส่วนใหญ่ในระหว่างการอบรม จึงแตกต่างจากการอบรมที่ผ่านมา แต่ที่ยังเหมือนเดิม คือ การเจริญสติ ซึ่งเป็นหัวใจการภาวนาแบบพุทธ
ผลพลอยได้จากการอบรมครั้งนั้นคือหนังสือเล่มนี้ ซึ่งเป็นคำบรรยายของข้าพเจ้าหลังทำวัตรเช้าและวัตรเย็น รวมทั้งก่อนรับประทานอาหาร แม้เนื้อหาส่วนใหญ่จะไม่แตกต่างจากคำบรรยายครั้งก่อน ๆ แต่หวังว่าจะเป็นการช่วยย้ำเตือนให้ตระหนักว่า สุขหรือทุกข์นั้นอยู่ที่ใจเป็นสำคัญ ดังนั้นจึงควรหมั่นฝึกจิตอยู่เสมอหากหวังความเจริญงอกงามของชีวิต เมื่อมีความทุกข์ อย่ามัวคิดเปลี่ยนสิ่งต่าง ๆ จนลืมพลิกจิตของตน
พระไพศาล วิสาโล
๑๔ ตุลาคม ๒๕๕๖
ดาวน์โหลดหนังสือที่นี่ พลิกจิต เปลี่ยนชีวิต
คลิ๊ก => http://www.visalo.org/book/WordaPdf/plikJit.pdf (http://www.visalo.org/book/WordaPdf/plikJit.pdf)
-
(http://upic.me/i/j2/sarnrak.jpg) (http://upic.me/show/51442417)
คำปรารภ
ความทุกข์ของคนส่วนใหญ่ทุกวันนี้มักมีสาเหตุมาจากความสัมพันธ์ มิใช่ความสัมพันธ์กับใครที่ไหน หากเป็นความสัมพันธ์กับคนใกล้ตัว อาทิ คู่ครอง มิตรสหาย หรือแม้แต่พ่อแม่ลูกหลาน บุคคลเหล่านี้ล้วนแล้วแต่ผูกพันกันด้วยความรัก แต่บ่อยครั้งการอยู่ใกล้ชิดกันมากก็ทำให้เกิดการกระทบกระทั่งได้ง่าย จนกลายเป็นความขัดแย้งและความเจ็บปวด
น่าแปลกก็ตรงที่ในยามที่คนรักยังมีชีวิตอยู่ ผู้คนจำนวนไม่น้อยมีเรื่องผิดใจกันจนถึงกับโกรธเกลียดกัน ครั้นเขาจากไป ก็เศร้าโศกเสียใจ อาลัยอาวรณ์ อันที่จริงเราสามารถเลือกหนทางที่ดีกว่านั้นได้ กล่าวคือ เมื่อขณะที่คนรักยังอยู่ ก็เกื้อกูลกันด้วยความรัก มีความเข้าอกเข้าใจกัน และอยู่ด้วยกันอย่างผาสุก ครั้นเขาจากไปไม่ว่าด้วยสาเหตุใด ก็สามารถทำใจได้ ไม่รู้สึกผิดหรือคับแค้นใจในสิ่งที่เกิดขึ้น กล่าวอีกนัยหนึ่ง เมื่อเขาอยู่ เราก็มีความสุข เมื่อเขาจากไป เราก็ไม่ทุกข์
ความรักนั้นยั่งยืนได้ หากเราเปิดใจฟังกันให้มากขึ้น ฟังด้วยหัวใจ มิใช่ฟังด้วยหูเท่านั้น ความเข้าใจกันนั้นสามารถสานรักให้ยืนยาวได้ ขณะเดียวกันการมองอดีตอันเจ็บปวดด้วยมุมมองใหม่ ก็สามารถนำเราข้ามพ้นความสูญเสียอันยิ่งใหญ่ได้ อดีตนั้นสามารถให้บทเรียนหรือความหมายที่ทรงคุณค่าแก่เราได้เสมอ
บทความทั้ง ๕ ชิ้นในหนังสือเล่มนี้ เคยพิมพ์ในที่อื่นมาก่อนแล้ว ที่เลือกมาพิมพ์รวมในครั้งนี้ก็เนื่องจากยึดโยงอยู่กับเรื่องการระงับความขัดแย้ง(ในยามที่มีชีวิตอยู่)และก้าวข้ามความเจ็บปวด(ในยามที่พลัดพรากจากกัน) หวังว่าจะเป็นประโยชน์แก่ผู้อ่านที่กำลังมีปัญหาดังกล่าวได้ไม่มากก็น้อย
พระไพศาล วิสาโล
๒๐ สิงหาคม ๒๕๕๖
คลิ๊ก => http://www.visalo.org/book/WordaPdf/sarmrak.pdf (http://www.visalo.org/book/WordaPdf/sarmrak.pdf)
-
(http://upic.me/i/qv/sangobjit.jpg) (http://upic.me/show/53927665)
คำปรารภ
คุณหมออัจฉรา กลิ่นสุวรรณ์ ประธานชมรมกัลยาณธรรม แจ้งความประสงค์ขอตีพิมพ์หนังสือเรื่อง “สงบจิต สว่างใจ” เพื่อเผยแพร่เป็นธรรมทาน อาตมายินดีอนุญาตและขออนุโมทนาในกุศลจริยาดังกล่าว
หนังสือเล่มนี้มีที่มาจากการบรรยายธรรมหลังทำวัตรเช้าและเย็นแก่คณะเจ้าหน้าที่โรงพยาบาลเลยที่เข้าร่วมการอบรมเพื่อพัฒนาจิตที่วัดป่าสุคะโต จังหวัดชัยภูมิเมื่อปี ๒๕๕๐ ต่อมาได้มีการนำคำบรรยายธรรมดังกล่าวมีตีพิมพ์เพื่อเผยแพร่แก่ผู้สนใจในปีถัดมา
การบรรยายดังกล่าวเป็นส่วนหนึ่งของการอบรมซึ่งมีกิจกรรมที่หลากหลายเช่น การเจริญสติ การเรียนรู้ผ่านประสบการณ์ และกระบวนการกลุ่ม ซึ่งมีจุดมุ่งหมายเพื่อให้เกิดการรู้จักตนเองในมิติที่ลึกซึ้งขึ้น จนเข้าใจที่มาแห่งความทุกข์ และสามารถแก้ทุกข์ให้แก่ตนเองได้ รวมทั้งสามารถทำงานร่วมกับผู้อื่นได้อย่างมีความสุข กิจกรรมเหล่านี้บางส่วนข้าพเจ้าได้เอ่ยถึงอย่างสั้น ๆ ในคำบรรยาย ซึ่งผู้ที่ไม่ได้ร่วมอบรมอาจจะไม่เข้าใจว่าหมายถึงอะไร แต่ก็ไม่ได้เป็นอุปสรรคสำหรับการทำความเข้าใจกับคำบรรยายดังกล่าว
สงบจิต สว่างใจนั้น เป็นจุดหมายของการฝึกฝนตนในพุทธศาสนา อันนำไปสู่ความสุขที่แท้ หากจิตไม่สงบ ใจไม่สว่าง ก็ยากที่จะพบกับความสุขที่แท้ได้ แม้มีเงินทองมากมาย มีอำนาจมหาศาล ก็พบได้แต่ความสุขชั่วคราว ซึ่งเจือไปด้วยโทษ สามารถทำร้ายตนเองและคนรอบข้างได้ ผู้ที่ปรารถนาความสุขที่แท้ จึงควรฝึกฝนตนให้เกิดความสงบและสว่างในจิตใจ สิ่งที่เกิดขึ้นตามมาก็คือ จิตที่เปี่ยมด้วยเมตตา พร้อมจะช่วยเหลือเกื้อกูลผู้อื่น ความสุขชนิดนี้จึงก่อเกิดทั้งประโยชน์ตนและประโยชน์ท่าน
ในการตีพิมพ์ครั้งนี้ คุณ "หอยทากตัวนั้น" กรุณาทำภาพประกอบ ช่วยให้หนังสือน่าอ่านมากขึ้น ส่วนการจัดพิมพ์ ได้รับความอนุเคราะห์จากบริษัทอมรินทร์ ข้าพเจ้าขอขอบคุณมา ณ ที่นี้
หวังว่าหนังสือเล่มนี้จะช่วยให้ผู้อ่านเกิดกำลังใจและแนวทางในการฝึกฝนตนจนสัมผัสได้ถึงภาวะสงบจิต สว่างใจ
พระไพศาล วิสาโล
วันมหาปวารณา
๘ ตุลาคม ๒๕๕๗
คลิ๊ก => http://www.visalo.org/book/WordaPdf/SangobJit3.pdf (http://www.visalo.org/book/WordaPdf/SangobJit3.pdf)
ที่มา : http://www.visalo.org/book/sangopJitSawangJai3.htm (http://www.visalo.org/book/sangopJitSawangJai3.htm)
-
(http://upic.me/i/6h/patihan.jpg) (http://upic.me/show/53927716)
คำปรารภ
ในใจของเราทุกคนมีพลังอันยิ่งใหญ่ ได้แก่ ความรัก ความเห็นอกเห็นใจ และความดีงาม พลังดังกล่าวไม่เพียงนำความสุขมาหล่อเลี้ยงใจเรา หากยังขับเคลื่อนชีวิตของเราให้ก้าวข้ามความทุกข์และอุปสรรคนานัปการ พลังแห่งความดีงามแม้ไม่สามารถเปลี่ยนโลกภายนอกได้เหมือนพลังแห่งกล้ามเนื้อ แต่ก็สามารถก่อให้เกิดความเปลี่ยนแปลงอย่างหนึ่งที่สำคัญอย่างยิ่ง นั่นคือเปลี่ยนศัตรูให้กลายเป็นมิตร เปลี่ยนความบาดหมางให้กลายเป็นการคืนดี
เป็นเพราะผู้คนไม่ตระหนักถึงพลังดังกล่าว จึงปล่อยให้ความโกรธเกลียดขับเคลื่อนจิตใจ เมื่อถูกกระทำก็ตอบโต้ด้วยกำลัง พยายามเอาชนะผู้อื่นด้วยอำนาจหรือความรุนแรง ผลก็คือ อยู่ร้อนนอนทุกข์เพราะถูกความโกรธเกลียดเผาลนใจ ขณะเดียวกันความขัดแย้งก็ลุกลามบานปลาย เกิดการจองเวรเป็นวัฏจักรไม่รู้จบ โลกทั้งโลกร้อนรุ่มก็เพราะเหตุนี้
เมื่อใดก็ตามที่เรานำพลังแห่งความดีออกมา ปาฏิหาริย์จะบังเกิด ความบาดหมางจะแปรเปลี่ยนเป็นมิตรภาพ ความสูญเสียจะกลายเป็นพลังสร้างสรรค์ เป็นปาฏิหาริย์ที่สานใจผู้คนให้เป็นหนึ่งเดียว อีกทั้งสานใจตนเองมิให้แตกร้าวเพราะความอาฆาตพยาบาท
บทความทั้งห้าในหนังสือเล่มเล็ก ๆ นี้เคยตีพิมพ์ในที่อื่นมาก่อนแล้ว ในการพิมพ์ครั้งใหม่นี้ได้จัดทำรูปเล่มให้น่าอ่านมากขึ้น และมีเนื้อหาที่สืบเนื่องเชื่อมโยงกัน หวังว่าหนังสือเล่มนี้จะมีส่วนช่วยให้ผู้อ่านได้พบกับปาฏิหาริย์ที่เราทุกคนสามารถบันดาลให้เกิดขึ้นได้
พระไพศาล วิสาโล
๒๐ สิงหาคม ๒๕๕๗
คลิ๊ก => http://www.visalo.org/book/WordaPdf/patihan.pdf (http://www.visalo.org/book/WordaPdf/patihan.pdf)
ที่มา : http://www.visalo.org/book/patihan.html (http://www.visalo.org/book/patihan.html)
-
(http://upic.me/i/uz/welaluanoi.jpg) (http://upic.me/show/54195084)
คำปรารภ
“เวลา” เป็นสิ่งมีค่าอย่างยิ่งสำหรับคนสมัยใหม่ เพราะใคร ๆ ก็มองว่าเป็นปัจจัยสำคัญสำหรับการแสวงหาเงินทอง ดังมีคำพูดว่าเวลาเป็นเงินเป็นทอง เป็นเพราะมีทัศนคติดังกล่าว เวลาว่างจึงหายไปจากชีวิตของผู้คน เนื่องจากไม่ยอมปล่อยเวลาให้ผ่านเลยไปโดยไม่มีเงินทองงอกเงย ทุกวันนี้ใคร ๆ ก็บ่นว่า ไม่มีเวลา ๆ แม้จะหาเวลาเพิ่มขึ้นได้ ก็ยังรู้สึกว่าไม่มีเวลาอีกเหมือนเดิม ไม่ต่างจากคนที่ได้เงินเท่าใดก็ไม่รู้สึกพอ
น้อยคนตระหนักว่าขณะที่ตนมีเงินทองเพิ่มขึ้นนั้น เวลาของตนในโลกนี้กลับเหลือน้อยลงทุกที และเมื่อถึงวันที่ตนหมดอายุขัย ไปสู่ปรโลก มีทรัพย์สมบัติมากมายเพียงใดก็เอาไปด้วยไม่ได้ ร้ายกว่านั้นก็คือการพบว่ามีหลายสิ่งหลายอย่างที่ตนควรทำแต่กลับไม่ได้ทำ ใครที่ตระหนักเช่นนี้ย่อมไม่ปล่อยให้เวลาของตนหมดไปกับการสะสมเงินทองหรือเพลิดเพลินในความสนุกสนาน แต่จะให้ความสำคัญกับสิ่งที่มีความหมายต่อจิตใจ อันนำมาซึ่งความสงบเย็นและความสุขใจ อาทิ การทำความดี สร้างบุญกุศล ให้เวลาแก่คนที่ตนรัก รวมทั้งการเข้าถึงประโยชน์สูงสุดแห่งความเป็นมนุษย์ นั่นคือ การเป็นอิสระจากความทุกข์ และที่จะมองข้ามมิได้ก็คือ การเตรียมตัวเตรียมใจพร้อมรับมือกับความตาย อันเป็นความจริงที่ไม่มีใครหนีพ้น คนที่หมั่นเตือนตนว่าเวลาเหลือน้อย ย่อมสามารถเผชิญความตายได้ด้วยใจสงบ
หนังสือเล่มนี้มีที่มาจากการบรรยายของข้าพเจ้าในงานแสดงธรรมและปฏิบัติธรรม ซึ่งชมรมกัลยาณธรรม ได้จัดขึ้นเมื่อวันที่ ๒๗ กรกฎาคม ๒๕๕๗ ณ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล กรุงเทพ ฯ เพื่อน้อมถวายเป็นพระราชกุศลแด่องค์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ชมรมกัลยาณธรรมเห็นว่ามีประโยชน์ น่าพิมพ์เผยแพร่ในโอกาสขึ้นปีใหม่ ข้าพเจ้าจึงได้ปรับปรุงแก้ไขให้เหมาะแก่การจัดพิมพ์
ขออนุโมทนาชมรมกัลยาณธรรม ที่มีกุศลฉันทะในการจัดงานแสดงธรรมและจัดพิมพ์หนังสือเล่มนี้เป็นธรรมทาน หวังว่าหนังสือเล่มนี้จะมีส่วนเสริมสร้างอัปมาทธรรมแก่ผู้อ่านทุกท่านเพื่อใช้ชีวิตที่เหลืออยู่ในการสร้างสมคุณงามความดีและพัฒนาตนจนเข้าสู่กระแสแห่งพระนิพพานในปัจจุบันชาติ
พระไพศาล วิสาโล
๘ ธันวาคม ๒๕๕๗
คลิ๊ก => http://www.visalo.org/book/WordaPdf/Welaluanoi.pdf (http://www.visalo.org/book/WordaPdf/Welaluanoi.pdf)
ที่มา : http://www.visalo.org/book/welaLuanoi.html (http://www.visalo.org/book/welaLuanoi.html)
-
(http://upic.me/i/os/jitvunvay.jpg) (http://upic.me/show/54195079)
คำปรารภ
ความทุกข์เป็นสิ่งที่ไม่มีใครปรารถนา ปัญหาเป็นสิ่งที่ไม่มีใครชอบ แต่ความทุกข์นั้นหากมองให้ดีก็มีประโยชน์ สามารถผลักดันให้ผู้คนเข้าหาธรรมเพื่อออกจากทุกข์ได้ ปัญหาก็เช่นกันช่วยกระตุ้นให้เราใช้ปัญญาเพื่อหาคำตอบ ยิ่งปัญหานั้นเป็นสิ่งที่เรากำลังประสบ หรือกำลังสร้างความทุกข์แก่เรา ก็อาจช่วยให้เราใคร่ครวญกับชีวิตที่ผ่านมา อันนำไปสู่การปรับเปลี่ยนชีวิต หรือวางจิตวางใจเสียใหม่ ทำให้เกิดความเจริญงอกงามตามมา
คนเรานั้นหากไม่เจอความทุกข์หรือปัญหา ก็มักพอใจอยู่กับร่องความคิดหรือชีวิตเดิม ๆ โดยไม่เฉลียวใจว่ามันอาจก่อโทษได้ในภายหลัง การเจอทุกข์หรือประสบปัญหาแต่เนิ่น ๆ อาจช่วยให้เราปรับเปลี่ยนตนเองก่อนที่เหตุร้ายที่หนักหนาสาหัสกว่าจะบังเกิดขึ้น ใช่แต่เท่านั้นความทุกข์หรือปัญหา ยังช่วยเตือนใจให้เราตระหนักว่า ถึงที่สุดแล้วเงินทอง ชื่อเสียง อำนาจ หรือเทคโนโลยีทั้งปวงมิใช่สรณะอันประเสริฐ ในยามที่ชีวิตมีปัญหา ประสบความขัดแย้ง พลัดพรากจากของรักคนรัก มีเงินมากมายเพียงใดก็บรรเทาความเศร้าโศกหรือว้าวุ่นใจไม่ได้เลย มีแต่ธรรมะเท่านั้นที่เป็นสรณะอันพึ่งพาได้อย่างแท้จริง ผู้คนเป็นอันมาก “ตาสว่าง”ได้ก็เพราะประสบความทุกข์หรือเมื่อชีวิตมีปัญหา
หนังสือเล่มนี้รวบรวมปัญหาและคำถามจากผู้คนที่มีความทุกข์ในลักษณะต่าง ๆ กัน โดยคัดเลือกจากคอลัมน์ปุจฉา-วิสัชนา ในเฟซบุ๊ค “พระไพศาล วิสาโล Phra Paisal Visalo” (www.facebook.com/visalo) ซึ่งมีผู้จัดทำให้แก่ข้าพเจ้า ส่วนวิสัชนาหรือคำตอบของข้าพเจ้าเป็นเพียงความเห็น ซึ่งได้อาศัยคำสอนของพระพุทธเจ้าเป็นแนวทาง ขอให้ถือว่าเป็นความเห็นส่วนตัว ซึ่งอาจผิดพลาดได้ แต่หากจะมีส่วนกระตุ้นให้ผู้อ่านได้ขบคิดใคร่ครวญจนค้นพบคำตอบด้วยตัวเอง ก็ถือว่าบรรลุจุดมุ่งหมายของการวิสัชนาแล้ว
ขออนุโมทนากลุ่มธรรมสถิต ที่คัดเลือกปุจฉา-วิสัชนาเหล่านี้มาตีพิมพ์เป็นหนังสือ โดยมุ่งหมายให้เป็นธรรมทาน ดังที่ได้นำคำสอนของครูบาอาจารย์ท่านต่าง ๆ มาพิมพ์เผยแพร่อย่างต่อเนื่องเป็นประจำทุกปี ขอให้กุศลกริยาดังกล่าวส่งผลให้เกิดความเจริญงอกงามในธรรม ทั้งสัมมาทัศนะและสัมมาปฏิบัติ แก่ผู้จัดพิมพ์และผู้อ่านโดยทั่วกัน
พระไพศาล วิสาโล
๑๔ ตุลาคม ๒๕๕๗
คลิ๊ก => http://www.visalo.org/book/WordaPdf/jitVunvuy.pdf (http://www.visalo.org/book/WordaPdf/jitVunvuy.pdf)
ที่มา : http://www.visalo.org/book/jitVunvuy.html (http://www.visalo.org/book/jitVunvuy.html)
-
(http://upic.me/i/4e/kuenkwamsuk3.jpg) (http://upic.me/show/54589245)
คำปรารภ
ความสุขมิได้อยู่ไกลตัวเลย หากมองเป็นก็เห็นสุขอยู่รอบตัว ที่จริงความสุขมีอยู่กับเราตลอดเวลาอยู่แล้วเป็นแต่เรามองไม่เห็นเอง ไม่ต้องดูอื่นไกล การที่เราได้กินอิ่ม นอนอุ่น มีสุขภาพดี นับเป็นความสุขของชีวิต แต่เรามักไม่ตระหนักความจริงข้อนี้จนกว่าจะสูญเสียสิ่งเหล่านั้นไป ต่อเมื่อเราล้มป่วยจึงได้คิดว่าตอนที่ไม่เจ็บไม่ป่วยนั้นเป็นสุขอย่างยิ่งแล้ว
เรามักเข้าใจว่าความสุขจะเกิดขึ้นได้ต่อเมื่อร่ำรวย มีคนรัก มีงานดี มีตำแหน่งสูง ฯลฯ การมองเช่นนั้นคือการเอาความสุขฝากไว้กับอนาคต เราไม่ควรจะรอให้ได้สิ่งเหล่านั้นก่อนถึงจะมีความสุข สิ่งสำคัญกว่าก็คือมีความสุขอยู่ในปัจจุบัน ถึงแม้ไม่มีสิ่งเหล่านั้นอยู่ตอนนี้เราก็มีความสุขได้ เพราะสุขที่แท้นั้นมีอยู่แล้วในใจเรา
หากวางใจเป็นก็สามารถมีความสุขได้ในทุกสถานการณ์ ไม่ว่ามีหรือจน ได้หรือเสีย พบหรือพราก อะไรเกิดขึ้นกับเราไม่สำคัญเท่ากับว่าเรามองหรือรู้สึกกับมันอย่างไร ถ้าเรามองว่าอนิจจังเป็นธรรมดาของชีวิต ไม่ว่าอะไรจะเกิดขึ้นกับเราก็ทำให้เราเป็นทุกข์ไม่ได้ แม้สิ่งนั้นจะเป็นความตายก็ตาม ในทำนองเดียวกันถ้ารู้จักมองในแง่บวก ความป่วยก็กลายเป็นคุณ เคราะห์ก็กลายเป็นโชค
กุญแจสู่การบรรลุความสุขในปัจจุบันก็คือการรู้จักตนเอง ตราบใดที่เรายังไม่รู้จักตนเอง เราก็จะเป็นทุกข์อยู่ร่ำไป เพราะได้เท่าไรก็ไม่พอใจเสียที แม้ไม่มีใครมาทำอะไรเราเลย เราก็ยังเป็นทุกข์อยู่นั่นเอง ทั้งนี้เพราะในส่วนลึกเราทะเลาะกับตัวเองอยู่เกือบตลอดเวลา เมื่อใดที่เรารู้จักตัวเองอย่างแจ่มชัด เราจะกลับมามีสันติกับตัวเอง แล้วความสุขที่เคยสูญเสียไปก็จะกลับคืนสู่ชีวิตเรา
หนังสือเล่มนี้มีที่มาจากการบรรยายให้แก่คณะผู้บริหาร ครู และเจ้าหน้าที่โรงเรียนวรรณสว่างจิตที่มาปฏิบัติธรรม ณ วัดป่าสุคะโต จังหวัดชัยภูมิ เมื่อเดือนสิงหาคม ๒๕๕๐ ต่อมาได้มีการรวมพิมพ์เป็นเล่มเมื่อปี ๒๕๕๑ บัดนี้ สำนักพิมพ์แสงดาวมีความประสงค์ขอพิมพ์ซ้ำ ข้าพเจ้ายินดีอนุญาตตามความประสงค์ หวังว่าหนังสือเล่มนี้จะมีส่วนช่วยให้ผู้อ่านพบความสุขที่มีอยู่แล้วในใจตน
พระไพศาล วิสาโล
๑ มกราคม ๒๕๕๘
-
(http://upic.me/i/zw/klangpah_.jpg) (http://upic.me/show/55725655)
ธรรมกลางป่า สุขกลางใจ
โดย พระอาจารย์ไพศาล วิสาโล
เมื่อพาตัวมาอยู่ท่ามกลางป่าเขา
เราย่อมมิอาจพึ่งพาความสุขและความสะดวกสบาย
ซึ่งมีอยู่อย่างครบครันจากชีวิตในเมืองได้อีกต่อไป
นั่นคือโอกาสที่เราจะได้เรียนรู้
และเข้าถึงความสุขจากชีวิตที่เรียบง่าย
รวมทั้งความสุขจากใจของเรา
ต่อเมื่อตระหนักและสัมผัสได้ถึงความสุขกลางใจ
เราจึงจะมีอิสรภาพอย่างแท้จริง
คลิ๊ก => http://www.kanlayanatam.com/book/KlangPah.pdf (http://www.kanlayanatam.com/book/KlangPah.pdf)
ที่มา : เว็บไซต์ชมรมกัลยาณธรรม
http://www.kanlayanatam.com/tammabook.htm (http://www.kanlayanatam.com/tammabook.htm)
-
(http://upic.me/i/b4/suknaidham.jpg) (http://upic.me/show/57135806)
สุขในธรรม สุขในทำ
โดย พระไพศาล วิสาโล
จัดพิมพ์โดย โรงพยาบาลเลย
พิมพ์ครั้งที่ ๑ ตุลาคม ๒๕๕๘
คำปรารภ
ธรรมนั้น ไม่ได้หมายถึงความดีและความจริงเท่านั้น หากยังแนบแน่นกับความสุขเป็นอย่างยิ่ง เมื่อทำความดี รักษาศีล ชีวิตย่อมราบรื่น ผาสุก ไม่มีเรื่องเดือดเนื้อร้อนใจ และเมื่อเข้าใจความจริงของชีวิต จิตย่อมสงบเย็น แม้มีอะไรมากระทบ ก็ไม่หวั่นไหว ครั้นเจ็บป่วยหรือพลัดพราก ก็ไม่เป็นทุกข์ เพราะรู้ว่ามันเป็นธรรมดา ความสุขจากธรรมจึงเป็นความสุขที่ยั่งยืน และพบได้ทุกหนแห่ง
นี้เป็นความสุขที่เราพึงรู้จักและเข้าถึงให้ได้ แม้ยังต้องพึ่งพาความสุขจากวัตถุและสิ่งเสพอยู่ก็ตาม อันที่จริงวัตถุและสิ่งเสพ รวมทั้งสิ่งอำนวยความสะดวกทางกาย หากใช้เป็น กล่าวคือส่งเสริมการทำความดีและเข้าถึงความจริง ก็ช่วยให้เราพบกับความสุขจากธรรมได้ ขณะเดียวกันความสุขจากธรรมก็ช่วยให้เราไม่เป็นทาสของวัตถุและสิ่งเสพ ทำให้จิตเป็นอิสระ ซึ่งหมายถึงความสุขที่ประณีตอย่างยิ่ง
ด้วยเหตุนี้ธรรมจึงมิใช่เรื่องไกลตัว หรือสิ่งที่น่าเบื่อแห้งแล้ง เพียงแค่วางใจให้เป็น ก็จะพบสุขในธรรมได้ไม่ยาก และหากตั้งมั่นในธรรม ดำเนินชีวิตบนวิถีแห่งความดีและความจริง จิตก็จะแจ่มใส แช่มชื่น เบิกบานเป็นนิจ
เนื้อหาในหนังสือเล่มนี้มีที่มาจากคำบรรยายแก่คณะเจ้าหน้าที่โรงพยาบาลเลย ซึ่งมาปฏิบัติธรรม ณ วัดป่าสุคะโตเมื่อเดือนสิงหาคม ๒๕๕๒ ต่อมาคณะผู้จัดเห็นว่าคำบรรยายดังกล่าวมีประโยชน์แก่คนในวงกว้าง จึงเห็นควรพิมพ์เป็นหนังสือ ทั้งนี้โดยมีคุณเสริมสุข ธัญญะวัน และเพื่อน ได้ช่วยกันดำเนินการจนหนังสือสำเร็จเป็นรูปเล่ม
ขอขอบคุณคุณเสริมสุขและคณะ พร้อมกันนี้ก็ขออนุโมทนาโรงพยาบาลเลยที่สนับสนุนให้เจ้าหน้าที่มารับการอบรมครั้งนี้ ซึ่งแม้จะมิใช่เป็นการเสริมสร้างทักษะทางวิชาชีพโดยตรง แต่ก็เชื่อว่าจะช่วยเกื้อกูลให้บุคลากรทำงานอย่างมีความสุข ส่งเสริมการทำงานอย่างเป็นหมู่คณะ อันจะส่งผลดีต่อคนไข้และผู้รับบริการจากโรงพยาบาลในที่สุด
พระไพศาล วิสาโล
๔ กรกฎาคม ๒๕๕๘
-
(http://upic.me/i/nm/chanadai.jpg) (http://upic.me/show/57203687)
คำปรารภ
เมื่อถูกกลั่นแกล้งหรือถูกเอาเปรียบเบียดเบียน เรามักหาทางตอบโต้ด้วยคำพูดที่เผ็ดร้อน หรือด้วยการกระทำที่รุนแรงพอ ๆ กัน แต่ปฏิกิริยาดังกล่าวนอกจากไม่แก้ปัญหาแล้ว กลับทำให้ปัญหาลุกลามขึ้น สร้างความเดือดเนื้อร้อนใจให้กับเรายิ่งกว่าเดิม และบ่อยครั้งทำให้เราหลงติดอยู่ในวังวนแห่งการตอบโต้แก้แค้นไม่รู้จบ ในขณะที่ความโกรธเกลียดก็ฝังแน่นในใจเรามากขึ้น ทำให้จิตใจรุ่มร้อน หาความสงบไม่ได้
ไฟนั้นต้องดับด้วยน้ำเย็นฉันใด ความเลวร้ายก็ต้องระงับด้วยความดีฉันนั้น นี้มิใช่เป็นแค่ทฤษฎีหรือหลักการอันสวยหรู หากเป็นความจริงที่ปฏิบัติได้และไม่เกินวิสัยปุถุชน ดังมีตัวอย่างมากมายของคนที่เปลี่ยนศัตรูให้กลายเป็นมิตร โดยอาศัยน้ำใจไมตรี นี้คือการกำจัดศัตรูที่แท้จริง ขณะเดียวกันก็ปิดช่องมิให้ความเจ็บปวดรวดร้าว หรือความเคียดแค้นชิงชัง มาคุกคามจิตใจจนอยู่ร้อนนอนทุกข์ แม้กระทั่งความสูญเสียพลัดพรากก็สามารถแปรเปลี่ยนเป็นพลังสร้างสรรค์ได้ หากรับมือด้วยเมตตาและกรุณา หากเราปรารถนาชัยชนะ นี้ใช่ไหมคือชัยชนะที่ประเสริฐและให้ผลยั่งยืน เพราะเป็นชัยชนะที่ไม่ก่อเวรและไม่สร้างศัตรู
บทความทั้งห้าในหนังสือเล่มนี้ เคยตีพิมพ์ในที่อื่นมาก่อนแล้ว ในการพิมพ์ครั้งใหม่นี้ได้จัดทำรูปเล่มให้น่าอ่านมากขึ้น และมีเนื้อหาที่สอดรับกัน หวังว่าหนังสือเล่มนี้จะมีส่วนเสริมสร้างแรงบันดาลใจให้แก่ผู้อ่านในการเอาชนะความทุกข์และภัยทั้งปวงด้วยความดี
พระไพศาล วิสาโล
อาสาฬหปุรณมี
๓๐ กรกฎาคม ๒๕๕๘
-
(http://upic.me/i/9l/sargpoom_.jpg) (http://upic.me/show/57242644)
สร้างภูมิคุ้มใจ
โดย พระอาจารย์ไพศาล วิสาโล
การสัมผัสกับเชื้อโรค
ช่วยสร้างภูมิคุ้มกันให้ร่างกายฉันใด
การสัมผัสกับความทุกข์
ก็ทำให้เรามีภูมิคุ้มกันจิตใจ
หรือภูมิต้านทานความทุกข์ฉันนั้น
พระไพศาล วิสาโล
คลิ๊ก => http://www.kanlayanatam.com/sangphoom.pdf (http://www.kanlayanatam.com/sangphoom.pdf)
ที่มา : เว็บไซต์ชมรมกัลยาณธรรม http://www.kanlayanatam.com/
http://www.kanlayanatam.com/tammabook.htm (http://www.kanlayanatam.com/tammabook.htm)
-
(http://upic.me/i/jy/chevitteejitfaiha3.jpg) (http://upic.me/show/57509293)
คำปรารภ
ทุกวันนี้ผู้คนแทบทั้งโลกพากันไขว่คว้าแสวงหาเงินทอง ชื่อเสียง อำนาจ และสิ่งเสพนานาชนิดอย่างเอาเป็นเอาตาย ด้วยความเชื่อมั่นว่านั่นคือจุดหมายสูงสุดของชีวิต แต่น้อยคนที่จะหันมาไตร่ตรองว่า ชีวิตที่พอกพูนมั่งคั่งด้วยสิ่งเหล่านั้น เป็นชีวิตที่จิตใฝ่หาจริงหรือ หรือว่าแท้จริงแล้วมันเป็นเพียงชีวิตที่ไหลไปตามกระแส มิใช่แต่กระแสโลกเท่านั้น หากรวมถึงกระแสกิเลสด้วย
มีคนจำนวนไม่น้อยที่สามารถไขว่คว้าไล่ล่าเงินทอง ชื่อเสียง อำนาจมาไว้ในความครอบครองเป็นจำนวนมาก แต่ก็หารู้สึกว่ามีความสุขแต่อย่างใดไม่ ยังอยากจะมีเพิ่มขึ้นอีก แต่แม้จะมีแล้วมีเล่าก็ยังไม่พอใจ ในส่วนลึกยังรู้สึกหิวโหย ว่างเปล่า หรือขาดอะไรไปบางอย่าง นั่นเป็นเพราะเงินทอง ชื่อเสียง อำนาจ หาใช่สิ่งที่จิตต้องการอย่างแท้จริงไม่ ดังนั้นไม่ว่าจะได้มามากมายเพียงใด จิตก็ยังรู้สึกพร่องอยู่ดี
สิ่งที่จิตส่วนลึกปรารถนาอย่างแท้จริง คือ ความสงบเย็น และความเบิกบาน ซึ่งมิอาจได้จากการครอบครองสิ่งภายนอก แต่เกิดจากความตื่นรู้ และความอิสระภายใน อันเป็นที่มาแห่งความสุขอย่างแท้จริง ดังนั้นชีวิตที่จิตใฝ่หา จึงมิใช่ชีวิตที่มั่งคั่งรุ่มรวยด้วยยศทรัพย์และอำนาจ หากคือชีวิตที่เข้าถึงสัจธรรม จนไม่หลงยึดติดถือมั่นในสิ่งใด ๆ ให้เป็นทุกข์ และไม่มีที่ตั้งให้แก่กิเลส แต่ขณะเดียวกันก็เป็นชีวิตที่เอื้อเฟื้อเกื้อกูล เปี่ยมด้วยเมตตาอย่างไม่มีประมาณ
ชีวิตที่จิตใฝ่หา เป็นหนังสือรวมคำบรรยายบางส่วนของข้าพเจ้า ณ วัดป่ามหาวัน จังหวัดชัยภูมิ ตีพิมพ์ครั้งแรกเมื่อปี ๒๕๔๖ แม้เนื้อหาจะมุ่งที่พระสงฆ์และญาติโยมที่มาปฏิบัติธรรมที่วัดเป็นประการสำคัญ แต่ก็เชื่อว่าจะเป็นประโยชน์แก่ผู้อ่านทั่วไปด้วย ต่อมาชมรมกัลยาณธรรมประสงค์ได้ขอพิมพ์ซ้ำเมื่อปี ๒๕๕๔ บัดนี้บัดนี้คุณศศิวรรณ เตชะกฤตธีรนันท์ แห่งชมรมธรรมจริยะ มีความประสงค์ที่จะพิมพ์แจกเป็นธรรมทานในงานบรรยายที่คณะวิศวกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัยในวันที่ ๒๐ ธันวาคม ศกนี้
ขออนุโมทนาในกุศลจริยาของคุณศศิวรรณ ชมรมธรรมจริยะ และคณะวิศวกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย ที่มุ่งเผยแพร่ธรรมเพื่อประโยชน์สุขของสาธุชนทั้งหลาย หวังว่าหนังสือเล่มนี้จะมีส่วนช่วยเพิ่มพูนกำลังใจให้แก่ทุกท่านในการดำเนินชีวิตอย่างมั่นคงบนวิถีธรรม อันเป็นสิ่งที่จิตใฝ่หาอย่างแท้จริง
พระไพศาล วิสาโล
๑๐ พฤษภาคม ๒๕๕๘
-
(http://upic.me/i/z9/baimaivai.jpg) (http://upic.me/show/58152368)
ใบไม้ไหว ใจนิ่งสงบ
โดย พระไพศาล วิสาโล
จัดพิมพ์โดย เครือข่ายพุทธิกา
พิมพ์ครั้งที่ ๑ ธันวาคม ๒๕๕๘
คำปรารภ
สังคมสมัยใหม่นั้นเต็มไปด้วยเสียงอึกทึกและความวุ่นวาย ความสงบกลายจึงเป็นสิ่งที่ผู้คนเสาะแสวงหามากขึ้น ทุกวันนี้ใครต่อใครพากันดั้นด้นไปยังสถานที่ที่สงบสงัด เสียเงินเท่าไรก็ไม่ว่าขอได้อยู่ท่ามกลางป่าเขาลำเนาไพรสักระยะหนึ่ง ความสงบจึงมีค่าดั่งทองคำ แต่บ่อยครั้งแม้พาตนมาอยู่ท่ามกลางธรรมชาติ แวดล้อมด้วยความสงบสงัดแล้ว แต่ใจหาได้สงบตามด้วยไม่ เพราะครุ่นคิดวิตกกังวลต่าง ๆสารพัด หลายคนได้ตระหนักว่า ความสงบภายนอกนั้นเอื้อให้ใจสงบก็จริง แต่ก็ไม่เสมอไป ใช่แต่เท่านั้น ภายนอกไม่ว่าสงบเพียงใด ก็ไร้ความหมายหากใจไม่สงบไปด้วย
แม้สิ่งแวดล้อมมีอิทธิพลอย่างมากต่อใจเรา แต่จะพบความสงบใจได้ก็ไม่จำเป็นต้องหนีไปอยู่ป่าหรือเข้าวัด แทนที่จะสอดส่ายแสวงหาสถานที่เงียบสงบ ลองกลับมาดูใจเรา สังเกตอารมณ์ความรู้สึกที่เกิดขึ้นภายใน นี้คือจุดเริ่มต้นของการสัมผัสความสงบกลางใจเรา เมื่อใดก็ตามที่รู้จักใจของเราดีพอ จะพบว่าความว้าวุ่นฟุ้งซ่านหรือร้อนรนในใจนั้น ไม่ได้อยู่ที่สิ่งแวดล้อม หากอยู่ที่ความยึดอยากอันเกิดจากอำนาจของความหลง แค่ลืมตัว ใจก็เป็นทุกข์ได้ทันที ถ้าอยากให้ใจสงบ เพียงแค่มีความรู้สึกตัว รู้จักปล่อยวาง หรือมองเป็นเห็นถูก ความว้าวุ่นหนักใจก็เลือนหายไปได้ไม่ยาก
ลมพัดใบไม้ไหว ก็ใช่ว่าจะทำให้ใจกระเพื่อมได้ ถึงแม้รอบตัวจะอึกทึกวุ่นวาย แต่ใจก็สามารถสงบได้ ไม่จำเป็นต้องควบคุมสิ่งแวดล้อมให้เป็นไปดั่งใจ หรือเรียกร้องผู้คนรอบตัวให้ทำถูกใจ แค่รักษาใจให้ดี เข้าใจความจริงของใจ เราก็สามารถเป็นสุขได้ในทุกหนแห่ง ทั้งความสุขและความสงบ แท้จริงแล้วพบได้ที่ใจเรานั่นเอง
หนังสือเล่มนี้มีที่มาจากคำบรรยายแก่เจ้าหน้าที่เครือข่ายพุทธิกาที่มาปฏิบัติธรรมโดยการค้างแรมกลางป่า ณ วัดป่ามหาวัน ระหว่างวันที่ ๑๑-๑๗ พฤศจิกายน ๒๕๕๗ คำบรรยายหลายตอนได้ซอยเป็นบทสั้น ๆ เพื่ออ่านง่ายขึ้น ขณะเดียวกันภาพประกอบฝีมือของสุดารัตน์ แก้วแท้ ซึ่งไปร่วมอบรมครั้งนั้นด้วย ก็ช่วยให้หนังสือเล่มนี้น่าอ่านขึ้น
ขออนุโมทนาเครือข่ายพุทธิกาที่เห็นว่าสาระของคำบรรยายดังกล่าวมีประโยชน์แก่ผู้อื่น จึงจัดพิมพ์เป็นหนังสือเพื่อเผยแพร่ให้กว้างขวางออกไป
พระไพศาล วิสาโล
วันมหาปวารณา
๒๗ ตุลาคม ๒๕๕๘
-
(http://upic.me/i/wv/tangookyooteejai.jpg) (http://upic.me/show/58152382)
คำปรารภ
ชีวิตเปรียบได้กับการเดินทาง ไม่ว่าเลือกทางสายใดก็ล้วนมีอุปสรรคที่ทำให้ขัดเคืองใจและเป็นทุกข์ บางครั้ง เส้นทางก็วกวนและตีบตัน แต่ชีวิตนั้นไม่เคยอับจนหนทาง ขอเพียงไม่ยึดติดกับเส้นทางเก่า และพร้อมที่จะไปทางใหม่ที่ยากลำบากและไม่คุ้นเคย
วิถีชีวิตสมัยใหม่นั้นแม้เต็มไปด้วยความสุขสบายทางกาย แต่ก็หนีความทุกข์ใจไม่พ้น ความเครียดและความวิตกอาจจะมากกว่าแต่ก่อนด้วยซ้ำ ยังไม่ต้องพูดถึงความพลัดพรากจากคนรักหรือสูญเสียสิ่งรัก ยิ่งมีมากก็ยิ่งทุกข์มาก บางครั้งความทุกข์ก็ถาโถมเข้ามาระลอกแล้วระรอกเล่าจนตั้งตัวไม่ติด ปิดหนทางที่จะไปต่อ แต่หากตั้งสติให้ดี ทางออกจากทุกข์นั้นมีเสมอ โดยเฉพาะความทุกข์ใจ ทางออกนั้นมิได้อยู่ที่ไหน หากอยู่ที่ใจเรานั้นเอง
เมื่อมีความทุกข์ใจ ผู้คนมักมองว่าสาเหตุอยู่ที่คนอื่นหรือสิ่งอื่น เช่น ดินฟ้าอากาศแปรปรวน เศรษฐกิจผันผวน
หนี้สินท่วมตัว หรือโรคร้ายถึงตาย แต่แท้จริงแล้วตัวการสำคัญอยู่ที่ใจเราซึ่งยึดติดถือมั่น ปรุงแต่งในทางร้าย หรือมองเห็นแต่แง่ลบ หมกมุ่นอยู่กับอดีตที่ผ่านไปแล้วหรือพะวงกับอนาคตที่ยังมาไม่ถึง หากวางใจให้ถูก ทุกข์ใจก็จะคลายลง แม้ปัญหาภายนอกจะยังอยู่ แต่ใจก็ไม่กลัดกลุ้มอีกต่อไป กลับมีเรี่ยวแรงที่จะแก้ไขตามกำลังที่มี
ชีวิตมีทางออกเสมอหากกลับมามองที่ใจเรา อย่าเสียเวลากล่าวโทษคนอื่นหรือก่นด่าชะตากรรม แต่หันมาใคร่ครวญตนเองด้วยสติและปัญญา ไม่ช้าทางออกก็ย่อมปรากฏ แต่เมื่อพบแล้วสิ่งที่ต้องทำต่อไปคือก้าวเดิน หากไม่เดินหรือลงมือปฏิบัติ ก็มิอาจออกจากทุกข์ได้ ใช่หรือไม่ว่าทางออกจากทุกข์นั้นมีอยู่ตลอดเวลา แต่สาเหตุที่โลกนี้เต็มไปด้วยคนทุกข์ ส่วนหนึ่งเป็นเพราะผู้คนส่วนใหญ่ยังหลงใหลเส้นทางเดิม ไม่ยอมก้าวสู่เส้นทางใหม่แม้รู้ว่ามีอยู่ก็ตาม
หนังสือเล่มนี้มีที่มาจากคำบรรยายของข้าพเจ้าหลังทำวัตรและก่อนฉันอาหารในโอกาสที่คณะครูและเจ้าหน้าที่โรงเรียนวรรณสว่างจิตมาปฏิบัติธรรม ณ วัดป่าสุคะโต ระหว่างวันที่ ๒๐-๒๔ มีนาคม ๒๕๕๘ ซึ่งเป็นช่วงเดียวกับที่มีการบวชเณรและศีลจาริณีภาคฤดูร้อน ดังนั้นคำบรรยายบางช่วงจึงมุ่งที่เยาวชนกลุ่มนี้ซึ่งมาร่วมทำวัตรและทานอาหารพร้อมกับคณะผู้ปฏิบัติธรรมด้วย
ผู้บริหารโรงเรียนวรรณสว่างจิตเห็นว่าคำบรรยายดังกล่าวมีประโยชน์ต่อผู้ปกครองและผู้สนใจ จึงขออนุญาตพิมพ์คำบรรยายนี้เป็นหนังสือเช่นเดียวกับคำบรรยายครั้งก่อน ๆ ข้าพเจ้ายินดีอนุญาตและขออนุโมทนาในบุญกิริยาดังกล่าว
พระไพศาล วิสาโล
๑๖ ธันวาคม ๒๕๕๘
-
(http://upic.me/i/1e/phutai-100.jpg) (http://upic.me/show/58595899)
วารสาร “ผู้ไถ่” ในมุมที่ พระไพศาล วิสาโล รู้จัก
และวิสัชนา ประเด็น สังคมบริโภคนิยม กับ โลกโซเชียลเน็ตเวิร์ค
สัมภาษณ์พระไพศาล วิสาโล
โดยวารสารผู้ไถ่ ปีที่ ๓๗ ฉบับที่ ๑๐๐ ม.ค. - เม.ย. ๒๕๕๙
อ่านได้ที่ ===> http://www.visalo.org/columnInterview/phutai100.html (http://www.visalo.org/columnInterview/phutai100.html)
ที่มา : Facebook พระสุรินทร์ ก่อนการคิด
https://www.facebook.com/profile.php?id=100002331721139 (https://www.facebook.com/profile.php?id=100002331721139)